Sadzonki orzecha włoskiego - czym kierować się przy kupnie?
Zobacz także
Umieszczając sadzonkę w dole, warto sprawdzić, czy grubienie po okulizacji znajduje się nad powierzchnią ziemi. Sadzi się ok. 2 cm głębiej niż w szkółce, ponieważ zbyt głębokie sadzenie skutkuje słabszym wzrostem w pierwszych latach. Na niewielkim kopczyku rozkłada się dokładnie korzenie orzecha i zakopuje je, udeptując ziemię oraz obficie podlewając. Do palika miękkim materiałem przywiązuje się pień drzewka. Jeśli zima jest surowa, wokół pnia należy usypać kopczyk o wysokości do 25 cm. Podczas suchych wiosen należy obficie podlewać. Optymalna gęstość sadzenia orzecha wynosi 7-9 m w przypadku odmian szczepionych na orzechu czarnym.
Wiosną wszystkie pędy należy skrócić o jedną trzecią i na każdym pędzie zostawiać jedynie dorodne rozgałęzienia, a pozostałe usunąć. Zalecana rozstawa orzecha włoskiego wynosi 20 x 15 m, ale w nowych sadach możliwy jest też gęstszy siew w rozstawie 10 x 10 m. Orzech jest samopylny, mimo to nie zawsze zapłodnienie się udaje. Spowodowane jest to oddzieleniem od siebie na drzewie kwiatów męskich i żeńskich i różnym terminem ich kwitnienia, co utrudnia ich zapylenie. Z tego powodu warto posadzić w pobliżu odmianę zapylającą, np. Franquette, lub inne rośliny ułatwiające zapylenie.
Rozmnażanie sadzonek
W produkcji towarowej uprawia się wyłącznie orzechy szczepione. Plenność tych drzewek jest dużo wyższa niż uzyskanych z nasion. W Polsce rozmnażanie orzecha włoskiego następuje najczęściej poprzez szczepienie wiosną, w marcu lub kwietniu, jednak szczepienie to wygląda inaczej niż tradycyjne szczepienie drzew owocowych. Z powodu chłodnego klimatu w naszym kraju nie udaje się ani okulizacja, ani tradycyjne szczepienie, bowiem kalus orzecha tworzy się dopiero w wysokiej temperaturze, której u nas nie ma.
Opracowano więc metodę szczepienia odpowiednią dla chłodnego klimatu. Orzechy szczepi się w ręku, w październiku, na łatkę i tak otrzymane szczepy układa w skrzynkach, a następnie przysypuje wilgotnymi trocinami. Skrzynki należy pozostawić w pomieszczeniu w temperaturze 26o C na ok. 18 dni. Po tym czasie samoczynnie tworzy się kalus i zraz zrasta się z podkładką. Po wygrzaniu szczepów należy przenieść je do chłodu i przechowywać w temperaturze ok. 0o C aż do wiosny, kiedy można wysadzić sadzonki do gruntu.
Ceny sadzonek
Przykładowa cena sadzonek orzecha włoskiego:
- Orzech włoski – 20-26 zł
Odmiany orzecha włoskiego
Znana w Europie odmiany szlachetne wywodzą się od orzecha włoskiego. W Polsce pierwsze odmiany wyselekcjonowano w 1991 roku. Do najpopularniejszych i najchętniej uprawianych odmian orzecha włoskiego należą: Albi, Apollo, Dodo, Franquette, Jupiter, Lake, Leopold, Nr 17, Resovia, Seifersdorfer Runde, Silesia, Targo oraz Tryumf. Są one odporne na mróz i dają duży plon, a ich owoce mają cienką skorupkę. W Polsce znanych jest 15 odmian, wśród których najbardziej znane są: Godynia, Jupiter 54 i Kurów 25. Niestety tych odmian nie szczepi się w szkółkach, w sprzedaży dostępne są jedynie ich siewki.
Pielęgnacja orzecha włoskiego
Orzech nie wymaga regularnego cięcia. U młodych roślin wystarczy od września do końca października usuwać niepotrzebne pędy boczne. Dorosłe drzewo źle znosi przycinanie, dlatego co 5 lub 10 lat jesienią usuwa się jedynie gałęzie chore lub przemarznięte. Wycina się również bardzo silne młode pędy, które rosną pionowo w koronie, tzw. wilki, i pędy słabe lub krzyżujące się.
Jeśli wykonanie cięcia jest konieczne, trzeba przycinać możliwie jak najmniej, a następnie niezwłocznie zabezpieczyć ranę maścią ogrodniczą, która przyspiesza jej bliznowacenie. Orzech ma bowiem drewno, którego cięcie powoduje tworzenie się słabych punktów, czyli miejsc sprzyjających pojawianiu się chorób i szkodników. Cięcia orzechów nie należy wykonywać wiosną, ponieważ rany będą wtedy obficie wydzielać sok, co stwarza ryzyko chorób. Ważne również, by utrzymać w czystości ziemię wokół młodych drzew.
Autor: Justyna Czerwieniec
Bibliografia:
- Bernat A. „ABC ogrodnictwa”, Reader’s Digest, Warszawa 2011, s. 275, 306.
- Klimek Grzegorz „Sadownictwo”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1997, s. 257-259.
- „Orzechy pełne dobrodziejstw” prof. Przybyła Andrzej, [w:] „Ogrody”, nr 12/2005 (80), s. 28-31,
- Schreiner Annette „Drzewa w ogrodzie”, wyd. Delta, s. 71.
- Prat Jean-Yves „ABC sadownictwa”, wyd. Delta, Warszawa 2010, s. 96-101.
- Prat Jean-Yves, Retournard Denis „Szczepienie drzew i krzewów owocowych i ozdobnych”, wyd. Delta, Warszawa 2010, s. 199-201.
- „Sadownictwo” wyd. Hortpress, Warszawa 2002, s. 347-351.
