Hodowla kóz mlecznych - kilka ważnych aspektów

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Wszechstronność użytkowa kóz doceniana jest przez hodowców na całym świecie. Zwierzęta te charakteryzują się relatywnie niewielkimi wymaganiami jeśli chodzi o ich utrzymanie. Krzyżowanie ras umożliwiło wyodrębnienie osobników przystosowanych do życia w przeróżnych warunkach klimatycznych.

Z kóz można pozyskiwać mleko, mięso, skórę, a z niektórych ras także wełnę i puch. Kozina cechuje się niską kalorycznością i wyjątkowymi walorami smakowymi. Najwięcej mięsa produkują Azjaci, w Polsce ten kierunek użytkowości nie jest zbyt popularny. Zwierzęta, z których pozyskuje się mięso pochodzą z małych hodowli przydomowych i ubijane są przeważnie na własny użytek. Koźlęcina z młodych sztuk ma cechy podobne do jagnięciny i cielęciny. Jest zatem łatwostrawna i zawiera niewiele tłuszczu. Często bywa zalecana w dietach dla dzieci i osób starszych.

Wełnę pozyskuje się z kóz angorskich. Skręcona wełna charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem. Z jednej samicy można uzyskać do 3 kg wełny w ciągu roku, a od samca dwa razy mniej. Kaszmir z kolei produkowany jest z frakcji puchowej wełny kóz kaszmirskich.

Giemza to wysokiej klasy gatunek skór garbowany chromowo pozyskiwany z kóz. Ten cienki, delikatny i miękki materiał wykorzystywany jest w produkcji galanterii.

W Polsce najbardziej popularna jest użytkowość mleczna. Mleko kozie ma wiele zalet. Jest bogate w witaminy z grupy B oraz mikro – i makroelementy. Może być spożywane przez osoby z alergią na białka mleka krowiego. Jest bardziej kaloryczne niż mleko krowie. Zawiera też więcej tłuszczu i białka. Tłuszcze z kolei są lepiej trawione i wchłaniane (ponieważ ich cząsteczki są mniejsze).

Najbardziej popularne rasy mleczne to Biała uszlachetniona, Barwna uszlachetniona, Saaneńska, Alpejska i Anglonubijska. W Polsce dominują kozy bezrasowe (krzyżówki). Krzyżówki są dobrze przystosowane do warunków klimatycznych panujących w naszym kraju. Nie są one jednak wysokomleczne. W razie konieczności poprawy opłacalności produkcji można wspomóc się krzyżowaniem kóz bezrasowych z tymi należącymi do ras szlachetnych. Największą produkcyjnością mleczną charakteryzują się kozy Saaneńskie i Alpejskie. Koza Anglonubijska jest typem ogólnoużytkowym. Potrafi dać znaczne ilości mleka w laktacji, a młode cechują się dobrymi przyrostami co usposabia je do tuczu i produkcji mięsnej.

W Polsce nie ma wielu gospodarstw zajmujących się hodowlą wielkostadną kóz. Przeważa utrzymywanie niewielkiej liczby zwierząt w chowie ekologicznym i gospodarstwach agroturystycznych. Taki system zobowiązuje właściciela do spełniania szeregu wymogów. Wyszczególnione są one w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1804/1999 z dnia 19 lipca 1999r. Czytamy tam m.in., że w chowie ekologicznym zwierzęta żywi się paszami pozyskanymi metodami ekologicznymi. Żywność innego pochodzenia może być stosowana w bardzo ograniczonych ilościach. Wybór rasy powinien być wyznaczony przez zdolnośc adaptacji do danych warunków. Preferowane są rasy rodzime. Nie wolno skarmiać paszami zawierającymi w swym składzie rośliny genetycznie modyfikowane. Zwierzęta powinny mieć dostęp do wybiegu lub pastwiska oraz zapewnione schronienie w pomieszczeniach spełniających wymogi dla dobrostanu. Rolnictwo ekologiczne ma za zadanie wsparcie różnych metod ochrony środowiska. Aby produkty kozie mogły nosić etykietę „ekologicznych” zwierzęta te muszą być chowane zgodnie z zasadami opisanymi w rozporządzeniu przez minimum 6 miesięcy. Koźlęta powinny być karmione naturalnym mlekiem kozim przez co najmniej 45 pierwszych dni życia. Należy zwrócić uwagę, że celem dostosowania żywienia jest uzyskanie jak najlepszej jakości produktów odzwierzęcych, a nie ich największej ilości.

Warunkiem opłacalności hodowli jest znalezienie rynku zbytu mleka jeszcze przed zakupem inwentarza. W praktyce kupcami są najczęściej turyści w sezonie wiosenno-letnim, a poza nimi głównie znajomi, rodzina, sąsiedzi i okoliczni mieszkańcy. Gospodarstwa czasem decydują się na zakup sprzętu umożliwiającego przetwarzanie mleka na miejscu. Wiąże się to z dość dużą inwestycją finansową, lecz zapewnia lepsze metody wykorzystania mleka kóz. Przetwory mają bowiem dłuższy termin przydatności do spożycia, mogą być więc jakiś czas przetrzymywane zanim znajdzie się na nie zbyt.

czytaj dalej...