Rodzaje czarnoziemów i ich charakterystyka
Gleby brunatne - geneza głównych typów gleb uprawnych
Zobacz także
Gleby brunatne typowe
Gleby brunatne typowe powstają z różnych skał macierzystych. Jeżeli zostały one wytworzone z gliniastych piasków bądź gliniastych żwirów, to mogą tworzyć kompleksy z glebami brunatnymi wyługowanymi. Występują one na niewielkich obszarach i zaliczane są do kompleksu pszenno-żytniego lub żytniego dobrego.
Jeśli gleby brunatne typowe zostały wytworzone z gliny zwałowej, to charakteryzują się dobrymi właściwościami chemicznymi. W poziomie A zawierają 3% próchnicy, a ich stopień wysycenia kationami zasadowymi przekracza 60%. Ma on brunatną barwę, a poziom Bbr jest koloru szarobrunatnego. Odczyn takich gleb jest lekko kwaśny lub obojętny.
Gleby brunatne typowe wytworzone z glin lekkich i średnich odznaczają się dobrymi stosunkami wodno-powietrznymi i właściwościami fizycznymi oraz chemicznymi. Można je zaliczyć do kompleksu pszennego bardzo dobrego bądź pszennego dobrego.
Powstałe z ciężkich glin zwałowych i iłów gleby brunatne typowe, mimo że są zasobne w składniki pokarmowe, to odznaczają się niekorzystnymi właściwościami wodno-powietrznymi, ponieważ są słabo przepuszczalne i mało przewiewne. Zaliczane są do kompleksu pszennego, pszennego wadliwego lub kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego.
Gleby brunatne typowe wytworzone z lessów, najczęściej węglanowych, charakteryzują się małą ilością porów drobnych z wodą niedostępną dla roślin. Za to zawierają duże ilości porów średnich i dużych. Mają korzystne właściwości wodno-powietrzne. Gleby powstałe z lessów zalicza się najczęściej do kompleksu pszennego bardzo dobrego, dobrego lub wadliwego.
Gleby szarobrunatne
Ten podtyp gleb jest przejściowy – pomiędzy glebami brunatnymi a czarnymi ziemiami. W takich glebach gromadzą się duże ilości substancji organicznej, ponieważ są one bardzo wilgotne. Zalicza się je do kompleksu pszennego wadliwego bądź żytniego bardzo dobrego. W glebach szarobrunatnych występują najczęściej poziomy: O-A-A/Bbr-Bbr-CCA.
Poziom O w glebach leśnych podtypu szarobrunatnego ma małą miąższość, zaś poziom A w glebach uprawnych jest bardzo miąższy i głęboki na 40 cm. Górna warstwa tego poziomu ma ciemnoszarą barwę, a w dolnej części pojawiają się zacieki próchniczne. Poziom Bbr jest szarobrunatnej barwy, a skała macierzysta jasnobrunatnej. Na poziomie skały może występować oglejenie (CG). Odczyn tego podtypu – lekko kwaśny lub obojętny, stopień wysycenia zasadami przekracza 60%, a na poziomach węglanowych może dochodzić do 100%. Gleby podtypu szarobrunatnego są przewiewne, strukturalne i biologicznie czynne.
Gleby szarobrunatne mogą też powstawać z piasków gliniastych, które zostały podścielone gliną zwałową, iłem lub pyłem. Takie gleby mogą być niecałkowite, a w dolnych częściach profilu wykazują cechy oglejenia.
Gleby brunatne oglejone
Gleby tego podtypu wykazują oglejenie w dolnej części profilu, jednak nie głębiej niż 100 cm. Spowodowane jest to niedostatecznym drenażem. Budowa profilu to: O-A-Bbrg-Gca w przypadku gleb leśnych, a gleb uprawnych to: Ap-Bbrg-Ccag. Mogą się na nich tworzyć siedliska lasów wilgotnych lub lasów bukowo-jodłowych.
czytaj dalej...
