Gleba - azot

Ciekawe porady, wskazówki, artykuły, informacje, opinie, komentarze i zdjęcia związane z tematem: Gleba - azot

Rośliny lecznicze
Bluszczyk kurdybanek - opis, występowanie i zwalczanie

łąkach i pastwiskach. Ze względu na swój delikatny, ładny pokrój, jest uroczą ozdobą przydrożnych zarośli i nadwodnych brzegów. Może być traktowany jako roślina wskaźnikowa gleb bogatych w azot. Szkodliwość Nie ma opracowanych oficjalnych progów szkodliwości. Chociaż bluszczyk kurdybanek pojawia się w zbożach i roślinach okopowych, a także

Rośliny lecznicze
Barszcz zwyczajny, Sosnowskiego - opis, zdjęcia i zwalczanie

nieużytkach. Może rozprzestrzenić się na polu nawożonym gnojówką, albo w okolicy wylewu ścieków miejskich a także w miejscach szczególnie intensywnie wzbogacanych nawozami mineralnymi. Preferuje gleby o dużej zawartości azotu i potasu, ale traktowany jest często jako roślina wskaźnikowa niedoboru fosforu, ponieważ nie pojawia się na ziemiach, których zawartość jest w niego

Chwasty
Kurzyślad polny - opis, występowanie, zdjęcia i zwalczanie

Występowanie Roślina jest pospolita na całym niżu i w najniższych częściach gór. Najczęściej występuje na glebach żyznych, gliniastych, czarnych ziemiach lub rędzinach, o dużym poziomie próchnicy. Stanowiska muszą być zasobne w azot, o odczynie neutralnym. Toleruje niewielkie odchylenia poziomu kwasowości. Kurzyślad polny jest jedną z pierwszych roślin, które

Rośliny lecznicze
Ślaz dziki - opis, występowanie, zastosowanie i zwalczanie w uprawach

słonecznych i suchych – nie toleruje gleb mokrych i zakwaszonych. Preferuje żyzne, bogate w próchnicę i składniki pokarmowe stanowiska, lubi gleby luźne, piaszczyste lub gliniasto-piaszczyste. Można traktować go jako wskaźnik zasobności azotu, gdyż tego składnika potrzebuje do rozwoju najbardziej. Nie jest jednak wybredny i może rosnąć w niemal każdych warunkach. Wstępuje

Chwasty
Przetacznik ożankowy - opis, występowanie, zdjęcia i zwalczanie

w górach, gdzie można go zobaczyć nawet między kosodrzewinami, na znacznych wysokościach. Najczęściej rośnie na suchym podłożu, lubi świeże, dobrze zagospodarowane stanowiska. Preferuje gleby lekkie, o dużej zawartości azotu. Można go znaleźć w zaroślach, na miedzach i w widnych, nie za gęsto posadzonych lasach. Rozwija się w zasadzie na każdym rodzaju

Jabłonie
Trudna w uprawie jabłoń Koksa Pomarańczowa. Sprawdź wymagania tej odmiany!

to, że wymaga nie tyle ciepłego, ile wręcz wilgotnego klimatu oraz żyznych gleb. Uprawia się ją zatem głównie w rejonach podgórskich oraz nadmorskich, np. w (...) tego, że odmiana ta powinna przyjąć postać skarloną. Poza tym trzeba nawozić ją azotem. Chemią trzeba także traktować zawiązki, które oprócz tego muszą być regularnie

Choroby drzew i krzewów
Choroby malin - przegląd, objawy i zwalczanie

grzyby. PRZECIWDZIAŁANIE: jeśli zauważymy porażone pędy, roślinę należy bezzwłocznie usunąć z plantacji i spalić. W ramach profilaktyki uważać musimy z nawozami, gdyż nadmiar azotu w glebie sprzyja rozwojowi choroby. Pierścieniowa plamistość maliny – to choroba również prowadząca do zamierania pędów w okresie zimowym oraz zahamowania ich wzrostu

Chwasty
Wyka ptasia - opis, stanowisko, zastosowanie i zwalczanie

a chwasty mają to do siebie, że łatwo przystosowują się do środowiska. Jako roślina motylkowa w symbiozie z bakteriami brodawkowymi pobiera z powietrza i wzbogaca glebę w azot, co jest wykorzystywane w płodozmianie. Chwasty W ogrodach innych niż wiejskie wyka jest intruzem. Chwastem nazywa się roślinę, która

