Koniczyna szwedzka (białoróżowa) - opis, siew, uprawa i zbiór

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Koniczyna białoróżowa, szwedzka (Trifolium hybridum) jest naturalnie wytworzonym mieszańcem koniczyny czerwonej i białej. Jej cechą charakterystyczną jest duża odporność na okresowe zalewanie wodą, co pozwala jej rosnąć na wilgotnych glebach łąkowych. Jest odporna na udeptywanie i przygryzanie. Inną jej właściwością jest to, że nie powoduje wzdęć u bydła i owiec żywionych zielonką, w której skład wchodzi. Jest również odporna na raka koniczyny.

Cechy charakterystyczne

Trifolium hybridum występuje w dwóch odmianach botanicznych: uprawnej i nadobnej, która ma trujące właściwości. Odmiany te występują w stanie dzikim, na całym terenie polskim z tym, że odmiana nadobna nie rośnie w warunkach górskich.

Rośliny koniczyny szwedzkiej wykształcają korzeń palowy, który wytwarza dużą liczbę korzeni bocznych w warstwie ornej gleby. Łodygi są rozgałęzione i gładkie, a także puste, proste lub łukowato wznoszące się. Osiągają wysokość 30-90 cm. Mogą ulegać zdrewnieniu i przez to wylegać pod własnym ciężarem. W związku z tym, koniczynę szwedzką można uprawiać z trawami, które pełnią funkcję podporową, Liście koniczyny są trójdzielne oraz większe od liści koniczyny czerwonej. Osadzone są na krótkich ogonkach, są ząbkowane, nie mają jasnych plam lecz wyraźnie widoczne unerwienie. Przylistki są szerokie i również wyraźnie unerwione. Na liściach, po drugim pokosie, mogą występować w dużym nasileniu choroby grzybowe oraz niektóre wirusowe. Kwiatostanem jest główka wytwarzająca kwiaty koloru biało-różowego, które później stają się różowe. Kwitnie od maja do września. Owocem jest wielonasienny strąk, który pęka po dojrzeniu, a nasiona znajdujące się w nim są drobne i mają ciemnozieloną lub żółtozieloną barwę. Masa 1000 nasion średnio wynosi 0,6-0,7 g.

Wymagania i użytkowanie

Koniczyna szwedzka może być uprawiana na glebach ciężkich i wilgotnych, gdzie poziom wody gruntowej jest bardzo wysoki. Można ją wysiewać na glebach mineralnych i torfowych. Zalecana jest do uprawny na kompleksie żytnim bardzo dobrym i zbożowo-pastewnym mocnym. Odczyn gleby powinien być zbliżony do obojętnego (pH>7,3). We wschodniej Polsce zaleca się jej uprawę z koniczną białą i czerwoną, ponieważ wykazuje ona dużą zimotrwałość i po wymarznięciu koniczny czerwonej może zająć jej miejsce w łanie. Może być stosowana na trwałych łąkach i użytkach naprzemiennych, rzadziej na pastwiskach. Na łęgach właściwych i grądach popławnych można ją spotkać w stanie dzikim.

Koniczyna szwedzka ma małe wymagania świetlne, a co za tym idzie jej rozwój jest bardzo szybki. Jeżeli na wiosnę zostanie wysiana w roślinę ochronną, to może bardzo szybko przerastać i zakwitać, a na jesień można uzyskać duży pokos ściernianki.

Jeżeli rośliny koniczyny mają zapewnioną wystarczającą ilość wody to mogą przetrwać okresy słonecznej pogody połączonej z wysoką temperaturą. Duże niedobory wody prowadzą do szybkiego zamierania roślin, a w konsekwencji do przerzedzania łanu. Jej uprawa najlepiej udaje się w rejonach, gdzie roczne opady wynoszą średnio 600 mm.

Koniczynę białoróżową należy wysiewać wraz z trawami, najlepiej z tymotką łąkową, a jej okres użytkowania powinien trwać 2-3 lata. Rocznie daje nawet dwa pokosy, a w rocznym plonie największy udział ma pokos pierwszy. Następne pokosy są słabsze i dominują w nich trawy.

Jeżeli koniczyna białoróżowa używana jest jako komponent paszowy, to dostarcza paszy zasobnej w białko. Jednak jej wartość pokarmowa jest mniejsza od koniczny czerwonej mimo, że zawiera mniej ligniny, ale jest chętnie zjadana przez zwierzęta. Zawiera też substancje trujące, które mogą powodować stany zapalne u zwierząt.

Siew

Koniczynę białoróżową można siać wiosną w zboża jare, które pełnią funkcję rośliny ochronnej. Siew czysty wykonuje się w III dekadzie sierpnia, ponieważ koniczyna szwedzka jest mrozoodporna i nie ginie w trakcie mroźnych zim. Głębokość siewu nasion powinna wynosić 1,5 cm, rozstawa rzędów - 12,5-15 cm.

Koniczynę szwedzką uprawia się w mieszankach z trawami lub koniczyną białą i czerwoną. Najlepszymi gatunkami traw, nadającymi się do mieszanki są: kostrzewa łąkowa, życica łąkowa i tymotka łąkowa, które powinny stanowić 50% wysiewu. W przypadku zasiewów czystych należy wysiewać 8-12 kg/ha nasion koniczyny szwedzkiej, a w mieszankach połowę tej ilości.

Uprawa na nasiona

Plantacje nasienne koniczyny białoróżowej najlepiej zakładać na glebach średnio zasobnych w składniki pokarmowe, o umiarkowanym uwilgotnieniu i bogatych w wapń. Siew wykonuje się wiosną, a jego ilość powinna wynosić 5-8 kg nasion na hektar. Po zapewnieniu takich warunków można uzyskać wysoki plon nasion. Rozstawa rzędów na takich plantacjach powinna wynosić 20-30 cm lub 40-50 cm.

czytaj dalej...