Orka zagonowa – zasady najpopularniejszego sposobu orania gruntów
Płodozmian w pigułce – elementy zmianowania, rodzaje płodozmianów i zasady ich konstruowania
Zobacz także
Opracowanie planu płodozmianu pozwoli nam poznać potrzeby nawozowe roślin, terminy ich stosowania i powierzchnię obsiewu, a co za tym idzie zaplanować zakup nawozów mineralnych, a także przewidzieć zapotrzebowanie na pracę ręczną i maszynową oraz powierzchnię magazynową.
Prawidłowo skonstruowany płodozmian poprzez odpowiedni dobór i następstwo roślin powinien nie tylko zwiększać żyzność gleby, wpływać na ilość azotu i jego wykorzystanie w gospodarstwie, ale też ograniczać stosowanie nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin czy występowanie chorób, szkodników i chwastów, a co za tym idzie skutkować uzyskaniem wysokich i dobrych jakościowo plonów.
Elementy zmianowania
Podczas układania zmianowania najlepiej posługiwać się nie gatunkami roślin, lecz całymi elementami zmianowania – grupami obejmującymi rośliny o podobnych wymaganiach dotyczących specyfiki uprawy, sposobu nawożenia, wymagań wodnych, wpływu na zachwaszczenie, a także o podobnej wartości przedplonowej. Rozróżnia się następujące elementy zmianowania: okopowe, zbożowe ozime, zbożowe jare, strączkowe, motylkowe wieloletnie i ich mieszanki z trawami, jednoroczne pastewne, przemysłowe, poplony, plony wtóre. W wymienionych elementach mogą się znajdować rośliny o różnych wymaganiach glebowych, co również trzeba uwzględnić przy układaniu płodozmianu.
-
Okopowe
Zalicza się do niego wszystkie uprawiane rośliny korzeniowe, takie jak buraki, marchew, cykoria, brukiew i inne, oraz bulwiaste, czyli ziemniaki i topinambur. Dobór stanowiska pod te rośliny ma duże znaczenie dla ich warunków wzrostu i plonowania, okopowe największe plony dają bowiem na glebach o dużej żyzności i kulturze, a takie stanowiska stwarzają jedynie dobre przedplony. Pole musi być całkiem odchwaszczone i nawiezione wystarczającą dawką obornika – pod buraki i marchew powinien on być zaorany w jesieni, a pod ziemniaki na glebach lekkich stosowany na wiosnę. Często stosowana jest uprawa buraków po ziemniakach, ponieważ zmniejsza ona nakład pracy przy pielęgnacji i zwiększa wykorzystanie obornika. Takie stanowisko po okopowych jest doskonałe dla niemal wszystkich roślin jarych.
-
Zboża ozime
Zalicza się do niego formy ozime żyta, pszenicy i jęczmienia, które do odpowiedniego zakorzenienia i wzrostu wymagają 30-50 dni wzrostu w jesieni. Zbiór przedplonu pod te rośliny powinien być stosunkowo wczesny, by przygotować pole pod ich zasiewy. Największe przyrosty zbóż ozimych następują w połowie wiosny i wtedy mają one największe zapotrzebowanie na wodę. Dobrymi przedplonami dla pszenicy ozimej są owies, len i rzepak ozimy. Zaletą zbóż ozimych jako przedplonu dla jarych jest ich wczesne zejście z pola, umożliwiające dokładne oczyszczenie go z chwastów. Pozostawiają dobre stanowisko do uprawy poplonów ścierniskowych.
-
Zboża jare
Zalicza się do niego formy jare pszenicy, żyta, owsa i jęczmienia, kukurydzę, rośliny prosowate uprawiane w plonie głównym oraz grykę. Najlepszymi przedplonami dla nich są okopowe lub motylkowe. Nie mają one wymagań odnośnie do terminu zbioru przedplonu, ale wymagają żyznej gleby i czystego stanowiska. Najbardziej wymagająca w tym zakresie jest pszenica, a najmniej – owies. Kłosowe jare mają duże zapotrzebowanie na wodę pod koniec wiosny i na początku lata. Nie są dobrym przedplonem dla ozimych, gdyż późno schodzą z pola i sprzyjają jego zachwaszczeniu. W płodozmianach zbożowych konieczna jest uprawa roślin kłosowych po sobie, jednak dobór gatunków w tym przypadku jest niezwykle trudny, bo istnieje duże ryzyko wystąpienia chorób. Szczególnie niewskazane są następstwa: pszenica ozima – jęczmień, owsa po owsie, pszenicy po pszenicy i jęczmienia po jęczmieniu.
czytaj dalej...