Aronia
Odmiany aronii czarnej - przegląd i właściwości

zawartość soku. Równomiernie dojrzewają, nadają się do zbioru mechanicznego. Dojrzałość zbiorczą uzyskują we wrześniu. Owoce zawierają dużo azotanów, lecz nie więcej niż 200 mg NaNO3/kg. Odmiana odporna na mróz, mało wymagająca co do warunków klimatyczno-glebowych. Nero Czeska odmiana. W Polsce jedna z częściej uprawianych. Krzew szybko rośnie,

Rośliny lecznicze
Rumianek bezpromieniowy – kiedyś rzadki okaz, dziś powszechny chwast lub zioło

do dziś porasta nieużytki i stanowiska ruderalne. Od miejsca występowania zwany jest także dzikim rumiankiem i rumiankiem śmieciowym. Preferuje gleby wilgotne, przepuszczalne, próchnicze, gliniaste lub piaszczysto-gliniaste, zasobne w azot. Często ze stanowisk ruderalnych i nieużytków przenosi się na pola upraw szerokorzędowych, rzadziej do łanowych. Zachwaszcza zboża, rośliny nawożone obornikiem,

Pszenica
Pszenica Skagen – charakterystyka ozimej odmiany pszenicy

średnio porastane. Wymagania i agrotechnika Skagen jest średnio tolerancyjny na zakwaszenie gleby. Może być uprawiany na glebach słabszych. Pod jego uprawę można stosować regulatory wzrostu i optymalne nawożenie azotowe w dawkach dostosowanych do fazy rozwojowej roślin i stanowiska (40‒90 kg N/ha). Optymalna gęstość siewu powinna wynosić 220‒400

Rośliny pastewne
Życica westerwoldzka (rajgras holenderski) ‒ wyśmienita trawa paszowa!

traktowana jest jako podgatunek życicy wielokwiatowej. Sporadycznie, niektórzy systematycy, ze względu na jej wykorzystanie gospodarcze, wyodrębniają ją jako oddzielny gatunek. Rajgras holenderski preferuje gleby żyzne i wilgotne, zasobne w azot oraz stanowiska ciepłe i nasłonecznione. Charakterystyka Życica westerwoldzka (Lolium westerwoldicum) jest krótkotrwałym gatunkiem trawy luźnokępkowej z rodziny

Choroby drzew i krzewów
Efektywnie walczymy z chorobami jabłoni

wzrasta wielkość przylistków. Na porażonych drzewach liście drobnieją, a latem na zasadowych glebach przebarwiają się na czerwono. Proliferacja powoduje również drobnienie owoców, które są słabo (...) mocno obniżoną wartość handlową. Chorobę powodują niedobór wapnia w owocach oraz duże nawożenie azotem i potasem. Wrażliwe odmiany: Boskoop, Cortland, Elstar, James Grieve,

Chwasty
Bodziszek drobny – niepozorny, lecz uciążliwy chwast

Bodziszek drobny jest bardzo pospolity na nizinnych częściach kraju, wyżej pojawia się rzadko. Najczęściej wybiera gleby bogate w próchnicę i wapno, ale dobrze rozwija się również na gliniastym podłożu. Lubi wysoki poziom wilgotności i duży poziom azotu. Pojawia się w uprawach łanowych i szerokorzędowych. Szkodliwość Chociaż bodziszek

Marchew
Marchew Flakkese 2 – popularne warzywo bogate w składniki odżywcze

bez obaw podawać dzieciom – ich korzenie nie wykazują tendencji do gromadzenia azotanów. Są to odmiany niezwykle zasobne w składniki mineralne i witaminy. To jedno (...) do trudny i powinna udać się nawet niedoświadczonym ogrodnikom. Nie ma dużych wymagań glebowych ani cieplnych. Jej nasiona mogą być wysiewane bezpośrednio do gruntu już

