Od czego zależy wydajność mleczna krów? Odpowiadamy!
Żywienie bydła mlecznego - jakie efektywne i zbilansowane?
Zobacz także
Podstawą prawidłowego żywienia bydła mlecznego jest pełne pokrycie zapotrzebowania na składniki pokarmowe w zależności od stanu fizjologicznego zwierzęcia. Poziom żywienia bydła mlecznego zmienia się w poszczególnych okresach laktacji, w głównej mierze zależy od wielkości produkcji mleka oraz masy ciała.
Zapewnienie odpowiedniego składu dawki paszowej zapobiega występowaniu powszechnych chorób takich jak zaburzenia metaboliczne (kwasica, zasadowica, ketoza, porażenie poporodowe czy tężyczka pastwiskowa), zapalenie wymienia oraz eliminuje problemy związane z rozrodem. Schorzenia te mają bezpośredni wpływ na wydajność mleka, a tym samym na ekonomikę produkcji mlecznej.
Podstawowe zasady żywienia bydła mlecznego
- Prawidłowe zbilansowanie dawki paszowej, zgodne z zapotrzebowaniem zwierzęcia (przez doradcę żywieniowego) na składniki pokarmowe (białko, energia oraz składniki mineralne i witaminy)
- Zadawanie odpowiedniej ilości paszy w zależności od stanu fizjologicznego zwierzęcia – okresu laktacji lub zasuszenia oraz poziomu produkcji
- Zadawanie paszy w kilku odpasach (2-3 razy dziennie)
- Prawidłowy podział na grupy żywieniowe
- Powolne zmiany w ilości oraz jakości zadawanych pasz, wyeliminują ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych
- Niepodawanie nieświeżych i nadpleśniałych pasz (zabezpieczenie kiszonek podczas wybierania z silosu)
- Kontrola podjadania pasz przez krowy zasuszone, krowom w pełnej laktacji
- Dokładne rozdrobnienie i wymieszanie pasz (głównie w systemie żywienia TMR-pełnoporcjową dawką), zapobiega wyjadaniu najbardziej smakowitych cząstek.
- Zapewnienie stałego dostępu do wody oraz lizawek uzupełniających składniki mineralne
- Utrzymanie higieny żłobu paszowego (sprzątanie niedojadów)
Pasze stosowane w żywieniu bydła mlecznego
W żywieniu bydła mlecznego stosuje się pasze objętościowe oraz pasze treściwe. Ze względu na wymagania fizjologiczne przeżuwaczy oraz istotny aspekt ekonomiczny, większość pasz w dawce pokarmowej, to pasze objętościowe. Pasze objętościowe dzieli się na pasze soczyste (kiszonki, zielonki, okopowe) oraz pasze suche (siano, słoma). Ta grupa pasz, w żywieniu bydła może stanowić aż 80 % całej dawki. Reszta to pasze treściwe, czyli ziarna zbóż, śruty poekstrakcyjne (np. sojowa, rzepakowa) oraz nasiona roślin motylkowatych (bobik, groch).
Najczęściej w żywieniu bydła stosuje się kiszonki z kukurydzy, sianokiszonki, zielonki (lub wypas pastwiskowy) oraz rośliny okopowe (buraki). Pasze treściwe zazwyczaj podawane są w formie mieszanek produkcyjnych, a ich ilość zmienia się w zależności od poziomu produkcji mleka.
W żywieniu bydła bardzo istotną rolę pełnią dodatki paszowe, dzięki którym: zwierzęta zabezpieczane są przed chorobami matabolicznymi (kwaśny węglan sodu buforujący odczyn płynu żwacza), uzupełniane są niedobory aminokwasów (aminokwasy chronione), składników mineralnych, witamin oraz białka (białko chronione).
Żywienie bydła mlecznego w poszczególnych okresach laktacji
W żywieniu bydła mlecznego wyróżniane są dwa główne okresy, powiązane ze stanem fizjologicznym organizmu krowy. Wraz z upływem kolejnych faz laktacji, zmienia się zapotrzebowanie krów na ilość oraz skład paszy.
Okres okołoporodowy
Żywienie bydła, w tym okresie ma największy wpływ na wydajność, zdrowie oraz pobieranie paszy w szczycie laktacji. Okres okołoporodowy można podzielić na fazę zasuszenia oraz fazę rozdojenia.
Faza zasuszenia
Faza zasuszenia powinna rozpocząć się 45-60 dni przed wycieleniem. Ten czas, ma najistotniejszy wpływ na wzrost, rozwój płodu (masa cielęcia wzrasta o 60% w końcowym etapie ciąży), przyrosty masy ciała w późniejszych etapach życia.
W tej fazie powinno nastąpić nagromadzenie tłuszczowych rezerw ciała, tak aby krowa mogła je uruchomić po wycieleniu. Faza zasuszenia składa się z zasuszenia właściwego oraz przejściowego. Żywienie bydła w zasuszeniu właściwym (od 8 do 3 tygodnia przed wycieleniem) polega na podawaniu krowom paszy objętościowej (bez dodatku pasz treściwych), W okresie przejściowym zasuszenia (od 3 tygodnia do dnia wycielenia) zmniejsza się pobranie paszy, natomiast zwiększa zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, dlatego należy podać dawkę o wyższej koncentracji energii. Można w tym czasie rozpocząć podawanie pasz treściwych, które będą podawane krowie po porodzie, ale w bardzo ograniczonych ilościach.
Faza rozdojenia
W dniu porodu krowa powinna mieć swobodny dostęp do wody, otrzymać otręby pszenne, wysokiej jakości siano oraz mieszankę dla cieląt. Faza rozdojenia przypada na 90 pierwszych dni laktacji. Powinna nastąpić stopniowa, ilościowa zmiana dawki, tak aby po 11 tygodniu laktacji krowa pobierała maksymalną ilość paszy.
Okres pełnej laktacji
Okres pełnej laktacji rozpoczyna się w 4 miesiącu po wycieleniu i trwa aż do fazy zasuszenia. W tym okresie najważniejsze jest odbudowanie rezerw ciała i utrzymanie wysokiej wydajności jak najdłużej.
czytaj dalej...
