Koza burska - rasa mięsna. Hodowla i charakterystyka

1/5 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Kozy burskie są przedstawicielami ras należących do typu użytkowego mięsnego. Kozy mięsne w większości mają afrykańskie korzenie. Zostały sprowadzone do Polski z Namibii oraz południowej Afryki. W Polsce znajduje się kilka hodowli kóz burskich, a od 2006 roku są prowadzone księgi hodowlane dla tej rasy. Dzięki tego typu księgom, hodowcy chcący dokonać zakupu materiału na rozpoczęcie hodowli mają pewność, że wybrane osobniki posiadają certyfikat potwierdzający rasowość.

Charakterystyka

Kozy burskie zaliczane są do jednych z największych, najmasywniejszych oraz najcięższych ras.

Kozy ważą około 70 kg, a kozły 110 kg, kastraty mogą osiągnąć nawet 160 kg masy ciała. Mają zbitą budowę ciała i masywny tułów. Cechą charakterystyczną dla kóz mięsnych jest kształt kłody, który można wpisać w prostokąt.. Mięśnie udźca i zadu są wyraźnie zarysowane i zaokrąglone. Grzbiet jest zupełnie prosty i bardzo szeroki. Klatka piersiowa cechuje się dużą pojemnością i głębokością. Nogi w porównaniu do ras mlecznych są krótsze i grubsze oraz szeroko rozstawione. Pęciny mają większy obwód, a racice są zbudowane z mocnego, odpornego na uszkodzenia mechaniczne tworzywa. Głowa w stosunku do reszty ciała jest dość duża, u obu płci występują długie rogi. Uszy są szerokie, dość duże, leżące wzdłuż szyi. Profil twarzowy jest silnie zaokrąglony na całej długości kości nosowej. Wymię kóz jest małe, najczęściej białe i owłosione.

Kozy burskie posiadają bardzo charakterystyczne ubarwienie. Głowa, szyja oraz pierś są rude, a reszta ciała biała. Bardzo często pomiędzy oczami występuje biała plama, dzieląca głowę na dwie części, tworząc maskę. Barwne umaszczenie może występować w kilku odcieniach od beżu, do ciemnej czerwieni, nawet wpadającej w brąz. Zdarza się pojawienie w stadzie osobnika o całkowicie barwnym umaszczeniu. Sierść jest krótka, błyszcząca, broda kozłów imponuje swoją gęstością i długością.

Wymagania

Kozy burskie są bardzo mało wymagającymi zwierzętami w aspekcie hodowli. Z racji swojego pochodzenia, bardzo dobrze znoszą wysokie amplitudy temperatur i żywienie słabej jakości paszami. Bardzo dobrze wykorzystują pastwiska ubogie, mało różnorodne z dużą ilością krzewów. Mogą całorocznie przebywać na zewnątrz, należy im zapewnić schronienie w postaci altany lub starej szopy. Przy chowie ekstensywnym, nie wymagają żywienia paszami treściwymi, wystarczają im pasze objętościowe lub pochodzące z własnego gospodarstwa np. marchew, burak.

Bardzo często kozy burskie są utrzymywane z innymi gatunkami zwierząt gospodarskich, na ogół z krowami i owcami. Mają spokojny temperament i są łagodnie nastawione do ludzi.

Użytkowanie mięsne i rozrodcze

Kozy burskie należą do ras asezonalnych, co oznacza, że można prowadzić ich rozród cały rok, a ruja nie jest prowokowana porą roku. W ciągu dwóch lat można uzyskać od samicy trzy mioty. Kozy mięsne są wysokoplenne (do 200 %), najczęściej w miocie rodzą się dwa koźlęta. Samice są dobrymi matkami, chętnie odchowują młode, mleka zazwyczaj starcza dla całego miotu. Ciężarne samice kocą się bez pomocy hodowcy, porody najczęściej są łatwe, a koźlęta rodzą się zdrowe i silne.

Kozy burskie nie muszą być dojone, poza tym wydajność dzienna jest na tyle niska, że nie warto ich doić. Rekompensatą niskiej mleczności są wysokie dzienne przyrosty młodych, dochodzące do 200-300 g na dobę.

Wydajność rzeźna dorosłych osobników dochodzi do 70%, charakteryzują się szybkim tempem wzrostu i dobrym wykorzystaniem paszy na przyrost kg masy ciała. Kozy ubijane w wieku 18 miesięcy ważą około 50 kg, a kozły 75 kg.

Kozły burskie są bardzo często wykorzystywane do krzyżowań z rasami mlecznymi, w celu poprawy cech mięsnych i rzeźnych.

Młode koźlęta do trzeciego miesiąca życia mogą osiągnąć masę ciała nawet 25 kg, przy średniej wydajności rzeźnej 70%.

Tucz koźląt w Polsce prowadzony jest na dwa sposoby, bardziej intensywny i mniej intensywny. Chcą uzyskać tzw. „białe mięso” młode przybierają na wadze głównie dzięki mleku matki (tucz mleczny), ubija się je w wieku 6 tygodni, a masa ciała waha się od 8 do 12 kg. Przyrosty dobowe mogą wynosić nawet 250 g. Można prowadzić tucz do wyższej masy ciała, np. do 20-25 kg, wtedy koźlęta dodatkowo otrzymują preparat mleko zastępczy oraz pasze treściwe i siano.

System mniej intensywny od tuczu mlecznego polega na żywieniu młodych do 5-6 miesięcy przy pomocy zielonki pastwiskowej, siana, pasz treściwych i mieszanek mineralno-witaminowych. Koźlęta kierowane na rzeź ważą 25-35 kg.

czytaj dalej...