Zabiegi przedżniwne w rzepaku
Za miesiąc rozpoczną się rzepaczane żniwa. To ostatni dzwonek, by je zaplanować. Zabiegi
wykonywane przed zbiorem mają na celu zredukowanie strat w plonie, zmniejszenie problemu
występowania samosiewów rzepaku w uprawach następczych, ograniczenie presji chwastów, a
także dosuszenie roślin – obniżenie wilgotności nasion i słomy, co zmniejszy koszty późniejszego
ich dosuszania.
Jednym z problemów, z jakimi mierzą się producenci rzepaku, jest nierównomierne dojrzewanie
łanu i pękanie łuszczyn, które jest przyczyną osypywania się ziarna i w efekcie obniżenia plonu.
Zjawisko to występuje w różnym nasileniu, jest przede wszystkim zależne od odmiany (te, o
podwyższonej odporności na osypywanie są mniej narażone na straty), jak i warunków
atmosferycznych. Z poważnym problemem mamy do czynienia, gdy występują częste i nagłe
zmiany wilgotności powietrza oraz podczas gwałtownych deszczów czy silnych wiatrów. Aktualnie
jest dość ciepło i słonecznie, jednak głównie popołudniami występują ulewy. W połowie czerwca
trudno przewidzieć z jakimi warunkami będziemy mieli do czynienia podczas tegorocznych żniw.
Zjawisko osypywania się nasion przed zbiorem można oczywiście minimalizować. Znaczący
wpływ na niwelowanie strat w plonie w trakcie żniw mają zabiegi przygotowujące plantację do
zbioru. Najprostszym z nich jest chemiczne odwodnienie zielonych części roślin, które dzięki temu
szybciej zasychają i w związku z tym eliminowane jest zjawisko nierównomiernego ich
dojrzewania. Przeprowadzenie takiego zabiegu ogranicza także ilość zielonych nasion. Pozwala
także zniszczyć zachwaszczenie wtórne i przyspiesza termin zbioru, co jest istotne, zwłaszcza w
latach i w rejonach o niekorzystnym przebiegu pogody.
Zabieg tego typu warto przeprowadzić szczególnie na stanowiskach charakteryzujących się silnym
zachwaszczeniem, które utrudnia zbiór. Oprysk umożliwia przygotowanie do żniw zachwaszczonej
plantacji. Takie postępowanie pozwala na sprawne przeprowadzenie zbiorów, co ma przede
wszystkim istotne znaczenie w wielohektarowych gospodarstwach, gdyż umożliwia manewrowanie
terminem zbioru. Standardowo zabieg wykonuje się tydzień przed planowanymi żniwami. Rośliny
chwastów znajdują się w fazie intensywnego rozwoju, a wilgotność nasion rzepaku wynosi około
30%. Warto przeprowadzić dokładną lustrację plantacji i zmierzyć zawartość wody w ziarnie. Do
tego celu użyć należy wilgotnościomierza lub losowo wybrać 20 łuszczyn ze środkowej części
głównej łodygi różnych roślin rzepaku, otworzyć każdą z nich. Jeżeli ponad 60% nasion zmienia
zabarwienie z zielonego na brązowy, to oznacza, iż plantacja gotowa jest do przeprowadzenia
oprysku.
Okres tuż przed zbiorem to czas intensywnego przyrostu plonu. Nie należy zatem przyśpieszać
zabiegu, gdyż dobowy przyrost plonu może wynosić nawet kilkadziesiąt kilogramów na każdy
hektar. Po zakwalifikowaniu plantacji do oprysku warto odczekać jeszcze 2-3 doby i dopiero
przeprowadzić zabieg. Prawidłowo przeprowadzony zredukuje populację chwastów, obniży o kilka
procent wilgotność nasion oraz zagwarantuje sprawne żniwa bez przestojów. Ponadto
zminimalizowane zostanie zjawisko pękania łuszczyn i osypywania się nasion. Rośliny rzepaku
lepiej doschną po opadach czy porannej rosie.
Oprysk glifosatem przed żniwami to najefektywniejszy sposób na zwalczenie chwastów
wieloletnich (perz, ostrożeń, powój), a dosuszenie całych, nierównomiernie dojrzewających roślin
rzepaku pozwala na płynny zbiór. Przykładem preparatu, który dedykowany jest zabiegom
przedżniwnym jest Roundup Flex 480. Produkt wyróżnia się szybkim pobieraniem przez roślinę
substancji czynnej i jej przemieszczaniem do korzeni. Zastosowana formulacja pozwala na wysoką
skuteczność preparatu w zmiennych warunkach pogodowych, nawet gdy już po godzinie od
wykonania oprysku spadnie deszcz.
Tegoroczna wiosna przyniosła nam niezwykle dynamiczną pogodę. Po zimnym maju w czerwcu
nastały iście afrykańskie upały, którym jednak towarzyszą gwałtowne zjawiska atmosferyczne na
obszarze całego kraju – burze z ulewnymi deszczami, gradem i bardzo silnym wiatrem. Te trudne
warunki stanowią istotne zagrożenie dla plonu na wielu plantacjach rzepaku. W takiej sytuacji
wykonanie oprysku glifosatem jest bardzo pożądane.
Zabieg zwalczania chwastów można przeprowadzać wyłącznie w przypadku i w miejscach
wystąpienia dużego nasilenia chwastów uniemożliwiających zbiór. W momencie wykonywania
zabiegu chwasty powinny być zielone i znajdować się w fazie intensywnego rozwoju. W celu
osiągnięcia właściwego efektu orysk należy wykonać siedem dni przed przewidywanym zbiorem. Z
kolei przeprowadzenie zabiegu desykacji dopuszcza się na plantacji rzepaku (lub jej części), gdy
stan uprawy lub warunki pogodowe uniemożliwiają osiągnięcie w sposób naturalny jednoczesnej
fazy dojrzałości rzepaku do zbioru.
Korzyści związane z przeprowadzeniem tego typu zabiegów, zwłaszcza zwalczenie chwastów oraz
umożliwienie zbioru nierównomiernie dojrzewającej plantacji, są ewidentne.
Anna Rogowska
Informacje o autorze:
