Miniarka kapuściana – przedstawiamy metody ochrony rzepaku i zwalczania tego szkodnika

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Na rzepaku żerują trzy gatunki muchówek: pryszczarka kapustnik, śmietka kapuściana i miniarka kapuściana. Ostatnia z nich należy do rodziny miniarkowatych i powszechnie występuje w całym kraju. Prócz rzepaku, miniarka chętnie wybiera także inne rośliny z rodziny kapustowatych, zarówno uprawianych, jak i dzikorosnących. Mimo częstego pojawiania się na plantacjach rolnych, zwykle nie powoduje szkód o znaczeniu gospodarczym.

Opis owada i cykl rozwojowy

Miniarka kapuścianka zimuje w glebie lub w dolnych częściach rośliny w stadium poczwarki. Na przełomie kwietnia lub maja jako dojrzały osobnik wylatuje i po kopulacji składa jaja, z których wykluwają się białe larwy bez odnóży i wyodrębnionej głowy. Ciało larw pokrywają drobne kolce. Następnie po krótkim okresie żerowania, larwy przepoczwarzają się w glebie. Osobniki dorosłe mają długość 3 mm i kolor popielato-szarawy. Część czołowa głowy i ciemię pokryte są szczecinkami. Ostatnie z dwóch lub trzech pokoleń wylatuje w sierpniu i wrześniu, po czym samice składają jaja. Larwy żerują do późnej jesieni, a następnie przepoczwarzają się przed zimowaniem.

Szkodliwość

W pierwszej kolejności szkody w uprawach rzepaku wyrządzają larwy, które żerują wewnątrz liści i wyjadają tkankę miękiszową spomiędzy dolnej oraz górnej skórki blaszki. W efekcie czego powstają charakterystyczne korytarze – miny, czyli duże, plackowate powierzchnie na liściu. Następnie larwy wgryzają się do ogonków liściowych i żerują tam do późnej jesieni. Rośliny zaatakowane przez miniarki są słabsze, ich liście żółkną, a przy znacznych uszkodzeniach ‒ zamierają. Najpoważniejsze szkody owady wyrządzają w okresie długich i ciepłych jesieni. Na wiosnę pasożytowanie nie zagraża rzepakowi, ponieważ obejmuje głównie jego dolnych liści.

Ochrona uprawy rzepaku

W przeciwdziałaniu wystąpienia miniarki kapuścianej w uprawach rzepaku należy skoncentrować się na pracach agrotechnicznych. Bardzo ważna jest głęboka orka, usuwanie dziko rosnących roślin pokarmowych, izolacja przestrzenna od innych gatunków roślin kapustowatych oraz wczesny siew nasion zaprawionych takimi środkami jak choćby: Cruiser OSR 322, Chinook 200 FS, Chinook Blue 200 FS, Nuprid 600 FS, które skutecznie zwalczą pierwszy, ewentualny nalot miniarki, choć nie ochronią uprawy rzepaku przed późniejszym pojawieniem się tego szkodnika.

Dodatkowo należy stosować metodę monitorowania uprawy przy pomocy żółtych tablic lepowych, które wystawia się na plantację w okresie lotów szkodnika, a później regularnie sprawdza, najlepiej zawsze o tej samej porze dnia. Podczas stosowania tej metody należy wziąć pod uwagę to, że podczas suchej i wietrznej pogody tablice często zaklejają się kurzem i trzeba je częściej wymieniać. Niestety nie ma określonego progu ekonomicznej szkodliwości, dlatego powinniśmy zdać się na własną intuicję co do momentu ewentualnego wdrożenia zwalczania chemicznego. Miniarka jest szkodnikiem, który zwykle nie zjawia się masowo, jednak dobrze jest śledzić komunikaty Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa o pojawieniu się owada w naszym regionie.

Zwalczanie

W przypadku wzmożonego pojawienia się szkodnika na plantacji konieczne są nalistne opryski insektycydami, które wykonuje się w okresie kwitnienia. Nie ma zarejestrowanych środków zwalczających miniarkę kapuścianą, ale można zastosowywać preparaty przeciw skrzypionkom, które równie skutecznie eliminują muchówkę. Takimi insektycydami są: Alfazot 025 EC, Bulldock 025 EC, Golden Alpha 100 EC, Rodan 400 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Fury 100 EW, Ammo Super 100, EW Decis 2,5 EC, Nurelle D 550 EC, Talstar 100 EC, Ripcord Super 050 EC i Cyperkill Super 25 EC.

Autor: Helena Kędra

Bibliografia:

Bereś P., „Atlas szkodników roślin rolniczych”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r., s. 94.

Budzyński W., Zając T., „Rośliny oleiste. Uprawa i zastosowanie”, PWRiL, Poznań 2010 r., s. 78.

Jasińska Z. i Kotecki A. (red.), „Szczegółowa uprawa roślin”, tom II, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 2003 r., s. 26-28.

Mrówczyński M. (red.), „Integrowana ochrona roślin”, tom II, PWRiL, Poznań 2013 r., s. 199.

Mrówczyński M., Wachowiak H., „Integrowana ochrona roślin przed szkodnikami – część pierwsza” [w:] „Wiadomości rolnicze”, nr 3/2014 r., s. 26-27.