Chwastnica jednostronna – nieproszony gość upraw kukurydzy i buraków
Niech nas nie zwiedzie czyściec błotny – konkurencyjny chwast upraw!
Zobacz także
Aż trudno uwierzyć, że tak ładna w pokroju, efektowna roślina, którą chętnie widzielibyśmy w bukietach, jest zwalczana przez rolników. Czyściec błotny, chociaż prezentuje się pięknie, jest bardzo silnie trującym i bardzo uciążliwym chwastem, który szybko rozprzestrzenia się na polu. W razie jego pojawienia się, należy zachować ostrożność, gdyż kilka nierozważnych działań może sprawić, że roślina zdominuje naszą uprawę.
Charakterystyka
Czyściec błotny jest bardzo charakterystyczną rośliną. Wyróżnia się na łące wysokością – osiąga nawet 100 centymetrów długości. Najłatwiej jest go rozpoznać po jasnoróżowych, wargowych kwiatach, które mogą wyglądem przypominać nieco kwiaty orchidei. Płatki mają różowy kolor, a na ich wewnętrznej części pojawiają się ciemnoróżowe bądź fioletowe i białe nabiegnięcia. Kwiatostan ma kształt kłosa, a zarówno kwiaty jak i liście umieszczone są na łodydze naprzeciwlegle. U szczytu kłosa znajduje się wiecha złożona z małych liści o fioletowym kolorze, w kącie których pojawiają się kwiaty. Pozostałe liście łodygowe są wydłużone, lancetowate, można wyraźnie wyczuć krótkie owłosienie po ich spodniej stronie.
W czasie kwitnienia, które rozpoczyna się pod koniec czerwca i kończy we wrześniu, czyściec błotny wydaje specyficzną woń, przypominającą nieco słodki zapach czekolady. Kwiaty zapylane są przez wszystkie owady i wiatr, ale w dużej mierze mogą być samopylne. Owocem jest jajowata rozłupka o brodawkowatej strukturze, w ciemnobrunatnym kolorze. Nasiona rozprzestrzeniają się przez mrówki i mogą zachować zdolność kiełkowania przez kilka lat, zakopane w ziemi, w której z powodzeniem zimują, wytrzymując nawet bardzo znaczne obniżki temperatur. Czyściec błotny rozmnaża się nie tylko poprzez nasiona, ale również wyrasta z podziemnych kłączy, na których znajdują się bulwiaste odcinki, pełniące rolę korzenia.
Występowanie
W Polsce jest bardzo pospolitym chwastem. Preferuje gleby podmokłe, gliniaste i ciężkie, pojawia się głównie na madach rzecznych i w pobliżu zbiorników wodnych. W uprawach pojawia się na stanowiskach niezmeliorowanych, gdzie może rozwijać się nawet jeżeli korzenie i dolną część łodygi ma zanurzone w wodzie. Zachwaszcza zboża jare i rośliny okopowe, z których najczęściej wybiera buraki i ziemniaki.
Szkodliwość
Nie opracowano oficjalnych progów szkodliwości dla poziomu plonu. Obecność czyśćca błotnego może jednak znacznie utrudniać zbiór i ze względu na szybkie osiąganie sporych rozmiarów, stanowić poważną konkurencję w walce o wodę i składniki mineralne dla roślin uprawnych. Jego pojawienie się na pastwisku lub na łące przeznaczonej pod siano jest niepożądana, w związku z tym, że może zawierać substancje trujące dla zwierząt.
czytaj dalej...
