Kiedy siać rzepak jary, a kiedy ozimy? Różnice w siewie i agrotechnice

1/3 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Możemy uprawiać dwie formy rzepaku, jarą i ozimą, które różnią się agrotechniką. Jednym z ważniejszych zabiegów agrotechnicznych jest siew – ważne, by znać jego główne kwestie: właściwy termin oraz obsadę roślin.

Warto wiedzieć przed siewem

Rzepak posiada bardzo duże wymagania glebowe – najlepsze będą gleby kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobre gleby II-IIIb klasy bonitacyjnej. Powinny być żyzne, próchniczne, zasobne w wapń, o dobrej wilgotności, ale nie podmokłe.

Co do wymagań klimatycznych, korzystne plonotwórczo będą tereny o dużej względnej wilgotności powietrza, szczególnie jeśli chodzi o formę jarą. Niekorzystne zaś są długotrwałe susze, które mogą przyczynić się do znacznego spadku plonu, zwłaszcza jeśli panują w początkowym okresie wzrostu.

Doskonałym przedplonem dla rzepaku ozimego będą rośliny motylkowe – groch, koniczyna czerwona, czy mieszanka lucerny, koniczyny i traw – muszą wcześnie zejść z pola i pozostawić po sobie zasobną w składniki mineralne glebę. W przypadku rzepaku jarego najlepsze będą rośliny pastewne i okopowe, np. ziemniaki (ale zrezygnujmy z uprawy rzepaku po burakach ze względu na mątwika burakowego).

Siew rzepaku jarego

Rzepak jary wysiewa się możliwie jak najwcześniej, po rozmarznięciu i obeschnięciu gleby (najlepiej początek kwietnia), każdy dzień opóźnienia skutkuje zmniejszeniem plonu. Spóźnienie się z siewem o ok. 2 tygodnie powoduje spadek plonu nawet o 25 %. Wysiewając wcześniej rzepak nie tylko możemy spodziewać się większej ilości nasion, ale także zapewniamy roślinie większą zasobność w wodę i korzystniejsze warunki glebowe.

Obsada roślin uwarunkowana jest wieloma czynnikami, przede wszystkim jakością gleby i terminem siewu. Przy dobrych warunkach można zaplanować obsadę 25-40 roślin/m² przy użyciu 1,2-2,25 kg nasion/ha (MTN = 5 g), jednak w intensywnej uprawie najefektywniejsza będzie 40-45 roślin/m².

Jeśli nie dysponujemy dobrą jakościowo glebą musimy liczyć się ze zmniejszeniem zagęszczenia rzepaku – korzystna w tym wypadku będzie obsada 80-100 roślin/m² (4-4,5 kg nasion, MTN = 4 – 4,5 g). Niezależnie od gęstości siewu nasiona wysiewamy na głębokość 2 cm, płytszy i głębszy siew silnie ogranicza wschody oraz w rozstawie rzędów 18-20 cm – przy szerszych międzyrzędziach wyrasta znacznie więcej chwastów.

Siew rzepaku ozimego

Siew ozimego rzepaku przeprowadza się w sierpniu, najwcześniej w północno-wschodniej części kraju (5-15 sierpnia), później w południowo-zachodniej (15-25 sierpnia). Podobnie jak u jarej formy, opóźnienie terminu siewu nie sprzyja plonowaniu – średnio opóźnienie o jeden dzień powoduje spadek plonu o ok. 48 kg.

Najczęściej wybieraną gęstością obsady, szczególnie w intensywnej technologii jest 45-50 roślin/m² (odmiany populacyjne 60-65 roślin/m²). Planując średnio intensywną produkcję można przyjąć taki wysiew, by obsadzić na 1 m² 50-55 roślin mieszańcowych odmian lub 70-75 roślin odmian populacyjnych.

Oczywiście, by osiągnąć zbliżoną wielkość obsady należy liczyć się z zapewnieniem prawie 100 % zdolności kiełkowania przez prawidłową technikę siewu i agrotechnikę – w praktyce ciężko uzyskać taką zdolność wschodów, zwykle to 70-75 %, przy dużej precyzji. Co do głębokości i rozstawy siewu, rzecz ma się podobnie jak w przypadku rzepaku jarego.

Autor: Joanna Żołnierkiewicz, inż. ogrodnictwa

Bibliografia:

Stefaniak E.S. „Kiedy wysiać rzepak ozimy” [w:] „Wiadomości Rolnicze” nr 6/2014, s. 18-19
Waligóra E. „Siew rzepaku w błoto” [w:] „Tygodnik Rolniczy” nr 35/2010, s. 28
„Rośliny oleiste – uprawa i zastosowanie”, red. Budzyński W., Zając T., wyd. PWRiL, Poznań 2010, s. 15-65
„Szczegółowa Uprawa Roślin” tom II, red. Jasińska Z. i Kotecki A., wyd. AR, Wrocław 2003 r., s. 391-445