Jak pozbyć się iglicy pospolitej? Przedstawiamy sposoby
Rącznik pospolity - roślina ozdobna o szerokim zastosowaniu w lecznictwie i przemyśle
Zobacz także
Toksyczność
Ograniczone wykorzystanie rącznika pospolitego wynika z tego, że w jego nasionach występuje alergen w postaci kompleksu białkowo-polisacharydowego. Prowadzi on do poważnych schorzeń alergicznych u niektórych osób, które zetknęły się z nasionami. Nasiona rącznika zawierają również inne trujące substancje, do których należą lekko toksyczna rycynina i silnie toksyczna rycyna.
Te substancje nawet w niewielkich dawkach mogą być trujące dla ludzi i zwierząt. W makuchach (odolejonych nasionach) stężenie rycyniny może wynosić do 3%, a rycyny – 0,03%, a w związku z tym nie mogą być one przeznaczane na paszę, ponieważ zaszkodzą zwierzętom. Rycyna oraz alergeny mogą być dezaktywowane poprzez zastosowanie pary wodnej.
Wykorzystanie
Z nasion rącznika pospolitego pozyskiwany jest olej rącznikowy. Wykorzystywana jest do tego metoda tłoczenia w temperaturze poniżej 38°C. Tak pozyskany olej stosuje się głównie w lecznictwie – znamy go pod nazwą oleju rycynowego bądź rycyny. Obecnie jest już rzadko wykorzystywany jako lek przeczyszczający. Jego działanie polega na podrażnianiu błony jelita grubego, przez co zostaje pobudzona jego perystaltyka.
Olej rycynowy cechuje się dużą gęstością i lepkością, a w jego skład wchodzi kwas rycynolowy (80%) i kwas hydroksylowy. Wykorzystuje się go też do celów technicznych. Jeżeli nie zostanie przetworzony chemicznie, może być przeznaczany do wyrobu smaru, sztucznych skór oraz żywic poliuretanowych. Jeżeli został poddany obróbce chemicznej, to można z niego wytwarzać substancje powierzchniowo czynne, fungicydy, farby, pokosty i tkaniny syntetyczne, takie jak nylon. Był też wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym. Z łodyg rącznika pospolitego można produkować papier.
Autor: mgr inż. Kinga Borek
Bibliografia:
- Mölzer W., „Rącznik pospolity”, (w:) „Kwitnący ogród”, PWRiL, Warszawa 1983 r., str. 288
- Szempliński W., „Rącznik pospolity”, (w:) „Rośliny rolnicze”, UWM, Olsztyn 2012 r., str. 378–381
