Płodozmian w pigułce – elementy zmianowania, rodzaje płodozmianów i zasady ich konstruowania

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Płodozmiany specjalistyczne (uproszczone)

Płodozmiany o skróconych rotacjach, w których liczba uprawianych gatunków roślin jest ograniczona. W tym przypadku możliwy jest większy stopień mechanizacji prac, stosowanie wyższych dawek nawozów mineralnych i innych środków chemicznych. Do zmianowania wprowadza się tu tylko takie rośliny, które mogą być zarówno uprawiane, jak i zbierane jednym zestawem narzędzi i maszyn. Rolę regeneracyjną stanowiska dla zbożowych spełniają rzepak ozimy, bobik oraz wsiewka poplonowa.

Płodozmiany intensywne i ekstensywne

Nazw tych używa się w zależności od gatunku roślin uprawianych w płodozmianie i związanych z nimi nakładów, pamiętając o tym, że pojęcie intensywności płodozmianu jest w pewnym stopniu względne, bo odnosi się je do stopnia intensywności jakiegoś innego zmianowania. Płodozmiany polowe w kolejności malejącej to: okopowe, okopowo-przemysłowe, okopowo-zbożowe, przemysłowo-zbożowe, zbożowe; natomiast płodozmiany paszowe w kolejności malejącej to: z jednorocznymi roślinami pastewnymi, z wieloletnimi roślinami pastewnymi, przemienno-pastwiskowe.

Zmianowanie dowolne

To następstwo roślin zmieniające się wraz ze zmianą zapotrzebowania na produkty roślinne, w oparciu o przyrodnicze i ekonomiczne czynniki, a więc uprawiane są jedynie te gatunki roślin, na które wzrosło zapotrzebowanie w danym roku. Jego zaletą jest duża elastyczność i możliwość dowolnego zwiększania lub zmniejszania powierzchni zasiewu określonej rośliny, a nawet jej pominięcie lub zastąpienie inną rośliną, według potrzeb.

Choroby płodozmianowe (zmęczenie gleby)

Niewłaściwe następstwo roślin i uprawianie pewnych gatunków po sobie przez kilka lat prowadzi do obniżki plonów i występowania chorób płodozmianowych, nazywanych również zmęczeniem gleby. Najczęstszymi z nich są zjawiska takie jak wykoniczynienie, wyłubienie i podobne choroby płodozmianowe wywołane pojawieniem się w glebie bakteriofagów atakujących i niszczących bakterie brodawkowe; wylnienie gleby spowodowane masowym pojawieniem się chorób atakujących len, takimi jak fuzarioza lnu, szara pleśń i antraknoza lnu; wyburaczenie gleby spowodowane występowaniem na dużą skalę mątwika burakowego, szkodnika z gromady nicieni; wyziemniaczenie gleby spowodowane pojawieniem się mątwika ziemniaczanego; choroby zgorzelowe zbóż, do których należą zgorzel podstawy źdźbła oraz łamliwość podstawy źdźbła.

Autor: Justyna Czerwieniec

Bibliografia:

„Agrotechnika w płodozmianach zbożowych” Grabiński Jerzy, [w:] „Raport rolny”, nr 7/8 (48/49), lipiec/sierpień 2005, s. 30-31.
Kężel Roman, Parylak Danuta, Zimny Lesław „Zagadnienia uprawy roli i roślin”, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1999, s. 223-251.
„Ogólna uprawa roli i roślin” pod red. prof. dr Jabłońskiego Bronisława, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1980, s. 429-487.
„Podstawy produkcji roślinnej”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1999, str. 368-392.
„Produkcja roślinna” pod red. prof. dr hab. Gawrońskiej-Kuleszy Alicji, wyd. REA, Warszawa 2010, cz. 1, str. 312-315.
„Produkcja roślinna” pod red. prof. dr hab. Gawrońskiej-Kuleszy Alicji, wyd. REA, Warszawa 2010, cz. 3, str. 141-142.
„W zgodzie z płodozmianem” Waligóra Remigiusz, [w:] „Tygodnik rolniczy”, nr 11 (11 marca 2012), s. 36-40.