Siew rzepaku - jeden z najważniejszych elementów agrotechniki
Rolnice – nocne motyle atakują rzepak!
Zobacz także
Gąsienice wyjadają kiełkujące nasiona oraz siewki rzepaku jarego i ozimego, często podgryzają rośliny przy szyjce korzeniowej. W stadium liścieni lub pierwszych liści odcinają je od korzeni tuż nad powierzchnią gleby. Następnie rośliny są częściowo wciągane do otworów, uprzednio wydrążonych w glebie i tam zjadane. Uszkodzenia często bywają mylnie przypisywane larwom gnatarza rzepakowca, gąsienicom bielinków lub ze względu na pojawiający się śluz na roślinach – ślimakom. Po destrukcyjnym działaniu gąsienic rośliny zamierają, a w miejscu ich pasożytowania powstają przerzedzenia zasiewów, przy czym zwykle pierwsze straty uwidaczniają się na obrzeżach pola.
Profilaktyka
Ochrona upraw rzepaku przed rolnicami powinna polegać na:
- starannych zabiegach agrotechnicznych,
- izolacji przestrzennej od miejsc zimowania szkodnika,
- zwiększeniu norm wysiewu, zaprawieniu chemicznym nasion,
- wcześniejszym, gęstszym siewie rzepaku jarego
- opóźniony siewie rzepaku ozimego,
- zaorywaniu ugorów,
- niszczeniu samosiewów rzepaku.
Dodatkowo powinniśmy pamiętać o systematycznym niszczeniu chwastów w międzyrzędziach, zwłaszcza gorczycy i komosy białej, gdyż ich korzenie stanowią pożywienie dla rolnic oraz terminowym zbiorze plonu. Po zbiorze zaś należy wykonać podorywkę lub głęboką orkę, gdyż dzięki temu część gąsienic jest niszczona, a reszta staje się pożywieniem dla ptaków.
Do innych, stałych prac profilaktycznych na plantacji powinniśmy również zaliczyć dokładne monitorowanie uprawy, zwłaszcza w okresie wschodów rzepaku. Obserwacje prowadzimy tak, że na 100‒150 roślinach w różnych punktach pola szukamy i zliczymy gąsienice. Do oględzin prowadzonych w celu ustalenia terminu początku lotu motyli należy wykorzystać pułapki feromonowe z dyspenserami feromonowymi przeznaczonymi dla konkretnych gatunków, których działanie polega na tym, że środkowej części pułapki wykłada się dyspenser feromonowy, a uwalniany z niego zapach symuluje feromony samicy. Nadlatujący samce przylepiają się do podłogi pułapki.
Prócz tego, inną pracochłonną metodą jest użycie okrywek glebowych (przed siewem), która polega na tym, że glebę przesiewa się przez sita, co w warunkach dużych upraw i złych warunków pogodowych suszy lub zbytniej wilgotności staje się to trudne, niedokładne i mozolne.
Próg ekonomicznej szkodliwości rolnic został ustalony na od 6 do 8 gąsienic na 1 m2.
Zwalczanie szkodników
W przypadku, gdy zaobserwujemy pojawienie się rolnic na planacji w znacznej ilości, to możemy zwalczyć je przy użyciu biopreparatów zawierających bakterię Bacillus thiringiensis. np. Biobit 3,2 WP lub Dipel 3,2 WP. Tego typu środki są bezpieczne dla człowieka i środowiska, a po ich zastosowaniu nie obowiązuje okres karencji. Używa się ich jako składnik przynęty, którą rozkłada się w płytkie zagłębienia wzdłuż rzędów. Rolnice występują gromadnie, dlatego zastosowane przynęty można ograniczyć do miejsca pojawienia się owadów. Zwalczanie z użyciem insekcydów należy przeprowadzić w okresie żerowania gąsienic, czyli w sierpniu i wrześniu, po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości i tylko wieczorem, kiedy motyle są aktywne. Skuteczne preparaty to: Karate Zeon 050 CS, Dursban 480 EC lub Sumi-Alpha 050 EC. W przypadku jednego, dość rzadko występującego gatunku ‒ rolnicy szkółkówki można również zastosować lancę doglebową przeznaczoną do zwalczania pędraków.
Autor: Helena Kędra
Bibliografia:
Bereś B., „Atlas szkodników roślin rolniczych”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r., s. 106-107.
Bereś B., „Pożerają plony” [w:] „Tygodnik rolniczy”, nr 16-17/2011 r., s. 27-28.
W. Budzyński W., Zając T., „Rośliny oleiste. Uprawa i zastosowanie”, PWRiL, Poznań 2010 r., s. 75-78.
Gawrońska-Kulesza A., „Produkcja roślinna”, część 2, wyd. Rea, Warszawa 2010 r., s. 160-162.
Hers J., „Szczegółowa uprawa roślin”, PWN, Warszawa 1980 r., s. 360.
Jasińska Z. i Kotecki A. (red.), „Szczegółowa uprawa roślin”, tom II, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 2003 r., s. 26-28.
Kalinowski M., „Pierwsze szkodniki zaraz po wysiewie” [w:] „Tygodnik Poradnik Rolniczy”, nr 33/2013 r., s. 22-23.
Lewandowski L., „Wciąż groźne rolnice” [w:] „Wiadomości rolnicze”, nr 9/2014 r., s. 15.
Mrówczyński M. (red.), „Integrowana ochrona roślin”, tom II, PWRiL, Poznań 2013 r., s. 197-210.
Mrówczyński M., Wachowiak H., „Integrowana ochrona roślin przed szkodnikami – część pierwsza” [w:] „Wiadomości rolnicze”, nr 3/2014 r., s. 26-27.
Pilarek B., „Groźne rolnice i drutowce” [w:] „Tygodnik Poradnik Rolniczy”, nr 19/2013 r., s. 28.
Stefaniak E., „Wkrótce ruszą szkodniki” [w:] „Wiadomości rolnicze”, nr 2/2014 r., s. 22-23.
