Szkodniki ziemniaków ‒ objawy, szkodliwość i zwalczanie

Guniak czerwczyk Guniak czerwczyk

Drutowce

Drutowce to larwy chrząszczy z rodziny sprężykowatych Elateridae. Pojawiają się zazwyczaj w stanowiskach z dużą zawartością próchnicy (przekształcone użytki zielone). Niekiedy występują też na glebach mineralnych, średnio uwilgotnionych. Niektóre dane wskazują, że większe zagrożenie larw obserwuje się na polach zachwaszczonych, które powstały w efekcie zagospodarowania gruntów ugorowanych. Larwy drutowców charakteryzują się twardym pancerzem chitynowym o żółtawobrązowym zabarwieniu. Są wydłużone, cylindryczne, na pierwszy rzut oka przypominają krótki, cienki drut miedziany. Szkodliwość larw przejawia się w tworzeniu wżerów w bulwach, pędach podziemnych i korzeniach. Bulwy takie nie nadają się do przetwórstwa i konsumpcji. Ponadto, ich zdolność przechowalnicza jest znacznie obniżona. Objawy żerowania drutowców są często mylone z pierwszymi oznakami chorobowymi rizoktoniozy ziemniaka. Jednak w przypadku pojawiania się grzyba, otwory będące wynikiem jego działalności otoczone są nekrotycznymi, ciemnymi plamami. Najpospolitsze drutowce występujące w uprawach ziemniaka: osiewniki, zaciosek kruszcowy, nieskor czarny.

Rolnice

Rolnice to motyle (Lepidoptera), należące do rodziny sówkowatych (Noctuidae), podrodziny rolnic (Noctuinae). Formy larwalne (gąsienice), żyjąc po ziemią, silnie uszkadzają bulwy ziemniaka. Larwy należące do młodszego i starszego pokolenia (ziemistoszare i brązowe), mają największe znaczenie gospodarcze. Pojawiają się licznie w warunkach wysokich temperatur (bardzo ciepłe wiosny, letnie upały). Szkodliwe gatunki rolnic występujące na plantacjach ziemniaka to: rolnica zbożówka, rolnica gwoździówka, rolnica czopówka. W niektórych sezonach wegetacyjnych, regionalne znaczenie mają: rolnica pszenicówka i rolnica panewka.

Nicienie

Jeden z najgroźniejszych szkodników ziemniaka to mątwik ziemniaczany, przedstawiciel nicieni (Nematoda) z rodziny mątwikowatych (Heteroderidae).Zaliczany jest do organizmów kwarantannowych (podlegających obowiązkowi urzędowego zwalczania). Pierwszymi objawami, które wskazywałyby na obecność mątwika w glebie, jest spowolniony wzrost roślin. Pędy porażonych roślin są krótsze, cieńsze i silnie przerzedzone. Liście początkowo żółkną, ostatecznie brązowieją, a ich blaszki zwijają się ku górze. Na bulwach, w okolicy oczek, zauważyć można kremowe cysty, które ciemnieją i odpadają do gleby. Nicienie rozprzestrzeniają się głównie za ich pośrednictwem. Do przenoszenia cyst dochodzi m.in. podczas prac uprawowych, z materiałem sadzeniakowym, wodą i wiatrem.

Kolejnymi organizmami należącymi do rodziny mątwikowatych (Heteroderidae) są guzaki: (amerykański i holenderski). Porażają one wiele gatunków roślin uprawnych, w tym ziemniak. Guzaki najintensywniej rozmnażają się w warunkach wysokich temperatur, zaledwie przez 3‒4 tygodnie. Nadziemne części rośliny nie mają charakterystycznych objawów, które wskazywałyby na obecność nicieni w glebie. Wynik działalności guzaków to obfite, rozrośnięte narośla na bulwach, korzeniach i stolonach. Pod skórką widoczne są nekrotyczne plamki, czyli miejsce bytowania samic składających jaja.

Sposobem na skuteczne wyeliminowanie szkodników z plantacji ziemniaków jest przestrzeganie zasad integrowanej ochrony roślin. Unia Europejska, dążąc do minimalizacji stosowania chemicznych środków ochrony roślin, wycofała wiele skutecznych związków będących substancjami aktywnymi pestycydów. Wpłynęło to na zmniejszenie możliwości ochrony upraw ziemniaka przed niebezpiecznymi szkodnikami. Powstała „luka” w zwalczaniu drutowców i pędraków.

 

 

Autor: Magdalena Kuźmicka

Bibliografia:

Erlichowski T., „Szkodniki glebowe w uprawie ziemniaka i ich zwalczanie”, wyd. IHAR ZNiOZ Bonin 2004 r., s. 22.

Erlichowski T., „Znaczenie gospodarcze oraz czynniki warunkujące rozwój i szkodliwość szkodników glebowych w uprawach ziemniaka” [w:] „Wieś Jutra”, nr 115/2008 r., s. 16-19.

Karnkowski W., „Guzak amerykański (Meloidogyne chtwoodi) i holenderski (Meloidogyne fallax)- potencjalne zagrożenie dla upraw ziemniaka w Polsce” [w:] „Ziemniak Polski”, nr 4/2002 r., s. 31-39.

Karnkowski W., „Nicienie podlegające obowiązkowi zwalczania- wykrywanie i oznaczanie”, wyd. Głównego Inspektoratu PIORiN, 2006 r., s. 165.

Pastuszewska T., „Produkcja i rynek ziemniaka”, wyd. Wieś Jutra, Warszawa 2012 r.

 

ZIEMNIAKI JESZ ZAPEWNE BARDZO CZĘSTO, ALE ILE O NICH WIESZ? SPRAWDŹ! [QUIZ]

[1/14] Powszechnie kojarzony szkodnik ziemniaka to:

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki