Klasy bonitacyjne gleby – oceniamy wartość ziemi uprawnej

Ocenę rolniczej wartości gleby i jej przydatności określa się na podstawie bonitacji gleb oraz ich grupowania w kompleksy. Klasyfikację bonitacyjną opiera się na badaniach terenowych z uwzględnieniem położenia, profilu, struktury, składu granulometrycznego i właściwości gleby oraz warunków uprawy. Wyróżnia się 9 klas bonitacyjnych. Spośród trwałych użytków zielonych wymienia się 6 klas bonitacyjnych, uwzględniając głównie skład botaniczny i średni plon siana. Z kolei wyróżnia się 15 kompleksów rolniczej przydatności gleb ornych, których nazwy pochodzą od nazw gatunków zbóż.

Klasy bonitacyjne gleb ornych

Klasa I – gleby orne najlepsze

Gleby tej klasy występują na równinach lub łagodnych pochyłach. Charakteryzują się wysoką zasobnością w składniki pokarmowe, odpowiednią strukturalnością i łatwością w uprawie. Są ciepłe, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych (nie wymagają melioracji). W głębokim poziomie próchnicznym zawierają słodką próchnicę niemającą tendencji do większego zakwaszenia. Można na nich z powodzeniem uprawiać wszystkie rośliny, nawet te głęboko korzeniące się, spodziewając się wysokich plonów bez większych nakładów pracy.

Do klasy I zalicza się: najlepsze czarnoziemy, najlepsze mady pyłowe i próchniczne, czarne ziemie właściwe, gleby brunatne właściwe.

Klasa II – gleby orne bardzo dobre

Gleby tej klasy mają nieco słabsze właściwości fizyczne i występują w gorszych warunkach fizjograficznych niż gleby klasy I. Zwykle nie wymagają melioracji, posiadają dość uregulowane stosunki wodno-powietrzne. Nadają się pod uprawę wszystkich roślin uprawnych, lecz osiągane plony, przy średniej kulturze rolnej, mogą być mniejsze. Warto na nich zakładać sady.

Do klasy II zalicza się: bardzo dobre czarnoziemy, bardzo dobre mady pyłowe i próchniczne oraz średnie, bardzo dobre czarne ziemie wytworzone z glin marglistych lub utworów pyłowych, bardzo dobre czarnoziemne rędziny deluwialne, bardzo dobre głębokie czarnoziemne rędziny kredowe i mieszane, bardzo dobre gleby brunatne, najlepsze gleby płowe.

Klasa IIIa – gleby orne dobre

Gleby tej klasy mają gorsze właściwości fizyczne niż gleby klasy I i II, przede wszystkim ze względu na poziom wód gruntowych, który może często ulegać znacznym wahaniom. Nie wszystkie rośliny uprawne będą się na nich dobrze rozwijać, zależne jest to od poziomu kultury rolnej, nawożenia i w nieznacznym stopniu od warunków atmosferycznych. Na lżejszych rodzajach gleb tej klasy z powodzeniem wysokiego plonu można uprawiać żyto, jęczmień, owies i ziemniaki, a przy dobrej kulturze rolnej na glebach cięższych pszenicę, kukurydzę, koniczynę, buraki cukrowe i warzywa. Gleby te nadają się również pod zakładanie sadów.

Do klasy IIIa zalicza się: średnio dobre gleby brunatne, płowe i opadowo-glejowe, średnio dobre czarne ziemie wytworzone z glin, iłów, utworów pyłowych i piasków gliniastych mocnych lub lekkich, średnio dobre mady i rędziny węglanowo-wapniowe i rędziny gipsowe, gorsze odmiany czarnoziemów, średnio dobre czarnoziemy niecałkowite lub występujące w gorszych warunkach fizjograficznych.

Klasa IIIb – gleby orne średnio dobre

Gleby tej klasy mają nieco gorsze właściwości fizyczne i chemiczne niż gleby klasy IIIa oraz mogą występować w gorszych warunkach fizjograficznych. Szczególnie narażone są na erozje, mogą okresowo bywać zbyt suche lub zbyt mokre, co spowodowane jest wysokimi wahaniami wód gruntowych. Pszenica, buraki cukrowe i koniczyna czerwona satysfakcjonujące plony dają w wysokiej kulturze rolnej i odpowiednich warunkach atmosferycznych. Gleby tej klasy nadają się także pod zakładanie sadów.

Do klasy IIIb zalicza się: średniej jakości gleby brunatne i płowe, gorsze czarnoziemy, średnio dobre czarnoziemy niecałkowite lub występujące w złych warunkach terenowych, średnio dobre czarne ziemie utworzone z glin, iłów i utworów pyłowych, średnio dobre mady oraz rędziny węglanowo-wapniowe, rędziny gipsowe.

Klasa IVa – gleby orne lepsze, średniej jakości

Gleby tej klasy zwykle występują w gorszych warunkach fizjograficznych. Są podatne na erozje wodne, ponadto uprawiane nawet w dobrej kulturze rolnej nie sprzyjają wysokiemu plonowaniu wielu roślin. Gleby ciężkie klasy IVa charakteryzują się dobrą zasobnością w składniki pokarmowe i dużą żyznością potencjalną, jednak są mało przewiewne, zimne, słabo czynne i ciężkie do uprawy, co odbija się na wielkości plonu. Przy uzyskaniu dobrej kultury rolnej i w dobrych warunkach atmosferycznych dobrze rosnąć i plonować będą pszenica, buraki cukrowe i koniczyna czerwona, słabiej żyto. Nie zaleca się sadzenia niektórych gatunków drzew i krzewów owocowych na glebach tej klasy ze względu na gorsze warunki fizyczne i okresowo wysoki poziom wód gruntowych. Na glebach lekkich klasy IVa doskonale plonują żyto i ziemniaki, a przy dobrej kulturze rolnej można uprawiać również jęczmień, pszenicę, owies i buraki pastewne. Można na nich także zakładać sady, odpowiednio dobierając gatunki.

Do klasy IVa zalicza się: gleby brunatne, płowe i bielicowe całkowite i niecałkowite, niektóre gatunki podmokłych czarnoziemów, średniej jakości czarne ziemie wytworzone z glin, iłów, utworów pyłowych i piasków gliniastych, średniej jakości mady pyłowe i piaszczyste oraz mady ciężkie wytworzone z utworów ilastych.

Klasa IVb – gleby orne gorsze, średniej jakości

Gleby tej klasy mają podobne właściwości do gleb klasy IVa, lecz bywają bardziej wadliwe – nie mają uregulowanych stosunków wodno-powietrzne, są albo za suche, albo za mokre. Gleby ciężkie są zwykle podmokłe, ciężkie do uprawy i najczęściej położone w złych warunkach fizjograficznych. Najlepiej rosną na nich mieszanki pastewne, koniczyna, owies, kapusta, brukiew. Gleby lekkie tej klasy nadają się do uprawy żyta i ziemniaków, często jednak są wrażliwe na susze. Oba rodzaje nadają się pod tylko niektóre, mniej wymagające gatunki drzew i krzewów owocowych.

Do klasy IVb zalicza się te same gleby co do klasy IVa, ale o znacznie gorszych właściwościach.

Klasa V – gleby orne słabe

Gleby tej klasy są mało urodzajne i mało żyzne. Należą do nich gleby bardzo lekkie, za suche, nadające się jedynie do uprawy żyta i łubinu, a w latach obfitych deszczów do uprawy ziemniaków i seradeli. Zalicza się do klasy V także gleby płytkie i kamieniste ubogie w substancję organiczną oraz gleby zbyt mokre, często nienadające się do melioracji. Na danych glebach można sadzić jedynie wybrane gatunki drzew owocowych. Na płytkich rędzinach należących do klasy V uprawiać można pszenicę, esparcetę i koniczynę białą o niższych plonach, na glebach ciężkich i podmokłych natomiast brukiew, kapustę, mieszanki traw i niektóre rośliny pastewne.

Do klasy V zalicza się: lżejsze gleby brunatne, płowe i bielicowe, płytkie czarnoziemy i czarne ziemie wytworzone z piasków słabogliniastych całkowitych lub podścielonych piaskiem luźnym, gleby torfowe bardzo płytkie, gleby murszowe, mady bardzo lekkie, płytkie i suche oraz mady ciężkie silnie oglejone, rędziny bardzo płytkie wytworzone z twardych wapieni.

Klasa VI – gleby orne najsłabsze

Gleby tej klasy charakteryzują się dużą wadliwością i zawodnością w uprawie, dają niskie plony. Należą do nich gleby zbyt suche i luźne, na których udaje się wyłącznie łubin, bardzo płytkie lub płytkie silnie kamieniste trudne do uprawy i zbyt mokre o wysokim poziomie wód gruntowych, trudne do wykonania melioracji. Na bardzo płytkich rędzinach znośnie rosną żyto i koniczyna biała. Gleby tej klasy bardziej nadają się pod zalesienie niż na uprawy rolnicze.

Do klasy VI zalicza się: gleby rdzawe i bielicowe wytworzone ze żwirów piaszczystych i płytkich piasków słabogliniastych, najgorsze gatunki mad bardzo lekkich lub bardzo ciężkich, bardzo płytkie rędziny wytworzone z twardych wapieni.

Klasa VIRz – gleby pod zalesienia

Gleby tej klasy są bardzo ubogie, silnie suche, nieprzydatne do uprawy rolniczej, nadają się wyłącznie pod zalesienie.

Do klasy VIRz zalicza się: gleby rdzawe, wytworzone ze żwirów piaszczystych, piasków luźnych, rumoszowate, bardzo płytkie rędziny, niektóre piaski bardzo podmokłe.

czytaj dalej...

ROŚLINY WCALE NIE TAKIE ZNANE! SPRAWDŹ SIĘ W NIECODZIENNYCH PYTANIACH

[1/10] Które drzewo w średniowiecznej Europie było czczone jako symbol boga piorunów?

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki