Żyzność gleby - rodzaje żyzności i sposoby polepszenia produktywności gleby

1/2 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Rodzaje żyzności

Gleba może być naturalnie żyzna, ale też może stać się żyzna przez ingerencję człowieka lub poprzez zabiegi agrotechniczne. W związku z tym może występować żyzność naturalna, agrotechniczna i nabyta.

Żyzność agrotechniczną kształtują wykonane zabiegi uprawowe na glebach uprawnych. Pozytywny wpływ na żyzność gleby mają: odpowiednia regulacja stosunków wodnych, wapnowanie, odpowiednie nawożenie oraz prawidłowe przeprowadzanie zabiegów agrotechnicznych. Ważne jest też stosowanie poprawnego płodozmianu. Zły wpływ na agrotechniczną żyzność ma niewłaściwe przeprowadzanie zabiegów agrotechnicznych, przesuszanie gleby oraz zły dobór roślin do zmianowania.

Na żyzność naturalną nie wpływają człowiek i zabiegi agrotechniczne, ale naturalne czynniki przyrodnicze. Jest ona związana z typami gleby, ich gatunkami i rodzajami oraz naturalnymi modyfikacjami. Występuje w krajobrazach oraz glebach dziewiczych i kształtowana jest przede wszystkim przez naturalne zespoły roślinne.

Żyzność nabyta kształtowana jest przez człowieka, polega na zabiegach rekultywacji gleb przy wykorzystaniu zabiegów agrochemicznych i agrotechnicznych. Zabiegi te umożliwiają osiągnięcie wyższej żyzności gleby.

Polepszanie właściwości gleb

Właściwości gleb lekkich można poprawiać poprzez iłowanie i glinowanie. Niestety te zabiegi są bardzo kosztowne, wymagają znacznych nakładów na pozyskanie glin i iłów. Opłaca się je wykonywać tylko na wieloletnich plantacjach. Najprostszą metodą poprawiającą właściwości gleb lekkich jest ich odpowiednie nawożenie organiczne, np. za pomocą obornika czy nawozów zielonych, oraz stosowanie nawożenia mineralnego. W suchych okresach gleby należy również dodatkowo nawadniać.

Gleby ciężkie odznaczają się małą porowatością powietrzną – posiadają niewiele makroporów i są trudno przepuszczalne. Ich właściwości poprawia się poprzez stosowanie nawożenia organicznego, wapnowania i uprawę roślin motylkowatych. Należy też stosować zabiegi agrotechniczne, które przyczynią się do przemiany fazy stałej w gruzełkowaty stan agregatowy i doprowadzą do zwiększenia ilości makroporów w glebie.

Gleby suche należy chronić przed nadmiernym parowaniem oraz dodatkowo nawadniać. Ma to na celu poprawę struktury agregatowej gleby, która będzie mogła wiązać większe ilości wody opadowej.

Gleby zawodnione posiadają w swoich makroporach nadmierne ilości wody, które należy usunąć. W innym przypadku powodują one wolniejsze nagrzewanie gleby na wiosnę oraz utrudniają wymianę gazową pomiędzy glebą a atmosferą.

Bibliografia:

Ciesielska A., Niemczyk H., Radecki A., Suwara I., Wysmułek A., „Podstawowe wiadomości o glebie”, (w:) „Podstawy rolnictwa”, Wyd. REA, Warszawa 2008 r., str. 11
Czerwiński Z., Gawrońska-Kulesza A., Lenart S., Sosulski T., Wysmułek A., „Żyzność gleb”, (w:) „Produkcja roślinna. Cz. I”, wyd. REA, Warszawa 2010 r., str. 85–87
Grzebisz W., „Żyzność i produktywność gleb”, (w:) „Produkcja roślinna – środowisko i podstawy agrotechniki. Cz. I”, wyd. II, Hortpress, Warszawa 2012 r., str. 175
Kowaliński S., „Żyzność gleby”, (w:) „Gleboznawstwo”, pod red. nauk. Zawadzkiego S., wyd. IV, PWRiL, Warszawa 1999 r., str. 299–311
Zawadzki S., „Żyzność i urodzajność gleby”, (w:) „Podstawy gleboznawstwa”, PWRiL, Warszawa 2002 r., str. 100