Płodozmian w pigułce – elementy zmianowania, rodzaje płodozmianów i zasady ich konstruowania

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Strączkowe

Zalicza się do niego wszystkie rośliny motylkowe grubonasienne jednoroczne, takie jak bobik, groch siewny i polny, łubin żółty, wąskolistny i biały, wykę siewną i kosmatą, soję, groszek siewny i afrykański oraz fasolę. Wszystkie wymienione powyżej strączkowe oprócz wyki kosmatej są formami jarymi. Ich wymagania glebowe są niezwykle zróżnicowane: gleby żyzne i zwięzłe – bobik, wyka siewna i fasola, gleby średnie – grochy, łubin biały, soja, gleby lekkie – wyka kosmata, łubin żółty i wąskolistny, groszek, wszystkie jednak potrzebują odchwaszczonej i zasobnej w fosfor roli. Dobrymi przedplonami pod nie są okopowe, a one same – dla zbożowych i przemysłowych. Uprawa strączkowych po sobie jest dopuszczalna, ale nie powinna być nadużywana. Zwykle zwiększają żyzność gleby, nie powinny być więc stosowane jako ostatnie w płodozmianie.

Motylkowe wieloletnie i ich mieszanki z trawami

Zalicza się do niego rośliny motylkowe wieloletnie, takie jak lucerna, koniczyna czerwona, biała i białoróżowa, esparceta, komonica zwyczajna, rośliny motylkowe dwuletnie, jak przelot i nostrzyk biały, zimującą koniczynę krwistoczerwoną oraz jednoroczną jarą koniczynę perską i saradelę. W mieszance z trawami zajmują one szczególne miejsce w płodozmianie, bo mają działanie strukturotwórcze. W pierwszym roku motylkowe wieloletnie rosną wolno i dają niewielki plon. Ostateczną wysokość plonów warunkują dobre odchwaszczenie i nawiezienie stanowiska. Ponadto koniczynę i lucernę wsiewa się w roślinę ochronną, a jej wybór zależy od warunków siedliska.

Jednoroczne pastewne

Zalicza się do niego wszystkie rośliny jednoroczne uprawiane w plonie głównym, siewie czystym lub mieszankach na cele paszowe dla zwierząt: jednoroczne pastewne niemotylkowe, takie jak zbożowe jare, życica wielokwiatowa, sporek, facelia, słonecznik, kapusta pastewna, kukurydza, gorczyca biała, jednoroczne pastewne motylkowe, uprawiane najczęściej w mieszankach takich jak bobik z wyką lub peluszką, saradela z inkarnatką lub lucerną nerkowatą oraz jednoroczne pastewne mieszanki roślin niemotylkowych z motylkowymi. Skład mieszanek uzależniony jest od rodzaju gleby i jej żyzności, klimatu, terminu siewu i sposobu użytkowania. Jednoroczne pastewne są dobrym przedplonem dla rzepaku ozimego, zbóż ozimych i poplonów ścierniskowych.

Przemysłowe

Zalicza się do niego wszystkie rośliny, których główny plon pochodzący z części nadziemnych jest surowcem dla przemysłu: w formie ozimej, takie jak ozimy rzepak, rzepik i lnianka, oraz w formie jarej, jak jary rzepak, rzepik i lnianka, len, konopie, gorczyca, rzodkiew oleista, mak i słonecznik. Jako element zmianowania nie należą one do jednolitej grupy, mają różne wymagania glebowe i dotyczące techniki uprawy. Uprawa roli pod nie powinna być staranna, pozbawiona chwastów i dobrze użyźniona, wymagają też nawożenia wysokimi dawkami nawozów mineralnych. Szczególnie dobrym przedplonem dla pszenicy ozimej i poplonu ścierniskowego jest rzepak ozimy.

Poplony i plony wtórne

Nie zawsze w płodozmianie pole jest zajęte przez uprawiane rośliny przez cały okres wegetacyjny, często zostaje jeszcze dużo czasu między zbiorem przedplonu a siewem następczej rośliny i taki okres jest wykorzystywany na uprawę poplonów przeznaczanych na paszę zieloną, surowiec na kiszonkę lub na zielony nawóz. Planując uprawę poplonów konieczne jest uwzględnienie warunków przyrodniczych w okresie wegetacyjnym, mogą one być siane w różnym okresie, skutek czego pory ich zbioru również będą się od siebie różnić.

czytaj dalej...