Rolnictwo intensywne, czyli wydajna i wyspecjalizowana produkcja

1/2 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Rolnictwo intensywne, inaczej wysokonakładowe, rozwija się w obrębie rolnictwa konwencjonalnego. Ukierunkowane jest na maksymalny zysk osiągany przy dużym wkładzie pracy, środków finansowych, przy wykorzystaniu postępu biologicznego i technicznego oraz zastosowaniu wysoko wydajnych maszyn. Ten typ rolnictwa jest silnie powiązany z rynkiem, przez co realizuje głównie cele ekonomiczne, które mierzone są wydajnością produkcji i ilością uzyskiwanych plonów. Charakteryzuje się również dużą towarowością, z tego powodu często zamiennie, w zależności od klasyfikacji, utożsamiane jest z typem wysokotowarowym.

Rolnictwo intensywne może występować w formie rolnictwa kapitałochłonnego, cechującego się wysoką specjalizacją, mechanizacją, intensywnym nawożeniem oraz wprowadzeniem nowych gatunków i odmian roślin oraz zwierząt, a także w formie pracochłonnej, która polega na tym, że wysokie plony osiąga się przy niewielkiej mechanizacji, a produkcję raczej opiera się na pracy ludzkiej.

Gospodarstwa nastawione na produkcję intensywną występują przede wszystkim w krajach wysoko rozwiniętych, na obszarach o dużej gęstości zaludnienia, czyli w Azji, północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych i Europie Zachodniej. W tych krajach pozytywnym efektem wdrożenia tej metody intensyfikacji był szybki wzrost produkcji rolniczej przy jednoczesnym zmniejszeniu zatrudnienia przy uprawie roślin i hodowli zwierząt.

Wady rolnictwa intensywnego

Rolnictwo intensywne nie jest pozbawione wielu wad. Z ekonomicznego punktu widzenia wysoka wydajność powoduje nadprodukcję artykułów żywnościowych, a to pociąga za sobą spadek cen, brak dalszej opłacalności produkcji i utratę zaufania odbiorców do jakości produktów rolnych. Poza tym intensywne techniki uprawy przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

Wzmożone użycie środków chemicznych i nawozów zanieczyszcza wody gruntowe i powierzchniowe, które w dalszej kolejności przedostają się do rezerwuarów wody pitnej, zagrażając naszemu zdrowiu, a przy tym równocześnie – prowadząc do erozji i wyjałowienia gleby.

Rolnictwo intensywne wpływa na krajobraz rolniczy, gdyż pod uprawy niszczonych jest wiele siedlisk naturalnych. Oprócz tego do upraw wprowadza się wysokowydajne odmiany roślin, których właściwości wzmożonego wzrostu i dojrzewania zwykle osiągnięto kosztem ich odporności na szkodniki i choroby. W praktyce oznacza to znaczne wahania urodzajów, a także zdecydowany wpływ na jakość płodów rolnych. Dodatkowo wzmożone nawożenie azotem sprawia, że owoce mają cienką skórkę, łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym i są atakowane przez patogeny i szkodniki.

Gospodarstwo intensywne zwykle cechuje się wąskim wyspecjalizowaniem, co wiąże się z ograniczeniem ich samowystarczalności i wytworzeniem zależności z rynkiem producentów pasz i nawozów. Jednoczesnie w uprawach roślin nawozy organiczne zastępowane są mineralnymi. Tych pierwszych używa się tylko w niezbędnej ilości, przy czym i tak pochodzą one z zakupu.

Liczne wady rolnictwa intensywnego stały się powodem szukania lepszych metod gospodarowania. Nowe możliwości stwarza rolnictwo typu: zrównoważonego, integrowanego, precyzyjnego i ekologicznego.

Autor: Helena Kędra

Bibliografia:

Gawrońska-Kulesza A. (red.), „Produkcja roślinna”, cz. 3, wyd. Rea, Warszawa 2010 r., s. 124.

Gwiazdowicz M., Środowisko przyrodnicze na obszarach wiejskich – zagrożenia i szanse" [w:] „Studia BAS”, nr 4/2010 r., s. 247-272.

Jasiulewicz M., Kiełczewski R., „Podstawy Agrobiznesu”, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2002 r., s. 25-26.

Kozera M., Ryś-Jurek R., Tabert M., "Podstawy wiedzy o rolnictwie i agrobiznesie", Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2012 r., s. 143.

Stankiewicz D., „Rolnictwo alternatywne” [w:] „Wydawnictwo Kancelarii Sejmu. Biuro Studiów i ekspertyz”, Warszawa 1992 r., s. 2-3.