Glistnik jaskółcze ziele – niepożądany i trujący chwast pastwisk
Babka zwyczajna – chwast pastwisk i upraw wieloletnich
Zobacz także
Zastosowanie w ziołolecznictwie
Babka zaliczana jest do roślin leczniczych. Znana była już w starożytnej Grecji jako naturalny lek na czerwonkę oraz w Chinach, gdzie przed 3000 lat, zbierano jej liście i używano ich jako środka wykrztuśnego i moczopędnego, a nasiona wykorzystywano do leczenia bezpłodności. Lekarze perscy i arabscy rozpoczęli stosowanie babki zwyczajnej w X w. W rodzimej medycynie ludowej znana jest również od dawna pod nazwami: babczok, babczyn, babka pospolita, baśnik i podróżnik. W ziołolecznictwie stosuje się częściej babkę lancetowatą, ze względu na większą ilość dobroczynnych składników, ale ten gatunek również może się okazać pomocny w leczeniu wielu schorzeń. W fitoterapii wykorzystywane są liście babki zwyczajnej, które zawierają witaminy A, C, K, sole mineralne: potas magnez, sód, a także saponiny, pektyny, flawonoidy, taniny, kwasy organiczne, enzymy i śluz.
Zbieranie i suszenie
Liście babki powinno zbierać się od wiosny do jesieni. Najlepiej pierwszego zbioru dokonać na początku kwietnia, a drugiego pod koniec okresu wegetacji. Materiał zielarski zbierajmy w miejscach czystych, w dni ciepłe i suche, zwracając przy tym uwagę, by liście były młode, zdrowe i niezakurzone. Zebrany surowiec można wykorzystać na wiele sposobów. Sporządza się z niego soki, nalewki, maści, a także stosuje bezpośrednio na skórę. Liście można zasuszyć w naturalnych suszarniach lub ogrzewanych, przy czym należy pamiętać, by temperatura nie przekraczała 40°C. Suszone liście zawierają: glikozydy, aukubinę, karoten, flawonoidy, witaminę C, gorycze, garbniki i rinantynę. Wykorzystywane są również w medycynie konwencjonalnej jako środek wykrztuśny.
Wykorzystanie
Sok ze świeżych liści powinno się pić trzy razy dziennie w stanach zapalnych błon śluzowych, gdyż ma działanie wykrztuśne, przeciwzapalne i osłaniające. Mieszankę soku z babki zwyczajnej oraz babki płesznika przepisuje się przy nieżytach żołądka i przewlekłych biegunkach, ponieważ dodatkowo oczyszcza organizm z toksyn.
Z naparu tej rośliny można robić płukanki podczas zapalenia gardła, dziąseł i przy aftach. Ze względu na bogate występowanie śluzu roślinnego, babka jest także doskonałym środkiem nawilżającym błonę śluzową nosa i gardła oraz eliminującym odruch kaszlu. Zewnętrznie można stosować sok na rany i owrzodzenia. Świeże liście przykłada się na niewielkie zranienia, ukąszenia owadów oraz zwichnięcia, gdyż mają działanie przeciwbólowe. Takie zabiegi – oprócz leczenia – nawilżają i wygładzają skórę. Dodatkowo liście babki zwyczajnej mogą się okazać skuteczne w leczeniu przewlekłego zapalenia rogówek, brzegów spojówek, zarówno tego łojotokowego, jak i wrzodziejącego.
Nasiona babki zwyczajnej – tak, jak innych gatunków babkowatych – są składnikami wielu preparatów przeczyszczających. Podobnie do liści, mają dużo śluzu i stosuje się je do leczenia stanów zapalnych żołądka, jelit oraz przy zaparciach. Mimo że babka zwyczajna nie jest środkiem toksycznym, to odradza się jej stosowanie w ciąży, podczas karmienia piersią i u małych dzieci.
Autor: Helena Kędra
Bibliografia:
Blecharczyk A., Skrzypczyk G., Swędrzyński A., „Podręczny atlas chwastów”, wyd. Medix Plus, Poznań 1995 r., s. 94.
Czikow P., Łaptiew J., „Rośliny lecznicze i bogate w witaminy”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1983 r., s. 52.
Czubiński T., Paradowski A., „Atlas chwastów dla praktyków”, Polskie Wydawnictwo Rolnicze, Poznań 2014 r., s. 123.
Grzegorczyk S. (red.), „Rośliny zbiorowisk trawiastych”, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2010 r., s. 108.
Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, wyd. IUNG-PIB, Puławy 2002 r., ss. 11, 88.
Klaassen H., Freitag J., „Profesjonalny atlas chwastów”, wyd. BASF, Limburgerhof 2004 r., s. 16-17.
Kwaśniewska J., Mikołajczyk K., „Zbieramy zioła”, Wydawnictwa Akcydensowe, Warszawa 1986 r., s. 32.
Nawara Z., „Rośliny łąkowe”, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006 r., s. 254.
Ody P., „Wielki zielnik medyczny”, wyd. Debit, Londyn 2003 r., s. 86.
Paradowski A., „Atlas chwastów”, wyd. Plantpress, Kraków 2013 r., s. 20-21.
Samochowiec L., „Kompendium ziołolecznictwa”, wyd. Urban & Partner, Wrocław 2002 r., ss. 226, 227, 231, 312.
Transito Lopez M., Manez C., „Zioła. Naturalne sposoby na różne dolegliwości”, wyd. Ringier Axel Springer, Warszawa 2012 r., s. 44-45.
Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1976 r., s. 318.
