Odmiany śliwy – ciekawe propozycje do twojego sadu i ogrodu!

Owoce śliwy japońskiej Owoce śliwy odmiany Excalibur

Przez wiele lat w Polsce najczęściej uprawianym po jabłoni drzewem owocowym była śliwa. Cieszyła się ogromnym zainteresowaniem wśród sadowników, ponieważ dawała wysoki plon dobrej jakości. Niestety ostra zima w latach 80. oraz choroba wirusowa szarka spowodowały stratę wielu drzew, których nie odtworzono, przez co produkcja śliwek zaczęła znacznie spadać. Obecnie śliwa przechodzi renesans, nowoczesne metody uprawy pozwalają na uzyskiwanie owoców przez całe lato i jesień, co z kolei przekłada się na wzrost produkcji. Na rynku oprócz tradycyjnych śliwek, widuje się coraz częściej owoce śliwy japońskiej, które w większości pochodzą z importu.

ŚLIWA DOMOWA

Większość uprawianych u nas odmian pochodzi od gatunku śliwa domowa, który powstał ze skrzyżowania ałyczy z tarniną. Spośród odmian wyróżniamy cztery typy:

Węgierki oeconomica

Owoce o wydłużonym kształcie, niebieskofioletowe o zielonkawozłotym miąższu, który dobrze odchodzi od pestki.

Renklody italica

Owoce prawie kuliste, zielone, żółte lub fioletowe, o żółtozielonym miąższu, często zrośniętym z pestką.

Mirabelki insititia

Małe, kuliste owoce żółtej, zielonej lub fioletowej barwy o zazwyczaj ciemnożółtym miąższu dobrze odchodzącym od pestki.

Lubaszki i damaszki insititia

Śliwki małe, kuliste (lubaszki) lub owalne (damaszki) o zielonkawej lub fioletowej skórce i miąższu zrośniętym z pestką

Charakterystyka wybranych odmian

Mirabelka z Nancy – odmiana o niedużych drzewach, średnio odporna na mróz, wcześnie owocująca, plonująca obficie i zazwyczaj corocznie. Owoce są małe, owalne lub delikatnie spłaszczone, żółte z jasnym, białawym nalotem. Miąższ jest soczysty, kwaśno-słodki, smaczny, lekko zrośnięty z pestką. Owoce dojrzałość zbiorczą uzyskują na przełomie lipca i sierpnia, dojrzałe opadają.

Renkloda Zielona – odmiana o niezbyt silnie rosnących drzewach, odpornych na mróz, lecz podatnych na moniliozę. Rośliny wcześnie owocują i plonują dość obficie. Owoce są nieduże, kuliste, zielonożółte z delikatnym białawym nalotem. Skórka kryje średnio soczysty, kwaśno-słodki, dobrze odchodzący od pestki miąższ. Śliwki dojrzewają nierównomiernie, od ostatniej dekady sierpnia, dlatego zbiera się je nawet 3-krotnie.

Węgierka Zwykła – odmiana najczęściej uprawiana w Polsce, chociaż jest wyjątkowo podatna na szarkę. Dość późno wchodzi w okres owocowania, ale corocznie obficie plonuje. Do zawiązania owoców nie potrzebuje zapylacza, jest samopłodna. Owoce są stosunkowo małe, delikatnie wydłużone, brunatnogranatowe z niebieskim nalotem. Miąższ jest złoty, średnio soczysty, słodki, smaczny i dobrze odchodzący od pestki. Zbierane są od połowy września, ale jeśli pozostaną na drzewie dłużej, będą jeszcze słodsze. Typy tej odmiany mniej podatne na szarkę to Promis, Tolar i Nectavit.

Herman – szwedzka odmiana, której drzewo rośnie dość silnie. Odporna na mróz i na choroby drewna i kory. Wcześnie wchodzi w okres owocowania, a plonuje dość regularnie. Jest jedną z najwcześniejszych odmian. Odmiana Herman jest częściowo samopłodna, co znaczy, że nie potrzebuje zapylacza do zawiązania owoców, ale przy jego obecności daje znacznie obfitsze plony. Owoce są średniej wielkości, owalne o bordowej skórce pokrytej fioletowoniebieskim nalotem. Miąższ jest kremowozielony, słodko-kwaśny, średnio soczysty, smaczny i dobrze odchodzący od pestki. Zbiór owoców rozpoczyna się w połowie lipca, 3-krotnie, ponieważ dojrzewają nierównomiernie i szybko opadają.

