Nawożenie ziemniaków - wszystko o nawozach, dawkach i terminach

1/5 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Nawożenie fosforem

Fosfor niezbędny jest roślinom w początkowych fazach rozwojowych. Zwiększa odporność bulw na choroby i szkodniki, uszkodzenia mechaniczne. Stymuluje ich prawidłowy rozwój, zmniejsza podatność na uszkodzenia mechaniczne. Fosfor wpływa na wzrost zawartości skrobi oraz witaminy C w bulwach.

Zaleca się następujące stosowanie nawozów fosforowych: jesienią (superfosfaty) łącznie z orka przedzimową; wiosną wyłącznie na glebach kwaśnych o nieuregulowanym odczynie.

Potasolubny ziemniak

Potas jest pierwiastkiem odgrywającym kluczową rolę w syntezie białka oraz skrobi. Nawożenie tym składnikiem zwiększa zdolności przechowalnicze bulw oraz zmniejsza podatność na choroby, uszkodzenia mechaniczne. Rośliny, u których stwierdzono niedobór potasu, są niskie, krzaczaste, jakby zwiędłe. Widoczne są nekrozy oraz szare przebarwienia starszych liści. Brak tego pierwiastka znacznie pogarsza jakość bulw. Ich miąższ silnie ciemnieje, zarówno w stanie surowym jak i po obróbce termicznej. Negatywne skutki przynosi także przenawożenie potasem, zwłaszcza niezrównoważone z dawkami fosforu. Pogarsza to techniczną jakość bulw.

Rynek nawozowy oferuje rolnikom różnorakie nawozy potasowe. Jednym ze składników popularnych soli potasowych jest chlor. Liczne badania pokazują, iż związek ten przyczynia się do obniżania plonu skrobi w bulwach oraz stymuluje ciemnienie miąższu. Nie oznacza to, że sole potasowe powinny zostać całkowicie wyeliminowane z uprawy ziemniaka. Aby uniknąć ujemnego wpływu chloru na bulwy, nawozy te muszą być wysiane najwcześniej jak to możliwe, najlepiej 3 tygodnie przed sadzeniem. Nawozy potasowe wysiewa się jesienią pod orkę przedzimową. Szczególnie wymagają tego gleby zwięźlejsze. Stanowiska „lekkie”, z dużą ilością opadów, zaopatrywane w potas mogą być na wiosnę. Zmniejsza to prawdopodobieństwo strat nawozów potasowych, które z natury są łatwo wymywane.

Obornik zawsze na tak!

Główną funkcją obornika jest wnoszenie do gleby substancji organicznej, tj. wzbogacanie jej w związki próchniczne. Chcąc uzyskać wysokie plony ilościowe i jakościowe ziemniaka, konieczne jest zagwarantowanie dużej ilości łatwo przyswajalnych składników pokarmowych Wszystko to daje nawożenie organiczne. Stosowanie obornika to nieodłączny element towarzyszący zabiegom agrotechnicznym w uprawie ziemniaka. Jego obecność w glebie zwiększa aktywność pożytecznych mikroorganizmów, polepsza właściwości fizyczne i chemiczne gleb, głównie struktury gruzełkowatej. Nawożenie obornikiem sprawia, że inne nawozy, w tym mineralne, są lepiej wykorzystywane przez rośliny.

Tylko dobrze przefermentowany obornik może być stosowany jako nawóz organiczny. Optymalna dawka: 30 t/ha, wprowadza średnio do gleby: mikroelementy (Zn, B, Co, Cu, Mo), 60kg MgO, 150 kg CaO, 180 kg K₂O, 90 kg P₂O₅, 150 kg N. W pierwszym roku po zastosowaniu obornika rośliny mogą wykorzystać aż 50% wszystkich jego składników.

Jesień to najlepszy czas na stosowanie obornika. Jego mineralizacja i rozkład w glebie trwają bardzo długo. Nawożenie jesienne gwarantuje pełniejsze wykorzystanie składników odżywczych zawartych w oborniku przez rośliny, a tym samym zwiększa plon bulw. Wyróżnić można trzy warianty jesiennego stosowania obornika. Pierwszy z nich zaleca nawożenie organiczne bezpośrednio po zbiorze przedplonu pod pogłębioną podorywkę, która musi być pielęgnowana. Nie można zapomnieć także o orce przedzimowej. Drugi wariant wskazuje na stosowanie obornika pod orkę przedzimową poprzedzoną starannie wykonaną podorywką. Trzecią możliwość wiąże się bezpośrednio z uprawą poplonu i pozostawieniem go na polu w okresie zimowym. Przed ponownym ruszeniem wegetacji należy przyorać poplon wraz z dostarczanym obornikiem.

Producenci ziemniaków przekonują, że stosowanie przyorywanych poplonów ścierniskowych (głównie roślin bobowatych) w uprawie ziemniaków jest godne polecenia. Rośliny te stanowią dodatkowo źródło substancji organicznej w glebie oraz dostarczają azotu. Coraz częściej odchodzi się od uprawy ziemniaków po poplonach ozimych. Zaburza to terminowość wykonywania zabiegów agrotechnicznych i prac w gospodarstwie. Roślina przedplonowa powinna dość szybko schodzić z pola. Nie bez znaczenia jest także odpowiedni wybór gatunku przedplonu do stanowiska. Pod ziemniaki szczególnie poleca się wysiew roślin strączkowych, gorczycy białej, facelii oraz różnorodnych mieszanek, zachowując sugerowane terminy ich siewu. Nie można zapomnieć o właściwym nawożeniu fosforowo- potasowym. Nawozy wysiewa się bezpośrednio na ścierń i przykrywa 18 cm orką, połączoną z zabiegami wyrównującymi powierzchnię pola.

Rolnicy często nie stosują się do zalecanych dawek nawozów mineralnych i organicznych. Wysiewają je zgodnie z zasadą: tak dużo, jak to możliwe, nie uwzględniając zasobności gleb w poszczególne składniki pokarmowe oraz wymagań pokarmowych i nawozowych uprawianych gatunków. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa pokłonił się w stronę wszystkich opornych rolników. Na stronie internetowej IUNGu korzystać można ze specjalnej aplikacji: kalkulatora potrzeb pokarmowych roślin, który wylicza optymalną dawkę nawozów mineralnych w oparciu o informacje dotyczące pola, uprawianego gatunku oraz przedplonu.

Autor: Magdalena Kuźmicka

Bibliografia:

Grześkiewicz H., Trawczyński C., 1997. Poplony ścierniskowe jako nawóz organiczny w uprawie ziemniaka. Biuletyn IHAR, 48/II, 73-82.

Jasińska Z., Kotecki A., 2003. Ziemniak [W:] Szczegółowa uprawa roślin, t. 1, PWRiL 2003.

Jadczyszyn T., Kowalczyk J., Lipiński W., 2010. Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych. Materiały szkoleniowe nr 95.

McGuire A., 2003. Using green manures in potato cropping systems. WSU Bulletin EB1951E.

Mikkelsen R. E., 2006. Best management practices for profitable fertilization of potatoes. News & Views February 2006: 1-6.

Trawczyński C., 2004. Zależność między dawką azotu a plonem odmian ziemniaka. Biuletyn IHAR 232, 131-140.

Trawczyński C., 2012. Przygotowanie stanowiska i nawożenie ziemniaka [W:] Produkcja i rynek ziemniaka, Wyd. Wieś Jutra.