Uprawa jeżyny bezkolcowej – prosta pielęgnacja i jeszcze łatwiejszy zbiór

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Jeżyny bezkolcowe (Rubus fruticosus) to mutacje jeżyn odkrytych w Ameryce. W Polsce uprawia się je na małą skalę, rzadko na skalę towarową. Częściej kilka nasadzeń widocznych jest w ogrodach przydomowych i działkowych. Jeżyny to wieloletnie krzewy uprawiane nawet przez 15–20 lat. Trwałą część stanowią organy podziemne – system korzeniowy i szyjka korzeniowa, część nadziemna wymieniana jest średnio co 2 lata. W pierwszym roku wyrastają pędy, na których w następnym pojawiają się boczne gałęzie owoconośne. Pędy mogą żyć dłużej niż 2 lata, jeśli krzewy uprawiane są w cieplejszym klimacie. Co charakterystyczne, pozbawione są kolców. Jeżyna rzadko wytwarza odrosty korzeniowe, zależne jest to od jej rodzaju (płożąca lub sztywnołodygowa) oraz odmiany. Rozmnażana wyłącznie przez ukorzenianie wierzchołków tegorocznych pędów (odkłady) poprzez pochylanie i przytwierdzanie ich do ziemi.

Jeżyny sztywnopędowe (wzniesione) osiągają 2–3-m pędy, a płożące dorastające nawet do 10 m. Owoce dojrzewają w środku lata. Zawierają bardzo dużo witaminy C, a także pektyny i sole mineralne. Mogą być spożywane na świeżo, mrożone, używane do produkcji dżemów, konfitur, soków i potraw. W Polsce uprawa nie cieszy się jeszcze szerokim zainteresowaniem, ze względu na średnią mrozoodporność, ale być może ciągła hodowla nowych odmian pozwoli na wzrost produkcji jeżyn.

Odmiany

W Krajowym Rejestrze COBORU wymienione są dwie odmiany jeżyny: Gaj i Polar.

Gaj

Krzew danej odmiany rośnie silnie, wytwarza bardzo dużo pędów, jest bardzo plenny. Owoce dojrzewają od połowy lipca, są bardzo duże (średnia masa 5,5 g), smaczne i soczyste. Polecane do bezpośredniego spożycia, jako owoce deserowe. Odmiana charakteryzuje się wysoką odpornością na przemarzanie pąków kwiatowych, lecz podatna jest na gnicie owoców oraz szpeciela jeżynowca.

Polar

Silnie rosnący krzew wytwarzający dużą liczbę pędów, bardzo plenny. Nie tworzy odrostów korzeniowych. Owoce są bardzo duże (średnia masa 6,8 g), smaczne i soczyste, dojrzewają pod koniec lipca.

Na rynku dostępnych jest wiele innych odmian jeżyny bezkolcowej.

Stanowisko i wymagania

Nie zaleca się uprawiania jeżyn po pomidorach, ziemniakach, papryce, malinach i truskawkach przez co najmniej 3 lata, ponieważ mogą być porażane przez te same patogeny i szkodniki. Miejsce zakładania plantacji powinno być dokładnie odchwaszczone. Jeżyny dobrze rosną na słonecznym stanowisku, najlepiej wtedy plonują. Mogą również być sadzone na miejscu półcienistym lub nawet w głębokim cieniu (od strony północnej), lecz owoce gorzej wówczas rosną i później dojrzewają. Posiadają średnią wrażliwość na mróz, niektóre odmiany jeżyn pnących mogą nie przeżyć w naszych warunkach, dlatego należy je okrywać przed nadejściem zimy (znoszą mrozy do -15°C). Jeśli chcemy prowadzić uprawę w ogrodzie przydomowym, warto zasadzić krzew przy ścianie na słonecznym stanowisku lub osłonić go. Jeżyny dobrze rosną na glebach żyznych, przepuszczalnych o uregulowanych stosunkach wodnych (choć tolerują krótkotrwałe susze) o pH 6,0–7,0. Przy niższym, poniżej 5,5, należy glebę wapnować, przy wyższym, powyżej 8,0 rośliny mogą cierpieć na chlorozy spowodowane niedoborem żelaza. Zaleca się unikanie ciężkich lub piaszczystych gleb. Jeśli jednak nie mamy innego wyboru, należy je przed założeniem plantacji odpowiednio nawieźć obornikiem, kompostem lub nawozem zielonym (gorczyca, rośliny strączkowe). Warto osłonić krzewy od wiatru, chociaż tego nie wymagają, lecz w pełnej ekspozycji owoce mogą być uszkadzane, zwłaszcza jeśli pada też deszcz.

Nawożenie

Przed założeniem plantacji należy podać obornik w dawce 40 t/ha i zaorać. Nawożenie mineralne ustala się na podstawie analizy chemicznej gleby. Nawożenie azotowe w dawce 30–60 kg N/ha podaje się wczesną wiosną, kiedy ziemia już rozmarznie. W pierwszym i drugim roku można wysiewać tylko w rzędy, w następnych latach na całą powierzchnię. Nie należy jednak zbyt intensywnie nawozić azotem, by nie zwiększyć podatności roślin na choroby grzybowe. Nawozy potasowe wysiewa się od 3. roku po posadzeniu, jesienią w dawce 50–80 kg K2O/ha. Fosforowych nie potrzeba podawać, jeśli zastosowano je przed założeniem plantacji. Jeżeli przesadzi się z wapnowaniem gleby, jeżyna może cierpieć na chlorozy spowodowane znaczną redukcją pobierania żelaza, należy wówczas stosować chelaty tego pierwiastka.

czytaj dalej...