Pokrzywy zwyczajnej dwa oblicza: zioło i uciążliwy chwast w jednym

1/7 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Zwalczanie

Dbając o czystość materiału siewnego możemy znacząco zmniejszyć ryzyko zachwaszczenia uprawy pokrzywą zwyczajną. Nie jest to jednak stuprocentowo pewne – nasiona pokrzywy mogą pojawić się na plantacji niesione przez wiatr, nawet z bardzo odległych miejsc. Mechaniczne odchwaszczanie i podkaszanie miedz i skrajów pól powinno przynieść pożądany rezultat – to jest ochronić uprawę polową przed nadmiernym zagęszczeniem pokrzywy. Chwast jednak rozprzestrzenia się tak szybko, że zachwaszczenie bywa na tyle duże, że musimy wyciągnąć zdecydowanie silniejszy oręż.

Jest kilka herbicydów zarejestrowanych do oprysków upraw polowych przeciwko pokrzywie zwyczajnej. Pamiętajmy, że w związku z wprowadzeniem zasad uprawy zintegrowanej, po środki chemiczne sięgamy tylko wtedy, gdy metody naturalne zawiodły, a liczba chwastów jest tak duża, że może utrudniać zbiór lub stanowi zagrożenie dla poziomu plonu. W celu pozbycia się pokrzywy zwyczajnej z uprawy robimy opryski takimi środkami, które za substancję czynną mają aminopyralid, fluroksypyr i glufosinat amonowy. Ta pierwsza substancja nadaje się szczególnie do oprysku zbóż i znajduje się w takich preparatach jak Mustang Forte 195 SE czy Lancet Plus 125 WG. Na bazie aminopyralidu są również stworzone Astor 360 SL i Nawigator 360 SL, które możemy stosować w czasie zabiegów w rzepaku. Do oprysku użytków zielonych używamy preparatów Starane Super 101 SE i Fernando Forte, w obu substancją czynną jest fluroksypyr. Pozostałe preparaty zawierające tę substancję, na przykład Flurostar albo Herbistar 200 EC, nadają się również do oprysku zbóż. Glufosinat amonu wchodzi w zasadzie w skład herbicydów nieselektywnych, dlatego nadaje się do oprysków niemal wszystkich rodzajów upraw, na przykład ziemniaków czy innych roślin okopowych i szerokorzędowych. Znajduje się w preparacie Basta 150 SL i można go używać jeszcze przed pojawieniem się wschodów aż do zbiorów.

Wykorzystanie

Od wieków pokrzywa zwyczajna jest traktowana jako wartościowa roślina lecznica i kosmetyczna. W medycynie ludowej używano jej doustnie, w postaci herbatki, w przypadku schorzeń układu moczowego, między innymi kamicy nerkowej, ze względu na to, że ma silne działanie moczopędne. Biczowanie pokrzywami i wywoływana tym reakcja alergiczna (blada, piekąca i swędząca wysypka) miały pomóc w leczeniu artretyzmu i zaburzeń seksualnych. Wyciąg z pokrzywy zwyczajnej traktowano jak afrodyzjak.

Obecna medycyna oficjalna, homeopatia i ziołolecznictwo czerpią z tradycji ludowej. Ziele pokrzywy zwyczajnej jest wykorzystywane przede wszystkim przy przeziębieniach pęcherza i innych dolegliwościach nerek. Od kilkudziesięciu lat stosuje się herbaty z pokrzywy w celu obniżenia poziomu cukru we krwi, zaleca się jej picie osobom zmagającym się z cukrzycą. Ponadto ma działanie krwiotwórcze, można stosować ją przeciw krwotokom. Regularnie pita ma pozytywny wpływ na układ trawienny i wspiera proces trawienia, może mieć lekkie działanie dietetyczne – przyspiesza przemianę materii.

Pokrzywa znajduje również szereg zastosowań poza medycyną. W kosmetyce jest używana do produkcji szamponów i odżywek, które mają nadać włosom blask i wzmocnić ich cebulki. Często stosuje się jej do pielęgnacji jamy ustnej i kąpiel odprężających. Wyciąg z pokrzywy jest naturalnym, zielonym barwnikiem więc może być dodawany do różnych napojów. Świeże, bardzo młode liście, odpowiednio przyrządzone mogą być smaczną przystawką do mięsa, podaje się ją jak szpinak. Łodyga jest bardzo włóknista – dawniej z włókien pokrzywy robiono sieci rybackie i różne grube tkaniny, obecnie się od tego odchodzi, ale jeszcze w czasie I i II wojny światowej, z braku innych surowców, używano ich do produkcji bandaży. Z włókien pokrzywy produkuje się popularny rodzaj sznurka – szpagat.

Autor: Katarzyna Kaźmierczak

Bibliografia:

Czikow P., Łaptiew J., „Rośliny lecznicze i bogate w witaminy”, PWRiL, Warszawa 1983 r., s. 272-273

Czubiński T. Paradowski A., „Atlas chwastów dla praktyków”, PWR, Poznań 2014 r., s. 55

Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, IUNG-PIB, Puławy 2011 r., s. 196

Kwaśniewska J., Mikołajczyk K., „Zbieramy zioła”, Wydawnictwa Akcydensowe, Warszawa 1986 r., s. 107-109

Ody P., „Wielki zielnik medyczny”, wyd. Debit, Warszawa 1999 r., s. 108

Paradowski A., „Atlas chwastów”, wyd. Plantpress, Kraków 2013 r., s. 132-133

Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, PWRiL, Warszawa 1976 r., s. 38