Niepozorny przetacznik bluszczykowy. Sprawdź, jak go zwalczyć w uprawie

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Przetacznik bluszczykowy to niepozorna roślina płożąca i zakwitająca drobnymi niebieskobiałymi lub fioletowymi kwiatkami. Występuje w całym kraju, choć częściej można ją spotkać na zachodzie Polski niż na wschodzie i w górach. Potocznie nazywana jest bluszczykiem polnym lub dzikim. Preferuje gleby lżejsze, świeże, żyzne, zasobne w azot, o odczynie lekko kwaśnym do zasadowego. Porasta nieużytki, przydroża, skraje lasów i zarośla nadrzeczne. Zachwaszcza zboża ozime, ugory, odłogi, uprawy warzyw okopowych i rzepak.

Charakterystyka

Przetacznik bluszczykowy (Veronica hederifolia L.) należący do rodziny babkowatych (dawniej trędownikowate), jest rośliną jednoroczną jarą lub ozimą. Ma liczne korzenie przybyszowe. Ciemnozielona łodyga jest rozesłana lub płożąca się, czasami skrzywiona i owłosiona. Roślina osiąga od 3 do 30 cm wysokości. Liście są owłosione, okrągło-jajowate, 3–5-klapowe.

Przetacznik kwitnie od marca do maja. Kwiaty umieszczone są w kątach liści, wyrastają z szypułek trzy razy dłuższych od kielicha. Korona ma zabarwienie błękitno-białe lub fioletowe. Owocem przetacznika jest naga torebka otoczona owłosionymi przylistkami. Żółte, żółtobrunatne lub czarne nasiona mają grzbiet szorstko punktowany i kształt kulisto-nerkowaty. W środku nasiona są wydrążone, przy obwodzie poprzecznie marszczone. Jedna roślina wytwarza ok. 200–300 nasion, które są przysmakiem mrówek ze względu na zawarty w nich tłuszcz i które przy ich udziale są rozsiewane. Siewki pojawiają się na jesieni i częściowo na wiosnę. Nasiona kiełkują już w temperaturze 0°C, choć optymalna to 2‒5°C. Przy wysokich temperaturach rozwój siewek jest zahamowany.

Ciekawostka

Przetacznik bluszczykowy zawiera glikozyd irydoidowy ‒ aukubinę, który ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Zawartość aukubiny nie jest jednak tak wysoka, jak w przetaczniku leśnym (Veronica officinalis L.) lub babce zwyczajnej (Plantago major L.) i z tego powodu nie wykorzystuje się go w ziołolecznictwie.

Zwalczanie

Przetacznik jako roślina krótkotrwała nie wyrządza większych szkód w uprawach. Próg szkodliwości oszacowany jest na 10–15 roślin na 1 m². Niemniej potrafi masowo pojawiać się w zbożach i uprawach okopowych. Kiełkuje po uprawkach pożniwnych, na zlikwidowanym ściernisku. Wówczas szybko pokrywa swoimi pędami grunt, potem kwitnie i wydaje nasiona.

Profilaktycznie warto zadbać o czystość materiału siewnego i bronowanie zasiewów. Jeśli te działania zawiodą, możemy wykonać eliminowanie chemiczne. Przetacznik jest wrażliwy na wiele substancji, w tym: acetochlor, bifenoks, chinomerak, fluroksypyr, glufosynat amonowy, mekoprop-P, metazachlor, propyzamid, pirydat, sulkotrion. W zbożach możemy zastosować herbicydy typu: Fox 480 SC, Fluroherb 200 EC, Galaper 200 EC, Gold 450 EC, Herbistar 200 EC; w rzepaku: Butisan Max 500 SE, Permuson 416 SC, Chwastox Trio 540 SL; w uprawach cebuli, pora i kapusty Lentagran 45 WP, a na użytkach zielonych Fernando Forte 300 EC.

Autor: Helena Kędra

Bibliografia:

Blecharczyk A., Skrzypczyk G., Swędrzyński A., „Podręczny atlas chwastów”, wyd. Medix Plus, Poznań 1995, s. 100.

Aichele D., Golte-Bechtle M., „Jaki to kwiat?”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1989 r., s. 308.

Czubiński T., Paradowski A., „Atlas chwastów dla praktyków”, Polskie Wydawnictwo Rolnicze, Poznań 2014 r., s. 127

Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, wyd. IUNG-PIB, Puławy 2002 r., s. 205.

Klaassen H., Freitag J., „Profesjonalny atlas chwastów”, wyd. BASF, Limburgerhof 2004 r., s. 106.

Nawara Z., Szwedler I., „Spotkania z przyrodą. Rośliny”, wyd. Multico, Warszawa 2007 r., s. 296.

Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1976 r., s. 290.