Przymiotno kanadyjskie okrywa szarawym puchem pola i uprawy szerokorzędowe

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Latem na łąkach i polach pojawia się wysoka roślina, która po przekwitnięciu jest gęsto oprószona białym puchem kielichowym. Mowa tu o pospolitym przymiotnie kanadyjskim.

Dawna nazwa rodzajowa tej rośliny Erigeron canadensis, pochodzi od greckich słów „eri” ‒ wcześniej i „geron” – starzec; i jest zapewne nawiązaniem do brudnobiałego puchu przypominającego włosy starszych ludzi. W polskim nazewnictwie ludowym występowały podobne skojarzenie do tych starożytnych. Roślina zwana była: starymi dziewkami, starym zielem, starym krzewem. Obecnie natomiast występuje pod nowszą nazwą ‒ konyza kanadyjska (Conyza canadensis L.).

Występowanie

Przymiotno kanadyjskie pochodzi z Ameryki Północnej i Środkowej. Zaczęło rozprzestrzeniać się w Europie od 1685 r., gdy przeniknęło jako roślina zdziczała poza obręb ogrodu botanicznego we Francji. W Polsce pojawiło się w XVIII w. i od tego czasu jest rośliną pospolicie występującą na niżu i w dolnych partiach gór. Preferuje gleby piaszczyste, gliniaste lub gliniasto-piaszczyste, bogate w azot. Rośnie na poboczach, ugorach, nieużytkach, torowiskach, przy murach i na zrębach lasów. Jako chwast segetalny i ruderalny zachwaszcza pola uprawne szerokorzędowe, prawie wszystkie uprawy polowe i sadownicze, w tym szczególnie kukurydzę, ziemniaki, winorośl oraz użytki zielone i pastwiska. Dobrze znosi susze i mrozy.

Charakterystyka

Konyza kanadyjska jest rośliną dwuletnią, rzadziej jednoroczną, ozimą lub jarą, z rodziny astrowatych. Ma cienki wrzecionowaty korzeń, zazwyczaj zgięty w szyjce korzeniowej, z licznymi rozgałęzieniami. Łodyga jest szorstko owłosiona, rozgałęziona u góry, sięga wysokość ok. 15‒100 cm. Liście są owalne, z rzadka szorstko owłosione, zwężające się przy ogonku. Liście drugiego i trzeciego rzędu ułożone są graniasto. Kwiatostan stanowi wiecha z kwiatami zebranymi w małe, gęsto ułożone, niepozorne koszyczki. Kwiaty brzeżne są języczkowate, białoszare, a środkowe rurkowate. Koszyczek okrywają listki, które są szeroko obrzeżone i nagie. Przymiotno kwitnie od lipca do późnej jesieni. Owoc ma postać lotnej, szarobrunatnej niełupki z podłużną bruzdą. Niełupka jest lekko spłaszczona z jednoszeregowym puchem kielichowym. Jedna roślina wytwarza ok. 100 000 nasion, które są roznoszone przez wiatr. Przy odpowiednich warunkach zaraz po zetknięciu z ziemią kiełkują.

Siewki pojawiają się na wiosnę i jesienią. Dolna część jest naga. Liścienie są drobne, długości 15 mm, wyrastają na krótkim ogonku. Pierwsze liście są eliptyczne, na szczycie zwężone z małym dzióbkiem o blaszkach całobrzegich. Następne ułożone rozetowo, podłużnie lancetowate, pokryte krótkimi włoskami i ząbkowane.

Zastosowanie w ziołolecznictwie

Ziele konyzy (Herba Erigerontis canadensis) zawiera flawonoidy, olejki eteryczne, garbniki pirogalowe, flawonoidy oraz fenolokwasy: kawowy i ferulowy. Ma również znaczne ilości karotenoidów, fisteroli, cholininy, soli mineralnych, witaminy C i związków cukrowych. Dzięki wysokiej zawartości garbników, które łączą się z białkiem krwi, ziele przymiotna kanadyjskiego ma działanie przeciwkrwotoczne. Jest składnikiem wielu leków o takim działaniu. Napary z ziela można stosować przy obfitych i przedłużających się miesiączkach, pomocniczo w niewielkich krwawieniach z przewodu pokarmowego, dróg moczowych i narządów rodnych. Przymiotno jest także skutecznym środkiem leczenia stanów zapalnych przewodu pokarmowego, owrzodzeń, biegunek, wzdęć. Ma działanie moczopędne w stanach zapalnych dróg moczowych, kamicy moczowej i nerczycy. Zewnętrznie stosuje się odwar konyzy do przemywania trudno gojących się ran, chorób skóry, trądziku, oparzeń. Łagodzi świąd i pieczenie skóry.

Zbiór i suszenie

Ziele przymiotna kanadyjskiego zbieramy w miejscach czystych, najlepiej na początku kwitnienia rośliny, poprzez ścinanie ukwieconej części łodygi. Nie powinniśmy zbierać łodyg zdrewniałych lub przekwitniętych kwiatostanów, gdyż z czasem przekształcają się one w owoc i tracą część cennych składników. Pędy gromadzimy luźno w koszyku. Następnie ziele możemy zasuszyć w pomieszczeniach przewiewnych i zacienionych. Podczas zbioru należy uważać, by nie pomylić tej rośliny z przymiotem ostrym, jego kwiaty mają barwę niebieską.

czytaj dalej...