Chwasty
Trudna walka z łobodą rozłożystą – jednorocznym chwastem upraw warzywnych

taki sposób się rozprzestrzeniać. Występowanie Łoboda rozłożysta preferuje lekko wilgotne gleby gliniaste – zwłaszcza rędziny i czarne ziemie. Pojawia się najczęściej po nawożeniu obornikiem i zabiegach wapnowania – jest bardzo wymagająca pod względem zawartości azotu i węglanu wapnia. Pospolicie występuje na łąkach, odłogach i poboczach, możemy ją

Rzepak
Rzepik ozimy - roślina często mylona z rzepakiem. Poznaj sposoby jego uprawy

Najlepiej uprawiać go na stanowiskach po zbożach, na kompleksach pszennych i żytnich. Gleby przeznaczone pod jego uprawę nie powinny być zakwaszone. Poplon (...) 30% mniejsze dawki fosforu i podobne potasu. Na wiosnę zaleca się stosowanie nawożenia azotowego, również pomniejszonego o ok. 30%. Orientacyjne dawki nawozów wykorzystywane pod uprawę

Chwasty
Jak pozbyć się iglicy pospolitej? Przedstawiamy sposoby

nasion, które bardzo dobrze kiełkują po przemarznięciu. Występowanie i zwalczanie Iglicę pospolitą najczęściej można spotkać na glebach piaszczystych i gliniastych, które są lekko zakwaszone. Jest ona rośliną azotolubną. Pojawia się w zasiewach zbóż i roślin okopowych, a także w rzepaku i wieloletnich uprawach roślin motylkowych. Może też

Chwasty
Przetacznik polny – mały, lecz bardzo uciążliwy i trudny w zwalczaniu chwast

Występowanie Przetacznik polny nie ma wygórowanych wymagań. Równie dobrze rozwija się na glebach ciężkich i lekkich, może rosnąć w zasadzie na każdym podłożu. Preferuje jednak stanowiska żyzne, o dużym poziomie próchnicy i zasobne w azot. W największym natężeniu można go zobaczyć na glebach gliniastych i piaskowych. Jest pospolity

Rośliny lecznicze
Przytulia czepna – opis, występowanie, szkodliwość, zwalczanie i właściwości

Najczęściej zachwaszcza jednak zboża ozime, rzepak, buraki, len i ogrody warzywne. Stanowi problem na całym terenie Polski, jednak najbardziej lubi gleby żyzne i wilgotne. Do optymalnego rozwoju potrzebuje podłoża zasobnego w azot, nie toleruje niskiego odczynu pH – rozwija się tylko na podłożach zasadowych. Najczęściej można zobaczyć przytulię czepną na czarnoziemach

Rośliny lecznicze
Pokrzywa żegawka – opis, występowanie, zwalczanie i zastosowanie

tracą zdolności do kiełkowania przez kilka lat. Występowanie Pokrzywa żegawka to popularny chwast pojawiający się głównie na stanowiskach o podwyższonym poziomie azotu. Preferuje gleby żyzne, o dużym poziomie próchniczym, zdecydowanie lekkie. Najczęściej pojawia się przy domach, na podwórkach, przy drogach i ścieżkach leśnych, w skrzynkach na rozsady.

Inne warzywa
Kiwano - kolczasty ogórek i masz ekstrawagancki ogródek!

to trochę ogromne wymagania termiczne i trochę mniej restrykcyjne wymogi co do gleby. Ta ostatnia musi być żyzna, próchnicza, przepuszczalna, ale i wilgotna, choć pod (...) po nawożeniu organicznym. Nawozy fosforowe i potasowe można zastosować tylko jesienią, zaś nawozy azotowe wykorzystujemy wiosną jeszcze przed rozpoczęciem hodowli, a później w dwóch dawkach

Trawy łąkowe
Tomka wonna – pachnąca trawa łąk i pastwisk

że ziemia jest wyjałowiona i brakuje jej przede wszystkim fosforu. Tomka wonna jest bardzo wrażliwa na nawożenie mineralne, zwłaszcza azotem i na takich stanowiskach bardzo szybko ginie. Lubi również gleby o nieco wyższym poziomie kwasowości. Jest gatunkiem zdecydowanie światłolubnym, nie toleruje dużego zacienienia. Najczęściej możemy spotkać tomkę

