Jak uprawiać kukurydzę na kiszonkę? Warto przeczytać!
Głownia kukurydzy – częsta choroba porażająca kukurydzę w upalne lata
Zobacz także
Głownia kukurydzy, zwana również głownią guzowatą, to powszechnie występująca choroba powodująca zwykle znaczne spadki plonu ziarna kukurydzy. Rozwojowi jej sprzyjają upalne lata i susze poprzedzone dość intensywnymi opadami.
Objawy i szkodliwość
Czynnikiem chorobotwórczym jest grzyb podstawkowy Ustilago maydis. Objawy głowni występują na nadziemnych częściach roślin w postaci narośli (guzów), które początkowo są miękkie, maziste, jasne, w srebrzystej osłonce. W miarę rozwoju patogenu guzy wysychają, a pękająca srebrzysta błonka odsłania wydostające się zarodniki w postaci brązowego pyłku.
Na początku choroby symptomy widoczne są na dolnej części łodygi siewek, później zaś pojawiają się na coraz wyższych częściach rozwijających się roślin. Średnica narośli może osiągać nawet do kilkunastu centymetrów. Porażone kolby nie nadają się do użytku, a większość ziaren jest całkowicie zniszczona – ziarna są zanieczyszczone zarodnikami, przez co nie nadają się do dalszego przetwórstwa. Kukurydza nie może być przetworzona ani na paszę, ani na kiszonkę (wyjątkiem jest bardzo mały stopień porażenia). Straty w plonie dochodzić mogą do 10%. Bywa tak, że głownia może spowodować zmianę płci, wywołując wytwarzanie wiech zamiast kolb i kolb na miejscu wiech. Zarodniki zimują w skupieniach w wierzchniej warstwie lub na powierzchni gleby, z których wiosną tworzy się grzybnia wnikająca później do tkanek kukurydzy. Każda narośl to osobna infekcja, grzybnia nie przerasta całej rośliny, ale jej część.
Profilaktyka i zwalczanie
Przede wszystkim należy wysiewać wyłącznie zdrowe ziarna, najlepiej uprzednio zaprawione fungicydami. Na polu, na którym wystąpiły objawy głowni, nie powinno się uprawiać kukurydzy przez co najmniej 4 lata, dlatego ważny jest płodozmian, który ograniczy występowanie chorób grzybowych. Zaleca się również zwalczanie szkodników, które mogą uszkadzać tkankę roślin i sprzyjać porażeniom grzybowym, m.in. ploniarki zbożówki. Można także, w celu zmniejszenia zasięgu choroby, niszczyć narośle w młodym stadium tak, by nie rozpylać zarodników patogenu.
Ziarna zaprawiać możemy środkami: Alios 300 FS, Maxim XL 034,7 FS lub Vitavax 200 FS. Pamiętać należy, że zaprawiany może być wyłącznie oczyszczony materiał siewny, tuż przed siewem. Ziarna pokrywamy dokładnie i równomiernie wybranym środkiem, o ile nie przekraczają wilgotności powyżej 16%.
Autor: Joanna Żołnierkiewicz, inż. ogrodnictwa
Bibliografia:
Czarnocka A. (red.), „Program ochrony roślin rolniczych 2014”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r.
Fiedorow Z., Weber Z., „Choroby roślin uprawnych”, wyd. Medix Plus, Poznań 1998 r., s. 52.
Kryczyński S. (red.), „Choroby roślin w uprawach rolniczych”, wyd. SGGW, Warszawa 2010 r., s. 138-139.
Paduch-Cichal E., Szyndel M.S., Schollenberger M., i in., „Fitopatologia szczegółowa – choroby roślin ogrodniczych”, wyd. SGGW, Warszawa 2010 r., s. 247–248.
Wojciechowski R.M., „Głownia atakuje” [w:] „Hodowla i Chów Bydła”, nr 6/2011 r., s. 32.
