Burak pastewny - siew, wymagania, uprawa i zbiór
Charakterystyka popularnych roślin pastewnych - co uprawiać, by mieć największe zbiory?
Zobacz także
Kukurydza
Kukurydza jest najpowszechniej uprawianą rośliną na świecie, która może być wykorzystywana na cele paszowe. Przeznacza się ją na zielonkę z całych roślin, kolb i ziarna. Najczęściej wykorzystuje się ją w żywieniu bydła i drobiu. Średnie plony z hektara wynoszą ok. 15 ton suchej masy oraz do 6 ton ziarna. Uzyskana z niej pasza zawiera mało białka i jest wysokoenergetyczna.
Jednym z podgatunków kukurydzy jest kukurydza pastewna, inaczej nazywana końskim zębem. Wytwarza silnie ulistnione łodygi, duże kolby, a jej rośliny bardzo szybko rosną. Ten podgatunek kukurydzy można wykorzystywać w produkcji kiszonek.
Kukurydzę można uprawiać na kiszonkę z całych roślin, na ziarna lub na zielonkę. Rośliny uprawiane na kiszonkę z całych roślin są podstawową paszą objętościową wykorzystywaną w żywieniu bydła, a jej jakość zależy od udziału kolb, dojrzałości roślin podczas zbioru oraz wybranej metody zakiszania. Kiszonkę tradycyjną produkuje się z późnych odmian kukurydzy, które są gęsto siane i zbierane w dojrzałości od mleczno-woskowej do ciastowatej. Uzyskuje się wtedy duże plony o średniej jakości. Jeśli celem uprawy kukurydzy jest uzyskanie plonów o lepszej wartości energetycznej, to można wytwarzać kiszonkę wysokoenergetyczną z odmian wczesnych i średnio wczesnych, które sieje się rzadko oraz późno zbiera. Uzyskuje się wtedy niższe plony, ale o zdecydowanie lepszej jakości.
Podstawowym produktem powstającym podczas uprawy kukurydzy na ziarno jest ziarno suszone lub konserwowane na mokro. Po odpowiednich modyfikacjach kukurydzę można również zbierać w postaci kolb – CCM-I, CCM-II i CCM-III. Do uprawy kukurydzy na ziarno stosuje się wczesne odmiany, charakteryzujące się wczesnym siewem i małym zagęszczeniem roślin. Wyprodukowane ziarno stosowane jest jako pasza energetyczna.
Bardzo rzadko uprawia się kukurydzę na zielonkę przeznaczoną do bezpośredniego skarmiania. Taką kukurydzę należy siać gęsto, w kilku terminach oraz wcześnie zbierać.
Trawy w uprawie polowej
Uprawiane na gruntach ornych trawy mogą być przeznaczane na produkcję pasz. Wykorzystuje się je w żywieniu zwierząt pod postacią świeżej zielonki, kiszonki, sianokiszonki, siana i suszu przemysłowego. Na cele paszowe najczęściej uprawiane są: kupkówka pospolita, tymotka łąkowa, stokłosa bezostna, stokłosa, uniolowata, kostrzewa łąkowa, kostrzewa trzcinowa, życica wielokwiatowa, życica trwała, życica westerwoldzka, rajgras wyniosły, życica mieszańcowa i festulolium.
Liście traw odznaczają się wysoką strawnością wynoszącą 80–90%, zaś strawność źdźbeł wynosi 50%. Zawartość składników pokarmowych w paszach z traw ulega ciągłym zmianom w zależności od fazy rozwojowej lub liczby pokosów. Trawy przeznaczone na pasze najlepiej zbierać do pełni kłoszenia, aby zachować jak najwyższą zawartość białka, węglowodanów i witamin.
Rośliny okopowe bulwiaste i korzeniowe
W grupie roślin okopowych bulwiastych znajdują się: ziemniak i słonecznik bulwiasty, a w okopowych korzeniowych: burak pastewny, cykoria, marchew, brukiew i rzepa.
Części nadziemne słonecznika bulwiastego można wykorzystywać na zielonkę lub zakiszać. Łączy się go również z trawami, liśćmi buraka czy roślinami motylkowymi.
Do roślin korzeniowych należy burak pastewny, który jest paszą sezonową, ze względu na to, że zawiera duże ilości wody i trudno się przechowuje. Jest on stosowany w żywieniu bydła, owiec i kóz. Ma korzystny wpływ na mleczność krów.
Autor: mgr inż. Kinga Borek
Bibliografia:
- Ceglarek F., Zarzecka K., „Rośliny okopowe bulwiaste”, (w:) „Szczegółowa uprawa roślin”, Wyd. II, Tom I, Wrocław 2003 r., str. 319, 383
- Ciesielska A,. Niemczyk H., Radecki A., Suwara I., Wysmułek A., „Rośliny pastewne”, (w:) „Podstawy rolnictwa”, Wyd. REA, Warszawa 2008 r., str. 150–158
- Grzebisz W., „Rośliny pastewne”, (w:) „Produkcja roślinna – technologie produkcji roślinnej. Cz. III”, Hortpress, Warszawa 2012 r., str. 290–297, 324–326, 341–350, 363–365, 375–376
- Kalinowska-Zdun M., „Rośliny okopowe korzeniowe”, (w:) „Szczegółowa uprawa roślin”, Wyd. II, Tom I, Wrocław 2003 r., str. 454
- Songin H., „Trawy w uprawie polowej. Rośliny pastewne niemotylkowe”, (w:) „Szczegółowa uprawa roślin. Wyd. II”, tom II, Wrocław 2003 r., str. 247–250, 297–299, 309, 315, 317
