Bydło białogrzbiete - poznaj polską rasę krów o dużej zdrowotności i małych wymaganiach
Zgarniacz obornika - przegląd metod mechanicznych, półmechanicznych i ręcznych
Zobacz także
W Polsce występują dwa systemy utrzymania zwierząt - ściołowy i beściołowy. W systemie bezściołowym powstaje gnojowica (odchody i mocz), która najczęściej samoczynnie spływa do kanału gnojowego, a później do zbiorników gdzie jest magazynowana. Zaletą systemu bezściołowego jest oszczędność czasu na zabiegi dościelania i sprzątania obornika. System ściołowy wymaga usuwania zabrudzonej ściółki i przeniesienia jej na płyty obornikowe. Wyróżnia się kilka sposobów usuwania obornika - metoda ręczna, półmechaniczna (kolejki zawieszane, ładowarki czołowe, szufle półmechaniczne) i mechaniczna.
Inne systemy
Kolejki zawieszane są połączeniem metody ręcznej z półmechaniczną. Polega ona na tym, że do pojemnika podwieszonego na linie pracownik wrzuca obornik, a kolejka przewozi go na zewnątrz budynku. Wadą tego systemu są duże nakłady finansowe jakie trzeba ponieść przy montażu, ponieważ należy wzmocnić ściany i stropy. Pracochłonność wybierania obornika jest taka sama, tylko nie trzeba go wywozić taczką z obory.
Stosowane są również różnego rodzaju spychacze i ładowarki czołowe, które montowane są do ciągnika. Zaletą metody jest bardzo duża efektywność, a wadą produkcja spalin wewnątrz budynku, głośna praca silnika w oborze i konieczność opuszczenia części wolnostanowiskowej przez zwierzęta.
Metody mechaniczne
Dzięki metodom mechanicznym można zaoszczędzić czas pracy obsługi przy wygarnianiu ręcznym obornika, który zajmuje 15-20% całkowitego czasu pracy w gospodarstwie bydła lub trzody. Rola człowieka przy wykonywaniu czynności przez zautomatyzowane systemy polega na nadzorowaniu prawidłowej pracy sprzętu i ewentualnym zgarnięciu zabrudzonej ściółki i odchodów do kanału gnojowego.
Szufle mechaniczne
Są wykorzystywane w oborach dwu lub jednorzędowych. Składają się ze zgarniaka, stalowej liny i wyciągarki, która jest umieszczona poza budynkiem. Pracownik umieszcza zgarniak na początku kanału, włącza urządzenie nawijające linę i ciągnące w kanale gnojowym urządzenie. System przeciąga obornik na rampę i zrzuca go za budynek lub bezpośrednio na przyczepę dołączoną do ciągnika. Praca obsługi polega na przeniesieniu szufli na początek kanału gnojowego do pozycji wyjściowej.
Przenośnik zgarniakowy o ruchu okrężnym
Najbardziej znanym systemem wygarniania obornika jest przenośnik zgarniakowy pracujący ruchem okrężnym. Jego budowa jest prosta. Składa się z łańcucha, do którego przymocowane są zgarniaki, kół zębatych i jednostki napędowej. W budynku znajduje się pozioma pętla i pochyła wyrzutnia formująca pryzmy poza budynkiem. Zgarniacz jest wpuszczony w kanał gnojowy o głębokości 25 cm i szerokości 55 cm. Łańcuch, na którym znajdują się zgarniaki można formować w dowolny kształt, w zależności od położenia stanowisk. Przenośnik zgarniakowy największe zastosowanie znajduje w średnich fermach, na około 50-60 sztuk.
Przenośnik o ruchu posuwisto-zwrotnym
Zbudowany jest z cięgna, na którym zamontowano ruchliwe zgarniaki. Podczas ruchu, tarcie podłoża powoduje ustawienie zgarniaków prostopadle do cięgna, chwytając na drodze swojej pracy obornik. Zgarniaki cofając się, składają się tak aby pozostawić zgarnięty obornik i przechwycić nowy przesuwając się dalej. Nazywa się to skokiem przenośnika, może on mierzyć 1,8-3,0 metry. Zgarniak usuwa obornik z pojedynczego kanału z rzędu stanowisk. Pełna mechanizacja procesu usuwania obornika wymaga montażu takich elementów dodatkowych jak przenośniki taśmowe i wyrzutniki widłowe. Urządzenie pracuje 0,13 m/s. Na zamówienie można wykonać różnej długości zgarniaki, standardowe mają 60 lub 120 m. Przenośnik jest napędzany silnikiem elektrycznym o mocy 2,2 kW. Ruch posuwisto-zwrotny jest uzyskiwany dzięki siłownikowi hydraulicznemu, pracującemu cyklicznie w jednym i drugim kierunku. Na końcu całego układu znajduje się urządzenie prasujące obornik i wypychający go na zewnątrz. Prasowanie obornika odbywa się w komorze prasy, do której obornik trafia partiami. Operację prasowania również obsługuje ten sam układ hydrauliczny, który wprowadza zgarniak w ruch posuwisto-zwrotny. Dzięki prasie można oddzielić obornik od części gnojowicy, która samoczynnie spływa do odstojnika. Obornik może wędrować za pomocą przenośników i wyrzutników bezpośrednio na pryzmę znajdującą się w pobliżu budynku inwentarskiego lub na środki transportujące obornik na pole- przyczepy lub rozrzutnik.
czytaj dalej...
