Przebieg ciąży i poród u krów - najważniejsze informacje
Bydło rasy holsztyńsko-fryzyjskiej - najpopularniejsze w Polsce
Zobacz także
W Polsce pogłowie bydła mlecznego wynosi 2,4 mln sztuk. Około 95 % krów należy do rasy polskiej holsztyńsko fryzyjskiej.
Bydło holsztyńsko fryzyjskie wywodzi się z północno-zachodniej Europy- Fryzji, głównie z Danii, Holandii oraz Niemiec. Za miejsce powstania rasy uznaje się jednak Amerykę Północną, dokąd Holendrzy, emigrując zabierali swoje zwierzęta.
Są to krowy o największej liczebności na całym świecie, osiągające najwyższe wydajności mleka. Do tej grupy należą tzw. „krowy rekordzistki”.
Do stworzenia bydła o tak wysokiej wydajności mlecznej przyczynili się kanadyjscy i amerykańscy farmerzy prowadząc intensywną pracę hodowlaną.
Doskonalono przede wszystkim mleczność wraz z zawieszeniem i głębokością wymienia, prędkością oddawania mleka, zdrowotność i budowę kończyn, masę ciała i zdolności adaptacyjne. Farmerzy pragnęli stworzyć rasę o jednym, konkretnym kierunku użytkowania oraz najlepiej przystosowaną do doju mechanicznego.
Amerykańscy i kanadyjscy farmerzy pracowali nad przyspieszeniem postępu genetycznego, wykorzystali jako pierwsi inseminację, embriotransfer (przenoszenie zarodków od samic dawczyń do samic biorczyń), kriokonserwację nasienia oraz zarodków (mrożenie) i transport na duże odległości. Oprócz postępu biotechnologicznego w rozrodzie, państwa te nie posiadały takich ograniczeń jak kwoty mleczne, co umożliwiało stały wzrost i rozwój produkcji mlecznej.
Do Polski pierwsze jałówki cielne oraz porcje nasienia buhajów holsztyńsko-fryzyjskich sprowadzono w latach 70-80 zeszłego wieku. Inseminowano krowy ras lokalnych, a zauważalne efekty uzyskano tuż po pierwszym zabiegu (mleczność potomstwa była wyższa nawet o 1200 kg mleka w laktacji).
Budowa i pokrój
Krowy holsztyńsko-fryzyjskie mają budowę typową dla bydła mlecznego. Sylwetka jest wpisana w trójkąt, szyja dość wąska, klatka piersiowa wysklepiona w dalszej części, żebra ustawione są skośnie, a odstępy między nimi są dość duże. Wyrostki kolczyste i guzy biodrowe są dobrze widoczne, a przylegające do ciała łopatki słabo umięśnione. Zad jest lekko pochylony, o niezbyt obfitym umięśnieniu, ogon powinien być nisko osadzony. Kończyny są wydłużone i szeroko rozstawione, a udźce płasko umięśnione. Krowy powinny posiadać mocne stawy nóg, racice delikatnie rozwarte o mocnej strukturze oraz wysokie piętki racicowe.
Wymię jest wysoko zawieszone, głębokie i bardzo pojemne. Ćwiartki wymienia powinny być równo podzielone poprzez widoczną linię więzadła środkowego oraz posiadać pionowo ustawione strzyki. Najbardziej pożądany kształt to miskowo-skrzynkowy. Całe wymię pokryte jest białą sierścią i dosyć delikatną skórą pod którą obficie rysują się żyły mleczne.
Krowy holsztyńsko-fryzyjskie mają żywy temperament, ale są raczej łagodnie i przyjaźnie nastawione do człowieka.
Bydło holsztyńskie występuje w dwóch odmianach barwnych, czerwono-białej i czarno-białej. Krowy mają krótką, lśniącą sierść o różnej wielkości plamach i stosunku kolorów.
U bydła tej rasy występuje znaczny dymorfizm płciowy budowy i pokroju. Mają największy kaliber w grupie ras o użytkowości mlecznej.
Krowy osiągają 140-150 cm w kłębie i 650-750 kg masy ciała. Buhaje mogą dorosnąć do 160-175 cm w kłębie i masy ciała 1000-1300 kg.
Rasa należy do grupy krów wcześnie dojrzewających, ponieważ pierwiastki cielą się w wieku 24 miesięcy. Cielęta ważą od 35 do 45 kg w zależności od płci.
Wydajność
Rasa polska holsztyńsko fryzyjska odmiana czarno biała, może osiągać wydajność na poziomie 5 500-11 000 kg mleka. Mleko ma zawartość 3,9-4,2% tłuszczu i 3,2-3,6% białka. Rekordzistką jest krowa Miodunka 1 z OHZ Kamieniec Ząbkowski, która uzyskała 20 082 kg mleka w 305-dniowej laktacji.
Krowy będące pod oceną użytkowości uzyskały średnio 7098 kg mleka w laktacji. Opasane buhajki mają wysokie przyrosty na poziomie 900-1100 g dziennie.
Rasa polska holsztyńsko fryzyjska odmiana czerwono-biała osiąga trochę gorsze wyniki od czarno-białej. Krowy mają wydajność podczas laktacji od 5 000 do 10 000 kg, o zawartości tłuszczu 3,5-4,2 i 3,1-3,4% białka. Rekordzistką tej odmiany barwnej była Rosanda 40 z OHZ Kamieniec Ząbkowski uzyskując 18 979 kg mleka w laktacji. Krowy oceniane dają średnio 6486 kg mleka w 305-cio dniowej laktacji.
czytaj dalej...