Chwasty
Wierzbówka kiprzyca – chwast pięknie ukwiecający łąki

i skraje pól. Występuje na terenie całego kraju, ale nie jest zbyt częsta. Preferuje gleby o dużym poziomie próchnicy, żyzne, zagospodarowane. Lubi stanowiska nawożone mineralnie i obornikiem. Z tego względu można potraktować ją jak roślinę wskaźnikową dużej zawartości azotu w glebie. Szkodliwość Nie opracowano szczegółowych, oficjalnych progów

Rośliny pastewne
Szarłat szorstki - pospolity chwast warzyw okopowych i zbóż jarych

Występowanie Roślinę tę spotykamy zarówno na terenach ruderalnych – zamieszkałych przez człowieka – jak i segetalnych, na łąkach. Występuje na glebach lekkich, żyznych i zasobnych w azot. Jest częstym chwastem w zbożach jarych oraz uprawach warzyw okopowych i strączkowych. Może krzyżować się z innymi gatunkami szarłatu uprawianymi w

Pszenica
Pszenica Tybalt – charakterystyka, odporność i wymagania

oprysków przeciwko chorobom grzybowym, nawożenia dolistnego i stosowania antywylegaczy. Można też nawozić jej uprawy zwiększonymi dawkami azotu, nawet o 40 kg N/ha. Wymagania Rośliny odmiany Tybalt są średnio tolerancyjne na zakwaszenie gleby. Nawożenie azotowe pod ich uprawę powinno być dostosowane do stanowiska i fazy rozwojowej roślin.

Rzodkiewka
Kiedy siać rzodkiewkę? Podpowiadamy, co robić, by zapewnić sobie duże plony

w dużej mierze od rodzaju gleby i warunków pogodowych. Kilka dni przed siewem trzeba przekopać ziemię możliwie jak najgłębiej, wzbogacić ją dużą dawką kompostu własnej produkcji, np. z dodatkiem wiórków rogowych, lub bogatego w próchnicę nawozu organicznego. Należy pamiętać, że rzodkiewka ma tendencję do kumulowania azotanów, i zachować ostrożność przy

Chwasty
Przetacznik perski – przybyły z Azji chwast o uroczych niebieskich kwiatkach

Śląsku i na Nizinie Nadwiślańskiej i stamtąd szybko rozprzestrzenił się na cały obszar nizinny. Obecnie porasta pola, ogrody i doliny dużych rzek. Preferuje gleby gliniaste, wilgotne, zasobne w azot, próchnicze. Zachwaszcza zboża, rzepak, warzywa strączkowe oraz uprawy szerokorzędowe. Nazwa rodzajowa Veronica pochodzi od świętej Weroniki lub od łacińskich: „ver”, „veris”, czyli

Rośliny lecznicze
Czarny bez – szczegóły uprawy w Polsce. Poznaj jego właściwości i zastosowanie lecznicze!

Pospolite występowanie bzu ułatwia też jego odporność. Choć bez ma spore wymagania środowiskowe, przez hodowców jest określany jako gatunek pionierski na słabych glebach. Czarny bez lubi wapń i związki azotowe w podłożu. Do szybkiego i zdrowego wzrostu potrzebuje gleby wilgotnej, żyznej, bogatej w składniki pokarmowe. Sadząc go, pamiętajmy o wyborze miejsc słonecznych

Chwasty
Wiechlina zwyczajna – doskonała trawa paszowa na tereny mokre!

i rzepaku. Może osiągać wysokość do 120 cm. Występuje na wszystkich typach gleb, które są bogate w składniki odżywcze i pokarmowe: piaszczystych, torfowych, madach, gliniastych, (...) uprawie lub na użytkach zielonych powinno być dla nas wskazówką występowania w podłożu azotu, fosforu i potasu. Zwalczanie Wiechlina ma skłonność

Rośliny lecznicze
Uwaga na blekot pospolity – trujący chwast upraw szerokorzędowych!

prawie całej Europie i w Azji Zachodniej. W Polsce rośnie pospolicie na nizinach i po dolny rygiel w górach. Preferuje miejsca wilgotne, gleby zasadowe lub obojętne, gliniaste, marglowe, zasobne w azot i wapń. Porasta nieużytki, ogrody, łąki, zarośla i skraje lasów. Jest chwastem ruderalnym i segetalnym, który zachwaszcza pola

