Kostrzewa owcza – dobra propozycja na zadarnienie trawników

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Nazwa tej trawy łatwo może wprowadzić nas w błąd – kostrzewa owcza wcale nie jest tak chętnie zjadana przez owce. Zawiera w sobie bardzo dużo składników, przez które nie jest smaczna dla zwierząt gospodarskich, nie znajduje więc zastosowania paszowego. Za to ma bardzo łady pokrój i jest bardzo wytrwała, dzięki czemu coraz częściej jest trawą hodowlaną.

Charakterystyka

Kostrzewa owcza to niewysoka trawa (maksymalna długość pędów generatywnych to około 50 centymetrów), która rośnie w drobnych, położonych blisko siebie kępkach. Pędy kwiatowe wzniesione są prosto, pędy liścienne i generatywne mogą się lekko wznosić lub są płożące. Jest to roślina o niewielu wymaganiach, dość pospolita zarówno w formie dzikiej, jak i hodowlanej.

Owcza odmiana kostrzewy tylko nieznacznie różni się od pozostałych kostrzew. Poza wielkością – kostrzewa owcza jest znacznie niższa, najważniejszą cechą rozpoznawczą będzie budowa liści, które w pączku są złożone. Blaszek liściowych nie można rozłożyć, są szczeciniaste i szorstkie, sztywno stoją ku górze. Wszystkie są bruzdkowane po stronie wierzchniej. Liście mają szarozielony kolor, wyrastają z otwartych pochew liściowych. Siewki pojawiają się bardzo wczesną wiosną a ich rozwój jest bardzo krótki – już w maju roślina kwitnie i pojawiają się kolejne siewki, głównie z nasion, które rozsiewają się na miejscu. Kwiatostanem kostrzewy owczej jest wiecha o długości od 6 do 12 centymetrów, która znajduje się na szczycie wyprostowanego źdźbła. Wiecha jest luźna, składa się z kłosków o kilku kwiatach, umieszczonych na wzniesionych, krótkich gałązkach. Na szczycie i na najniższym piętrze znajduje się po jednej gałązce. Kłoski mają jasnozielony lub szarozielony kolor. Po kilku tygodniach kwitnienia roślina wytwarza owoc – jest to zespolony z ciasno otaczającymi go plewkami ziarniak, który może być pokryty mikroskopijnymi włoskami.

Występowanie

Kostrzewa owcza ma niewielkie wymagania siedliskowe. W zasadzie może rosnąć wszędzie, nawet w bardzo trudnych warunkach. Jest zimnotrwała, wytrzymuje suszę i upały, odrasta po udeptaniu. Często porasta skały i inne miejsca, w których inne rośliny nie są w stanie się utrzymać. Najbardziej lubi gleby ubogie, o niskim odczynie pH i lekkiej, przewiewnej strukturze. Nie lubi za to terenów podmokłych i stanowisk o dużej zawartości fosforu. Najlepiej rozwija się na glebie, w której skałą macierzystą jest piasek. Na całym terenie Polski jest bardzo pospolitą rośliną.

Wykorzystanie

Zarówno w formie naturalnej jak i sztucznej, kostrzewa owcza najczęściej pełni rolę darniotwórczą. Bywa wysiewana na przewiewowych glebach, gdzie powstrzymuje je przed erozją wietrzną. Na nowych stanowiskach pojawia się często samorzutnie, jako roślina pionierska. Ze względu na jej wysoką wytrzymałość i niskie wymagania pielęgnacyjne, kostrzewa często stanowi część murawy boisk, stadionów, innych terenów sportowych i rekreacyjnych a także lotnisk. Naturalnie często porasta łąki, miedze i pobocza dróg.

W małym stopniu wykorzystuje się ją do wypadania zwierząt – nie należy do najsmaczniejszych gatunków i nie ma większej wartości paszowej. Bardzo rzadko jest wysiewana na przydomowych trawnikach – głównie jeśli stanowiska są bardzo trudne, ma umiejętność szybkiego zadarniania. Chociaż cieszy się ona coraz większym powodzeniem, nadal hodowli nasiennych kostrzewy owczej jest niewiele – jest to mało opłacające się, głównie ze względu na to, że roślina wytwarza niewiele nasion. Obecnie trwają starania hodowców, które mają na celu wytworzenie trawnikowej odmiany. Być może dzięki temu kostrzewa owcza stanie się bardziej popularną trawą.

