Uwaga na mszycę kapuścianą w czasie kwitnienia rzepaku! Metody zwalczania szkodnika
Chowacz czterozębny żeruje w rzepaku wiosną i latem. Sprawdź, jak go zwalczyć!
Zobacz także
Chowacz czterozębny to niepozorny, brązowy chrząszcz należący do szkodników wiosennych, żerujący w uprawach od marca do końca sierpnia. Najczęściej pojawia się w rzepaku ozimym, ale może także zaatakować odmianę jarą oraz pozostałe rośliny kapustowate, uprawowe i dziko rosnące. Występuje powszechnie w całym kraju, choć do regionów jego wzmożonej aktywności należą województwa: lubelskie, warmińsko-mazurskie, pomorskie, lubuskie, łódzkie, podkarpackie, śląskie i dolnośląskie.
Opis chrząszcza i cykl rozwojowy
Dorosłe chowacze czterozębne zimują w ściółce lub wierzchniej warstwie gleby na głębokości do 8 cm. Osiągają wielkość od 2,5 do 3 mm Chitynowy pancerz ma czarny lub niebieskoczarny kolor z szarozielonym odcieniem, z wierzchu zaś pokryty jest krótkimi, rdzawymi włoskami. Na zetknięciu skrzydeł owada widnieje jaśniejsza plama. Odnóża chrząszcza mają barwę od czerwonozłotej do rdzawo brązowej, a stopy są ciemno brunatne.
Wiosną owady żerują na roślinach kapustowatych, natomiast na uprawy rzepaku nadlatują kilka dni po chowaczu brukwiaczku, zwykle w kwietniu. Od tego momentu do końca czerwca samice składają białe jaja do kilku otworów wygryzionych w nerwach głównych lub ogonkach liściowych. Po 6‒11 dniach wylegają się larwy, które początkowo pasożytują w nerwach głównych, a potem przenoszą się do ogonków liściowych i żerują w łodydze. W dalszym czasie przedostają się do korzeni rośliny. Rozwój larw trwa około 3 tygodni, po czym wygryzają otwór w łodydze, przechodzą do gleby i tam się przepoczwarzają. Młode chrząszcze wylatują w czerwcu i lipcu, po krótkim żerowaniu, przelatują w inne miejsca zimowania.
Szkodliwość
Dorosłe osobniki chowacza uszkadzają ogonki liściowe, jednak nie powodują większych strat. Początkowe objawy żerowania larw nie są widoczne, dopiero z czasem pojawiają się ślady nakłuć na nerwach głównych. Oprócz tego larwy rozwijające się w nerwach głównych i ogonkach liściowych wygryzają długie korytarze, które niejednokrotnie mogą sięgać aż do szyjki korzeniowej i są poważnym zagrożeniem dla wegetacji rośliny. Dalsze wykrycie szkód także jest trudniej dostrzegalne niż w przypadku pasożytowania chowacza brukwiaczka, ponieważ nie pojawiają się żadne skrzywienia i zniekształcenie łodyg. Jedynie z czasem uszkodzenia zwiększają się, liście żółkną i zaginają się ku dołowi, a po przekrojeniu pędu widoczne są wygryzione kanałki ciemnej barwy. Przy dużych szkodach może nastąpić zahamowanie wzrostu rośliny, a także wylegania roślin na wietrze. Oprócz tego zaatakowane pędy podatne są na łamie w miejscach żerowania chrząszcza i bywają porażenie przez choroby.
Sposoby ochrony
Do działań profilaktycznych przed chowaczem czterozębnym należą:
- staranne zabiegi uprawowe,
- izolacja przestrzenna od innych roślin krzyżowych i warzyw kapustnych,
- wysiew odmian późno wznawiających wegetację wiosną,
- opryskiwanie roślin,
- systematyczne prowadzenie obserwacje dotyczących liczby owadów na plantacji.
Trudno jest przewidzieć szturm chrząszczy, ponieważ ich lot jest długi i może trwać nawet do początków kwitnienia. Monitoring w rzepaku można przeprowadzić np. przy pomocy żółtych naczyń wypełnionych płynem do mycia naczyń lub podczas przymrozków zimowym ‒ płynem do spryskiwaczy. Na polu, jeszcze przed nastaniem wegetacji roślin, ustawiamy intensywnie żółte pojemniki napełnione do połowy wodą z dodatkiem płynu, by szkodniki nie mogły wydostać się z pułapki. Naczynia umieszczamy w odległości około 25 m od brzegu pola, najlepiej w niewielkich zagłębieniach terenu tak, by znajdowały się na wysokości roślin. Regularnie sprawdzamy ilość szkodników w naczyniu oraz uzupełniamy wodę.
czytaj dalej...