Rośliny lecznicze
Przymiotno kanadyjskie okrywa szarawym puchem pola i uprawy szerokorzędowe

Polsce pojawiło się w XVIII w. i od tego czasu jest rośliną pospolicie występującą na niżu i w dolnych partiach gór. Preferuje gleby piaszczyste, gliniaste lub gliniasto-piaszczyste, bogate w azot. Rośnie na poboczach, ugorach, nieużytkach, torowiskach, przy murach i na zrębach lasów. Jako chwast segetalny i ruderalny zachwaszcza pola uprawne szerokorzędowe,

Odmiany ziemniaków
Ziemniaki Denar - opis, opinie i charakterystyka

jest do uprawy na terenie całego kraju. Wykazuje średnie wymagania glebowe i wodne. Nadaje się do uprawy na glebach lekkich i bardzo lekkich. Jest odporna na stres spowodowany suszą. Uprawę tej odmiany można nawozić azotem w dawce 130-160 kg N/ha. Można też stosować zoptymalizowane dawki nawozów fosforowo-potasowych. Denar jest

Inne warzywa
Zapomniany pasternak powraca! Podpowiadamy, jak uprawiać to zdrowe warzywo

pasternaku stosuje się: fosforowe i potasowe (jesienią) oraz azotowe (w dawkach przed siewem i w fazie rozrastania się korzeni). Jeśli zaś chodzi o zabiegi pielęgnacyjne, to są one związane głównie z długim okresem kiełkowania, stąd też trzeba bardzo uważać na zaskorupianie się gleby i pojawianie się chwastów. Aby przeciwdziałać

Rzepak
Oprysk rzepaku przeciw chwastom i chorobom

i bogate w próchnicę gleby, można stosować zabiegi nalistne na roślinach. Na glebach lżejszych również można wykonywać nalistne zabiegi, w przypadku stosowania herbicydów przedwschodowych. (...) okresie przedzimowym regulatory wzrostu można stosować na plantacjach nadmiernie zagęszczonych, które zostały przenawożone azotem. Na wiosnę, optymalnym terminem stosowania regulatorów wzrostu jest faza zielonego pąka.

Odmiany ziemniaków
Ziemniaki Lord - popularna odmiana o dużym znaczeniu gospodarczym

terenie całego kraju. Ma średnie wymagania glebowe i wodne. Odporna na stres powodowany przez suszę. Można ją uprawiać na glebach lekkich i bardzo lekkich. Pod uprawę ziemniaka tej odmiany można stosować nawożenie azotowe w dawce 140–160 kg N/ha. Odporność Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego i na wirusy,

Zioła
Jakie nasiona nasturcji wybrać do siewu? Sprawdź!

nieprzesychających i żyznych. Jakość podłoża odgrywa najważniejszą rolę w pozyskiwaniu dorodnych nasion o wysokiej kiełkowalności, dlatego też na podstawie analizy chemicznej próbek gleby dobiera się optymalne dawki nawozów mineralnych: azotowych, fosforowych, potasowych i mikroskładników.   Zbiór nasion Nasiona nasturcji dojrzewają stopniowo od lipca do października.

Pszenica
Pszenica Cubus – cechy odmiany, odporność i normy wysiewy

uprawiana ta odmiana, norma wysiewu i gęstość łanu jest zróżnicowana. Na kompleksie glebowym pszennym bardzo dobrym i pszennym dobrym gęstość łanu powinna wynosić 500-600 kłosów/m2 (...) ziaren/m2. Na kompleksie pszennym bardzo dobrym i dobrym należy stosować nawożenie azotowe w ilości od 50-90 kg N/ha, a na pszennym wadliwym i

Chwasty
Bniec biały - charakterystyka, występowanie i zwalczanie

lepnicy rozdętej, która ma podobny pokrój, jest rośliną dwupienną. Występowanie Roślina jest zdecydowanie ciepłolubna, dlatego wyrasta późną wiosną. Preferuje gleby żyzne i bogate w azot, ale toleruje również ziemie słabsze. Pojawia się często na ugorach i odłogach na terenie całego kraju. Szkodliwość Chociaż