Zapylacze: Čačanska Lepotica, Opal, Earliblue, Amers.

Čačanska Rana – wczesna odmiana plonująca, średnio obficie, wyłącznie w obecności zapylacza. Owoce są duże, owalne, bordowe z niebieskim nalotem z żółtozielonym, kwaśno-słodkim, średnio soczystym miąższem dobrze odchodzącym od pestki. Są bardzo cenione ze względu na wielkość i smak, typowo deserowe. Dojrzewają od połowy lipca, nierównomiernie, stąd wskazany 2-krotny zbiór. Drzewo wytrzymałe jest na mróz oraz mało podatne na szarkę, łatwe do formowania ze względu na dość szerokie kąty rozwidlenia między konarami.

Zapylacze: Empress, Herman, Čačanska Lepotica, Ruth Gerstetter.

ŚLIWA JAPOŃSKA

Odmiany śliwy japońskiej charakteryzują się dużymi i smacznymi owocami. Śliwę japońską uprawia się na szeroką skalę w USA i Chinach, ostatnio bywa modna w rejonie Morza Śródziemnego. W Polsce uprawa może być nieopłacalna. Większość odmian wykazuje odporność na mróz, lecz mogą być uprawiane tylko w niektórych regionach naszego kraju, ponieważ kwitną dość wcześnie, a kwiaty wówczas narażone są na wiosenne przymrozki. Na szczęście możemy je uprawiać amatorsko, jeśli odpowiednio zadbamy o drzewko. Owoce mają kulisty lub sercowaty kształt, a barwę od żółtej przez czerwoną po brunatną (prawie czarną). Miąższ, zwykle zrośnięty z pestką, jest mięsisty, dość soczysty i smaczny.

Charakterystyka wybranych odmian

Kometa – średnio silnie rosnące drzewa tej odmiany są dość wytrzymałe na mróz, ale wrażliwe na suszę. Kwitną od połowy do końca kwietnia, a owocują corocznie i bardzo obficie od 2., 3. roku po posadzeniu. Owoce są średniej wielkości, sercowatego kształtu pokryte czerwonobordową, błyszczącą skórką z nalotem woskowym. Miąższ jest soczysty, żółty, kwaśno-słodki, smaczny o charakterystycznym aromacie. Dojrzałość zbiorczą owoce uzyskują na początku sierpnia, zbiera się je 2-, 3-krotnie. Odmiana jest częściowo samopłodna, zapylaczem może być Najdiena.

Shiro – odmiana bardzo wczesna, plonuje obficie corocznie jedynie w obecności zapylacza. Owoce są duże, sercowatego kształtu, zielonożółte z białawym nalotem. Miąższ zrośnięty z pestką jest jasnożółty, soczysty, kwaśno-słodki, aromatyczny i smaczny. Dojrzałość zbiorczą osiągają od końca lipca, lecz dojrzewają nierównie. Zaleca się 2-, 3-krotny zbiór wykonywany do początku sierpnia. Owoce nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i na kompoty. Odmiana dość dobrze rośnie w naszych warunkach, lecz wymaga odpowiedniej pielęgnacji.

Najdiena – dość duże drzewa wcześnie wchodzące w owocowanie dają regularnie obfity plon w obecności zapylacza (np. Kometa). Owoce są średniej wielkości, sercowate, o zielonkawożółtej skórce, z dużym, różowoczerwonym rumieńcem i delikatnym fioletowym nalotem woskowym. Skórka pokrywa żółtawy, soczysty, kwaśno-słodki, aromatyczny i smaczny miąższ zrośnięty z pestką. Drzewa i kwiaty wytrzymałe są na mróz, wymagają przerzedzania zawiązków i mocnego cięcia.

Santa Rosa – jedna z najstarszych odmian śliwy japońskiej, charakteryzująca się dużymi owocami. Odporna na mróz, lecz wczesność kwitnienia powoduje nieregularne owocowanie – kwiaty często bywają uszkadzane przez przymrozki. Owoce są kuliste, barwy od różowofioletowej do ciemnofioletowej, smaczne, soczyste i bardzo aromatyczne. Zaczynają dojrzewać w pierwszej połowie sierpnia, nieregularnie.

Dlaczego warto jeść śliwki?

Owoce mają dużą wartość odżywczą, zasobne są w cukry, kwasy organiczne, sole mineralne (K, Ca, P, Mg), witaminy (C, A, B1, B2), błonnik, pektyny oraz garbniki. Ciemnofioletowe śliwki zawierają dużo barwników zwanych antocyjanami, które nadają im działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające – zabijają wolne rodniki i hamują proces starzenia się organizmu. Owoce posiadają ponadto dużą ilość soli potasu, który wspiera pracę serca i zapewnia prawidłowe działanie układu mięśniowego i nerwowego. Śliwki polecane są osobom z wysokim cieśnieniem, ponieważ nadmiar potasu obniża ciśnienie krwi. Z kolei osoby cierpiące na problemy z układem pokarmowym muszą ostrożnie dawkować te owoce, gdyż mają one działanie przeczyszczające.

Wykorzystanie

Owoce wszystkich odmian śliw mogą być spożywane na surowo, jedne będą smaczniejsze, inne mniej – kwestia gustu. Do produkcji poszczególnych produktów należy wybrać odpowiednią odmianę. Mirabelki i lubaszki nadają się na kompoty i soki, węgierki i renklody będą idealne do produkcji dżemów, konfitur i marmolad, z kolei owoce śliwy japońskiej są doskonałe na produkcję napojów. Z niektórych śliwek możemy robić również nalewki, śliwowicę lub rakiję. Większość z nas w kuchni wykorzystuje owoce śliw do wyrobu pierogów, knedli, ciast czy marynowania mięs. Pamiętajmy jednak, aby dobrze oddzielać miąższ od pestki, gdyż zawiera ona trujący związek zwany amigdaliną (tak samo w przypadku brzoskwiń, wiśni, czereśni i pigwy).

 

 

Autor: Joanna Żołnierkiewicz, inż. ogrodnictwa

Bibliografia:

Dereń D., „Owocowe dary lata” [w:] „Mój Piękny Ogród”, nr 8/2006 r., s. 50.

Gawryś A., „Słodycz na gałęzi” [w:] „Kwietnik”, nr 7/2010 r., s. 36.

Grzyb Z.S., „Śliwa japońska w Polsce” [w:] „Szkółkarstwo”, nr 1/2003 r.

Hodun G., „Śliwy”, wyd. Działkowiec, Warszawa 2008 r.

Legańska Z. (red.), „Sadownictwo”, Hortpress, Warszawa 2002 r., s. 298–304.

Mika A., „Sad dochodowy”, Hortpress, Warszawa 2010 r., s. 216–223.

Rejman A. (red.), „Pomologia”, PWRiL, Warszawa 1994 r., s. 186–249.

Rozpara E., „Nowe odmiany śliw w rejestrze odmian” [w:] „Hasło Ogrodnicze” nr 6/2004 r.

Rozpara E., „Śliwy japońskie” [w:] „Działkowiec”, nr 3/2007 r., s. 48.

Sitarek M., „Odmiany śliw na dłużej” [w:] „Hasło Ogrodnicze”, nr 9/2005 r.

„Odmiany roślin sadowniczych”, Stowarzyszenie Polskich Szkółkarzy. Skierniewice, 2008 r.

Komentarzy (2)

  1. Kaśka

    Jaką konkretną odmianę polecacie do ogrodu, na przetwory? Wiem tylko ze doskonale nadaja sie wegierki.

    • megarol

      węgierka dąbrowicka - słodka i soczysta, dobre przetwory, a i bardzo dobrze odchodzi od pestki Amers - smaczna, dobrze odchodzi od pestki a do tego odporna na choroby i plenna (wymaga zapylacza, ale sama jest dobrym zapylaczem dla innych odmian)

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki