Bylica pospolita – zuchwały i długotrwały wróg naszych pól
Fiołek polny – niech nie zwiodą nas barwne kwiaty tego chwastu!
Zobacz także
Zwalczanie
Fiołek polny jest jedną z najbardziej uciążliwych roślin zachwaszczających niemal każde uprawy polowe w Polsce. Jednak zarejestrowano bardzo wiele różnorodnych herbicydów, które powinny sobie z nim poradzić bez większego problemu. Opryski na fiołki największy efekt przynoszą, jeżeli są wykonywane bardzo wczesną wiosną lub nawet późną jesienią (w przypadku zbóż ozimych). Działanie środków przeznaczonych do zwalczania fiołków jest najsilniejsze do początku fazy strzelania w źdźbło.
Do oprysku roślin strączkowych i kapustnych polecane są preparaty, w których substancją aktywną jest bentazon, na przykład Basagran, który podaje się w dawce 2,5-3 litry na powierzchnię hektara. W przypadku zbóż zaleca się środki zawierające bifenoks, którego odpowiednia dawka jest zawarta w preparacje Bifenix N albo FOX 480. Pozostałe substancje, które z powodzeniem zwalczają fiołka polnego w zbożach to aminopyralid (9-12 gram na hektar), izoksaflutol (około 75 gram na powierzchnię hektara) i metybuzyna, którą podajemy nalistnie lub doglebowo, w dawkach odpowiednio 350 i 700 gram na hektar. Jeżeli opryski będą wykonywane na ziemiach średnio ciężkich lub ciężkich, najlepszy efekt przyniesie pendimetalina w dawce około 1980 gram na hektar, która znajduje się w preparatach typu Maraton czy Stomp. Na jej bazie zrobiony jest również środek Wing P, którym można opryskiwać kukurydzę. Propozycja herbicydów zarejestrowanych do zwalczania fiołków jest bardzo duża, ale nie wszystkie preparaty charakteryzują się tak dużą skutecznością jak te wymienione wyżej.
Jako sposoby na zabezpieczenie uprawy przed pojawieniem się fiołków, wymienia się wczesne podorywki i bronowanie, ale te działania nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty, w związku z czym, po znacznym rozprzestrzenieniu się chwastu, konieczne jest sięgnięcie po środki chemiczne.
Wykorzystanie
Zebrane w czasie pierwszego kwitnienia pędy fiołka polnego, są znanym surowcem zielarskim. Do stworzenia naparu należy zasuszyć liście (optymalna temperatura suszenia to 40 stopni Celsjusza), wybierając te, które mają najbardziej intensywną, zieloną barwę. Wykorzystuje się je do stworzenia różnych mieszanek ziołowych, na przykład tych poprawiających trawienie. Liście zawierają saponiny, garbniki, śluzy, cukry, proporcjonalnie dużą porcję witaminy C i różnego rodzaju olejki eteryczne.
Roślina jest wykorzystywana w medycynie ludowej głównie jako lekarstwo na zapalenie płuc i astmę, a także w przypadku dolegliwości skórnych. Obecnie fiołek polny coraz częściej staje się składnikiem syropów na kaszel i maści na trądzik, ale herbatki i napary z jego udziałem często stosuje się jako środek napotny i przeciwgorączkowy, pomocny w przypadku grypy i przeziębień. Zawarte w roślinie składniki mają działanie lekko regulujące przemianę materii i moczopędne, stąd jego zastosowanie w kamicy nerkowej, schorzeniach pęcherza i całego układu moczowego. Z powodu dużego zainteresowania zielarzy i firm produkujących leki, prowadzi się uprawę z przeznaczeniem na sprzedaż.
Efektowne kwiatuszki fiołka polnego są jadalne, dlatego często mogą stanowić ozdobę sałatek, mięs i innych potraw. Kandyzowane w cukrze, często wykorzystywane są do keksów i różnych ciast z dodatkiem bakalii.
Autor: Katarzyna Kaźmierczak
Bibliografia:
Czubiński T., Paradowski A., „Atlas chwastów dla praktyków”, PWR, Poznań 2014 r., s. 31
Hołubowicz- Kliza G., Rolniczy atlas chwastów, IUNG-PIB, Puławy 2011 r., s. 121
Kwaśniewska J., Mikołajczyk K., „Zbieramy zioła”, Wydawnictwa Akcydensowe, Warszawa 1986 r., s. 59-60
Mikołajczyk K., Wierzbicki A., „Zioła”, LSW, Warszawa 1987 r., s. 103
Paradowski A., „Atlas chwastów”, wyd. Plantpress, Kraków 2013 r., s. 48
„Chwasty – potencjalni złodzieje plonu”, [w:] „Top Argar Polska”, 2009 r.
„Co z chwastami w strączkowych?” [w:] „Tygodnik rolniczy”, 15/2011 r.