Stanowisko

W małej mierze kostrzewa owcza bywa wykorzystywana jako roślina ozdobna. Obsadza się nią rabaty i alpinaria na piaszczystych podłożach. Jest to mało wymagający gatunek, dlatego nie powinno być większego problemu z jej utrzymaniem, ale żeby kostrzewa wyrosła, należy zwrócić szczególną uwagę na stanowisko pod jej wysadzenie.

Oczywiście musi być to teren, który jest bardzo nasłoneczniony i suchy. Do jej hodowli nadają się nawet niezbyt zasobne i żyzne miejsca. Przed wysadzeniem sadzonek kostrzewy owczej należy usunąć z planowanego terenu wszystkie chwasty, zwłaszcza perz i inne rośliny, które wykazują dużą konkurencyjność. Sadzenie powinno odbyć się wiosną, żeby roślina miała czas na ukorzenienie się przed pojawieniem się zimowych przymrozków.

Pielęgnacja

W przeciwieństwie do większości traw ozdobnych, kostrzewa owcza nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Ponieważ lubi trudne i mało zasobne w składniki mineralne podłoża, nie trzeba jej nawozić. Jedyny wysiłek, jaki musimy włożyć w to, żeby nasza trawa dobrze rosła, to podcięcie jej przed zimą, żeby spadający śnieg nie mógł jej zadusić i spowodować gnicia. W przypadku bardzo dużych opadów, można pomyśleć o usunięciu nadmiaru śniegu z miejsca gdzie znajdują się kępy kostrzewy owczej. Jak wszystkie gatunki dywanowe, kostrzewa może po kilku latach zacząć się przerzedzać. Warto wtedy odnowić uprawę, głównie poprzez dosadzenie sadzonek. Można je kupić w sklepie ogrodniczym albo uzyskać w podziale dotychczasowych kęp.

Żeby nie zaburzyć naszej kompozycji ogrodu, warto pamiętać, że kostrzewa wysiewa się na miejscu i co za tym idzie, po obsypaniu nasion, w kolejnym roku, może pojawić się bardzo dużo siewek, które same dla siebie wzajemnie będą stanowiły konkurencję. W tym celu należy pamiętać, aby jesienią lub późnym latem, po przekwitnięciu rośliny, ściąć jej kwiatostan, nie dopuszczając tym samym do rozprzestrzeniania się nasion.

Choroby

Niestety, kostrzewa owcza nie jest wolna od chorób typowych dla traw. Są to przede wszystkim rdza i mączniak prawdziwy zbóż i traw. Pierwsza choroba objawia się rdzawymi plamami na liściach, które są spowodowane rozwojem grzybni. Po jakimś czasie ciemna plama może zacząć pylić. Mączniak prawdziwy natomiast to bardzo niebezpieczna choroba dotycząca wyłącznie zbóż i traw. Pierwszym jego objawem jest biały, mączysty nalot pojawiający się na blaszkach liściowych. W wyniku działania powodujących go grzybów roślina zaczyna powoli zamierać.

Obie choroby są bardzo przykre w skutkach – nie tylko ze względu na to, że powoli niszczą kępy traw i znacznie zmniejszają ich wartość estetyczną, ale również dlatego, że grzyby mogą przenosić się z trawy w pobliskie uprawy. Mączniak jest szczególnie niebezpieczny dla zbóż, natomiast rdza może mieć ujemny wpływ na wiele gatunków warzyw i kwiatów ozdobnych. Od razu po zauważeniu niepokojących objawów na kostrzewie owczej, powinniśmy zdecydować się na opryski chemiczne. Zabieg powtarzamy dwa lub trzy razy, w odstępie co 7 dni.

Autor: Katarzyna Kaźmierczak

Bibliografia:

Ciepiela G., Jankowski K., Jodełka J. i in., „Tereny zadarnione” WAP, Siedlce 2008 r., s. 27

Grzegorczyk S., „Rośliny zbiorowisk trawiastych”, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2012 r., s. 43

Kozłowski S. (red.), „Trawy. Właściwości, występowanie i wykorzystanie”, PWRiL, Poznań 2012 r., s. 117- 119

Majtkowcy G. i W., „Trawy ozdobne”, wyd. Działkowiec, Warszawa 2007 r., s. 40

„Pokochajmy trawy” [w:] „Kwietnik”, nr 3/2009 r.

Zdjęcie:

Rasbak, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0