Rośliny lecznicze
Cykoria podróżnik - opis, występowanie, zastosowanie i zwalczanie

przetrzymuje mrozów. Występowanie Roślina występuje w każdej części kraju, nawet w górach, gdzie pojawia się do poziomu regla dolnego. Preferuje gleby bogate w azot, ciężkie, powstałe na gliniastym podłożu. Nie lubi miejsc wilgotnych, osadzając się głównie tam, gdzie stanowisko jest suche i kamieniste. Najczęściej pojawia się na

Inne warzywa
Rukiew wodna – mało popularne warzywo o delikatnej goryczce, idealne do sałatek!

i głębokości ok. 5 cm. Ale zadowolić ją może także bardzo wilgotna gleba. Temperatura optymalna do prawidłowego rozwoju to 10–12°C. Pamiętajmy też o wrażliwości na (...) wykorzystywać wodę z naturalnych cieków. Pozytywnie wpłyną na nią również wysokie dawki nawozów azotowych, ponieważ zwiększają one zawartość barwników kartoneidowych w liściach. Warto też zwracać

Rzodkiewka
Rzodkiewka - uprawa, odmiany i wartość odżywcza

w lecie. Do wytworzenia kształtnych zgrubień rzodkiewka potrzebuje dobrego dostępu do światła. Warzywo to najlepiej rośnie na glebach średnio zwięzłych, przepuszczalnych, o dużej zawartości substancji organicznych, dobrze utrzymujących wilgoć. Rzodkiewka ma tendencje do kumulowania azotanów, dlatego najbezpieczniej zasilać ją nawozami organicznymi, takimi jak kompost czy obornik.  

Żyto
Żyto zwyczajne - zboże o najmniejszych wymaganiach uprawowych

uprawy roli pod jego wysiew można stosować uproszczenia polegające na spłycaniu orki siewnej lub zastępowaniu jej agregatem składającym się z brony, glebogryzarki i kultywatora. Pod jego uprawę można stosować nawożenie azotem, fosforem i potasem w dawkach: 50–100 kg N/ha, 20–100 kg P2O5/ha i 30–110 kg K2O/ha. W zależności od formy żyta

Chwasty
Jasnota różowa – niepozorna, ale trująca dla bydła roślina!

Porasta ugory, pola, przydroża, nieużytki, ścierniska i ogrody. Rośnie na różnych typach gleb, zwykle preferuje grunty bogate w składniki pokarmowe, próchnicze, piaszczysto-gliniaste i gliniaste. (...) jest chwastem dwuliściennym, który skutecznie konkuruje z roślinami uprawnymi o składniki pokarmowi i azot. Najskuteczniejszym działaniem zwalczającym chwast jest jesienne stosowanie herbicydów. Wyjątkowo narażone na

Zioła
Nawozy do ziół - terminy nawożenia, zastosowanie, rodzaje

podłoża – podnoszą zdolność zatrzymywania wody, polepszają jego strukturę i wzbogacają mikroflorę glebową. Dobry nawóz to też lepsze walory smakowe i zapachowe oraz większa zawartość (...) lub długodziałający. Warto tu zwrócić uwagę na zawartość fosforu i potasu. Wysoka dawka azotu nie jest konieczna dla roślin zielarskich. Innym patentem są pałeczki nawozowe

Pszenica
Pszenica ozima Tonacja – opis odmiany i wymagań uprawowych

porastanie w kłosie. Wymagania Tonacja wykazuje średnią tolerancję na zakwaszenie gleby. Najlepiej plonuje na stanowiskach o odczynie obojętnym. Można ją uprawiać na terenie całego kraju, a pod jej uprawę powinno stosować się optymalne nawożenie azotowe i fosforowo-potasowe. Odporność Odmiana Tonacja jest dość odporna

Pomidory
Pomidor Beta - ceniona przez działkowców gruntowa odmiana typu karłowego

gruntu pomidor Beta będzie wymagał nawożenia mineralnego. W okresie wegetacji z kolei powinno się dwukrotnie sięgnąć po nawozy azotowe. Gdy chciałoby się zaś uprawiać tę odmianę w sposób przyspieszony, to niezbędne okaże się ściółkowanie gleby folią oraz osłanianie włókniną. Zbiór Roślina ta dojrzewa bardzo wcześnie, bo już

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki