Perz właściwy – konkurencja dla roślin uprawnych. Sprawdź, jak go zwalczyć!
Zobacz także
Zwalczanie
Jeżeli zauważymy niewielkie ilości perzu w przydomowym ogródku, możemy z powodzeniem go usunąć mechanicznie, wyrywając. Jego korzenie są dość krótkie – sięgają maksymalnie 20 centymetrów głębokości, więc ich usunięcie nie jest trudne. Należy jedynie zwrócić uwagę, czy nie pozostały w ziemi żadne pędy wegetatywne, z których roślina może się odrodzić.
Nie jest to niestety rozwiązanie dla większych stanowisk i bardziej zajętych plantacji. W takim przypadku należy bardzo głęboko przeorywać pędy i zastosować ochronę chemiczną. Na szczęście do wyplenienia perzu możemy wybrać bardzo wiele różnych środków, które są zazwyczaj dość skuteczne. Decyzję co do ich zastosowania powinniśmy podjąć mając na względzie rodzaj i poziom rozwoju roślin uprawnych.
Najlepszych efektów możemy się spodziewać stosując opryski chizalofopem-P-etylu w dawce 100-150 gram na hektar, którego jednak nie możemy używać na plantację żyta, jęczmienia i pszenicy. Równie skuteczny w działaniu jest kletodym, w proporcji 240 gram/hektar, opryski tym środkiem można prowadzić na plantacjach buraków, ziemniaków i rzepaku. Najodpowiedniejszy do zastosowania na pola zboża będzie propyzamid, którego należy podać aż 1750-2500 gram na hektar. Inne środki wypleniające perz, o nieco mniej efektywnym działaniu:
- cyklosydym – 100-150g/ha (wyłącznie na buraki, groch, ziemniaki i bobik)
- fluazifop-P-butanowy – 75-150g/ha (zboża poza owsem)
- glufosinat amonowy – 450-1500g/ha
- metrybuzyna – 350g/ha, nalistnie (wyłącznie na ziemniaki)
- propachizafop – 50-80g/ha (rzepak, ziemniaki, buraki, rośliny strączkowe)
- tepraloksydym – 50-80g/ha
Nie ma stuprocentowych sposobów na ochronę plantacji przed pojawieniem się perzu, jednak aby zmniejszyć takie prawdopodobieństwo, należy powstrzymać się przed nawożeniem ziemi azotem i gnojówką oraz przestrzegać czystości siewu.
Wykorzystanie
Perz nie jest jedynie bezużytecznym chwastem. Jest cennym składnikiem pastwiska, ze względu na dużą zawartość węglowodanów, beta karoten i składniki mineralne – zwłaszcza azot i fosfor. Ma lekko słodkawy smak, więc jest chętnie zjadany przez wszystkie zwierzęta, zwłaszcza konie i bydło. Szybko się rozprzestrzenia, więc jego wysiewanie jest sposobem na zadarnianie zboczy i skarp. Raczej nie nadaje się do planowej hodowli nasiennej traw, ale można użyć go w czasie zakładania przydomowego trawnika.
Odnajduje też zastosowanie w medycynie ludowej i ziołolecznictwie – zawarte w nim związki kwasu glikolowego i glicerowego mają działanie moczopędne i oczyszczające, więc wyciąg z niego można stosować w leczeniu gośćca, nieżytu nerek, kamicy nerkowej, zapalenia pęcherza i innych dolegliwości układu moczowego. Dobroczynny wpływ na przemianę materii pomaga obniżyć cholesterol a także sprawia, że wyciąg z perzu właściwego bywa stosowany jako lek przeciwdziałający cukrzycy. W tradycyjnej medycynie ludowej był stosowany na problemy skóry i jako sposób na pozbycie się trądziku młodzieńczego. Co ciekawe, wiele piekarń dla poprawienia smaku dodaje ziarniki perzu do wypieku chleba pumpernikiel.
Autor: Katarzyna Kaźmierczak
Bibliografia:
Ciepiela G., Jankowski K., Jodełka J. i in., „Tereny zadarnione”, WAP, Siedlce 2008 r., s. 49.
Czubiński T., Paradowski A., „Atlas chwastów”, PWR, Poznań 2014 r., ss. 234-236 i 256-259.
Kozłowski S. (red.), „Trawy. Właściwości, występowanie i wykorzystywanie”, PWRiL, Poznań 2012 r., s. 177-179.
Nawara Z., „Rośliny łąkowe”, wyd. Multico, Warszawa 2012 r., s. 73-74.
Paradowski A., „Atlas chwastów”, wyd. Plantpress, Kraków 2013 r., s. 122-123.
