Rozmnażanie koni - krycie, ciąża i poród
Żywienie koni - racjonalne i zbilansowane
Zobacz także
Żywienie poszczególnych grup koni
Żywienie klaczy
Intensywność żywienia klaczy zależy od wieku, stanu fizjologicznego, zaawansowania ciąży oraz masy ciała.
Klacze przygotowywane do stanówki muszą być żywione zgodnie z potrzebami, ponieważ prawidłowe zbilansowanie dawki ma olbrzymi wpływ na zdolności rozrodcze. Podczas ciąży zmienia się zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. W dawce nie powinno zabraknąć dobrej jakości siana z traw i motylkowatych, owsa, kukurydzy i otrąb pszennych. Na dwa tygodnie przed spodziewanym porodem należy wyeliminować z dawki siano z motylkowatych i zmniejszyć o 30% ilość pasz treściwych (zabezpieczenie przed wystąpieniem mastitis). Klaczom źrebnym nie można podawać nasion roślin strączkowych, ponieważ powodują wzdęcia oraz zaparcia.
W dniu porodu klacz powinna dostać pójło z otrąb pszennych i siemienia oraz dobrej jakości siano.
Podczas laktacji znacznie zwiększają się potrzeby żywieniowe klaczy karmiących. Na początku laktacji dawka powinna się składać w 55% z paszy treściwej i 45% z siana, w późniejszym okresie w 40% z paszy treściwej i 60% z siana.
Żywienie źrebiąt
Prawidłowe żywienie źrebiąt ma bardzo duży wpływ na odpowiedni wzrost, rozwój i późniejszą efektywność w pracy dorosłego konia.
Pierwszym pokarmem źrebięcia jest siara i mleko. Po 2 tygodniach młode zaczyna podjadać siano, a po 4 tygodniach można rozpocząć podawanie gniecionego owsa. W zimie można również zastosować dodatek marchwi, natomiast latem źrebięta powinny mieć dostęp do zielonki pastwiskowej.
Żywienie ogierów
Ogiery są żywione w zależności od intensywności oraz częstotliwości krycia. W dawce należy uwzględnić takie składniki jak wysokobiałkowe nasiona strączkowe, ziarna zbóż, śruty poekstrakcyjne, mieszanki mineralno-witaminowe. Zbilansowana dawka paszowa ogiera zapewnia produkcję wartościowego nasienia i zwiększa skuteczność zapłodnienia klaczy.
Dzienna zimowa dawka dla ogiera o masie 500 kg powinna składać się z 5-7 kg siana, z 5 kg owsa oraz mieszanki treściwej 1-2 kg oraz w miarę możliwości z marchwi lub buraków. Latem ogiery powinny mieć dostęp do pastwiska, lub kośnej zielonki pastwiskowej, która będzie pokrywać około 30% zapotrzebowania na składniki odżywcze. Podczas stanówki nie powinno się podawać pasz objętościowych soczystych, ponieważ obciążają przewód pokarmowy i mogą zaburzać proces krycia.
Żywienie koni roboczych
W Polsce, w niektórych obszarach o niekorzystnych pod względem ukształtowania powierzchni, konie nadal są wykorzystywane w pracach polowych i leśnych.
Konie robocze są zazwyczaj żywione „na oko”, najczęściej wyznacznikiem prawidłowości zadawania pasz jest dobra kondycja. Ilość pasz potrzebnych do zaspokojenia potrzeb bytowych i produkcyjnych jest ustanawiana na podstawie masy ciała i intensywności użytkowania roboczego.
Konie robocze codziennie otrzymują siano lub zielonkę, słomę, mieszankę treściwą zbóż (owies, pszenżyto, jęczmień, otręby), okopowe i kiszonkę z kukurydzy. Najczęściej skarmiane są pasze pochodzące z własnego gospodarstwa.
Żywienie koni rekreacyjnych
Konie rekreacyjne otrzymują pasze dostępne w stajni, na ogół pochodzące z własnych upraw. Konie użytkowane w rekreacji powinny mieć tak urozmaiconą dawkę paszową jak konie robocze, ale nie można wykorzystywać zbyt dużych ilości pasz objętościowych (max. 1,5 kg na 100 kg masy ciała).
Poziom żywienia jest uzależniony od masy ciała, dziennej intensywności pracy oraz rasy i temperamentu.
Prawidłowe żywienie koni ma wpływ na wzrost, rozwój, rozród oraz jakość wykonywanej pracy. Należy zwrócić uwagę na kondycję oraz zdrowie konia podczas zadawania konkretnych dawek paszowych i zadbać o stały dostęp do świeżej wody. Dla wszystkich grup niezwykle ważne w żywieniu jest pastwisko, oprócz zapewnienia świeżej zielonki, pełni funkcje rozwojowe, towarzyskie oraz umożliwia swobodny ruch na powietrzu. Pamiętając o kilku podstawowych zasadach żywienia można zabezpieczyć stado przed wystąpieniem chorób o podłożu metabolicznym.
Bibliografia
Hodowla i użytkowanie koni. Tom I. Chrzanowski S., Łojek A., Oleksiak S., Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7583-479-6, 109-145
Hodowla i użytkowanie koni z elementami hipoterapii, Janiszewska J., Cieśla A., Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin 2008, ISBN 978-83-7317-064-3, 91-98
Żywienie koni. Sasimowski E., Budzyński M., Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1981, ISBN 83-09-00101-0, 101-172
Podstawy żywienia zwierząt. Dymnicka M., Sokół J., Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2001, ISBN 83-7244-196-0, 163-167
Żywienie koni. Meyer H., Coenen M., Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2009, 978-83-09-01037-1, 99-148
Praktyczne żywienie koni i kuców. Pilliner S., SIMA WLW, Warszawa 2008, ISBN 978-83-60104-02-6,11-47
Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Podstawy szczegółowego żywienia zwierząt., Jamroz D., Potkański A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13515-8, 288-299
