Uwaga na zarazę ziemniaka – szybko rozwijającą się chorobę wegetacyjną i przechowalniczą!

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Zaraza ziemniaka (fitoftoroza) to jedna z najgroźniejszych chorób wywoływanych przez grzyby Phytophthora infestans z rzędu wroślikowców. Patogen atakuje plantacje ziemniaków oraz pomidorów uprawianych gruntowo i pod osłoną.

W przypadku ziemniaków, przy sprzyjających warunkach pogodowych, potrafi w ciągu kilku dni doprowadzić do całkowitego zniszczenia roślin. Straty powodowane przez tę chorobę szacuje się na od 20 do 60%.

Szkodliwość zarazy ziemniaka związana jest z bardzo szybkim rozwojem choroby, która szkodzi zarazem w czasie wegetacji, jak i po zbiorze. Spadek plonu jest efektem zniszczenia liści oraz porażenia bulw, które gniją w czasie przechowywania.

Na plantacjach ziemniaka choroba pojawia się w drugiej połowie czerwca i w lipcu, rzadziej w sierpniu, a optymalnymi warunkami dla jej rozwoju są temperatura około 20ºC, duża wilgotność powietrza oraz opady.

Objawy chorobowe

Źródłem zakażenia fitoftorozą są przede wszystkie sadzonki, ponieważ patogen zimuje w porażonych bulwach ziemniaka i zakaża glebę na kilka następnych lat. Kiełki wyrastające z takich bulw wydają chore rośliny, na których powstają trzonki z zarodniami pyłkowymi, roznoszonymi na duże odległości przez wiatr na kolejne rośliny.

Grzyb rozmnaża się również poprzez strzępki, czyli drobne rurki wypełnione cytoplazmą, w których znajdują się struktury komórkowe. Gdy patogen przedostanie się do zdrowej rośliny, poraża całą jej strukturę: liście, łodygi i korzenie.

W większości przypadków, u słabszych odmian, infekcja rozpoczyna się od zaatakowania pączka wierzchołkowego liścia. Objawia się to żółtymi, pojedynczymi, nieregularnymi plamami pojawiającymi się na dolnych liściach. Stopniowo plamy te brunatnieją, opanowując przy tym wyższe części roślin oraz bulwy, których porażenie widoczne jest w czasie wykopków, kiedy to możemy zaobserwować słabo zarysowane, szaro-sine i lekko wklęsłe plamy, które z czasem są coraz wyraźniejsze, a miąższ w ich miejscu zamiera. Takie bulwy źle się przechowują i w późniejszym czasie następuje główny rozwój choroby, podczas którego bulwy mogą być również atakowane przez inne bakterie i grzyby.

Warto wspomnieć, że w ciągu ostatnich lat choroba zaczyna atakować nietypowe miejsca. Zamiast liści, często początkowo pojawia się na łodygach, na których uwidaczniają się czarne lub brunatne plamy, rozciągające się w dół. Łodygi zaś stają się kruche, łamliwe i szybko usychają.

Sposoby ochrony uprawy ziemniaka

Działania profilaktyczne powinny być wykonywane w ramach integrowanej ochrony roślin, ze zwróceniem szczególnej uwagi na niechemiczne sposoby dbania o uprawę. W praktyce polega to na tym, że na samym początku należy zadbać o racjonalny płodozmian i wybór odpowiedniego stanowiska, które nie będzie narażone na zbytnie przemaczanie gruntu, sprzyjające rozmnażaniu grzybów. Ponadto uprawa ziemniaka powinna być zmianowana z roślinami motylkowatymi, z trawami, warzywami strączkowymi oraz różnymi formami poplonów (na przykład gorczycowym), które zapewnią odpowiedni poziom substancji organicznej w glebie.

W dalszej kolejności powinniśmy wybierać wczesne terminy sadzenia, podkiełkowywać lub pobudzać bulwy do wzrostu, sadzić wyłącznie zdrowe okazy, starannie okrywać je glebą i dobierać odmiany o większej odporności.

Po posadzeniu ziemniaków należy stosować odpowiednią agrotechnikę, polegająca na racjonalnym nawożeniu mineralnym oraz wykorzystaniu nawozów fosforowych, potasowych i azotowych z uwzględnieniem odczynu gleby. Pamiętajmy również o systematycznym niszczeniu chwastów, a w sprzyjających zgniliźnie warunkach – o użyciu środków kontaktowych. Dodatkowo warto śledzić Komunikaty Instytutu Ochrony Roślin, który prowadzi monitoring zarazy na terenie kraju.

czytaj dalej...