Pszenżyto ozime – wiadomości o cechach i agrotechnice odmian ozimych

Uprawa pszenżyta ozimego Zbiór pszenżyta ozimego na kiszonkę

Pszenżyto ozime (Triticosecale Wittm. ex A. Camus) łączy w sobie cechy morfologiczne pszenicy i żyta, które zostały użyte do krzyżowania. Powierzchnia upraw pszenżyta ozimego regularnie z każdym rokiem ulega zwiększeniu. Jego zbiory głównie przeznaczane są na paszę, zwłaszcza w żywienia trzody chlewnej. Może być też użytkowany konsumpcyjne, przerabiany na bioetanol i produkowany na biomasą. Zbiory przenżyta mogą być również przeznaczane do słodowania, ponieważ pod względem aktywności enzymatycznej i rozpuszczalności białek przewyższa jęczmień, dlatego też może znaleźć zastosowanie w piwowarstwie czy przemyśle spirytusowym.

Odmiany

Aktualnie w Krajowym Rejestrze jest wpisanych 40 odmian pszenżyta ozimego. Spośród nich można wyróżnić odmiany tradycyjne, które są wysokie i krótkosłome. W większości są to odmiany pochodzące z polskich hodowli.

Przy doborze odmiany ważna jest jej plenność i tolerancja na określone czynniki siedliskowe oraz agrotechniczne, a także odporność na choroby. Większość odmian pszenżyta jest odpornych na mączniaka prawdziwego, jednak są one podatne na porastanie ziarna w kłosie. Odmiany przeznaczane do produkcji bioetanolu powinny zawierać dużo skrobi i cukrów.

Cechy charakterystyczne i wymagania

Liczba korzonków zarodkowych wynosi 3‒5. Jego źdźbła mogą osiągać wysokość 95‒130 cm. Międzywęźla znajdujące się w łodygach są pokryte nalotem woskowym, zaś dokłosie jest bardzo często omszone. Liście są duże i szerokie, na wierzchołku zaostrzone, a kłosy są ościste. Mogą być zbite lub luźne. Kłoski składają się z 3‒5 kwiatów, które potem mogą wykształcać 2‒4 ziarniaki. Górne kwiaty znajdujące się w kłosie nie są w pełni rozwinięte, dlatego też pozostają bezpłodne. Podczas kwitnienia pszenżyta część pylników, jak wydostanie się z plewek, wysypuje pyłek.

Kwiaty pszenżyta w niewielkim stopniu mogą być obcopylne, ale przeważnie występują w formie samopylnej. Plewy pszenżyta są krótkie i wąskie, a plewka zewnętrzna jest oścista, zaś wewnętrzna bezostna i błoniasta. Ziarniak ma kształt sercowaty z głęboką bruzdą, a na powierzchni może być lekko pomarszczony. Masa 1000 ziaren wynosi 39‒47 g.

Ziarno pszenżyta ozimego wykazuje wiele pośrednich cech pszenicy i żyta. Ilość zawartego w nim białka wynosi od 8 do 20%. Jednak produkowana z niego mąka zawiera mniej białka niż pszenna. Spowodowane jest to tym, że większa ilość białka podczas przemiału ziaren pszenżyta przechodzi do otrąb. Powoduje to zmniejszenie wartości mąki pszenżytniej w porównaniu z pszenną. Wartość wypiekowa mąki z pszenżyta jest też mniejsza dlatego, że skrobia w ziarnach jest bardzo podatna na działanie temperatury w trakcie wypieku, co powoduje zmniejszenie jej zdolności kleikowania. W związku z tym, ziarna pszenżyta lepiej nadają się na paszę niż na produkcje mąki i chleba. Zawartość skrobi w ziarnach wynosi 49‒70%, a błonnika 3‒4%.

Uprawa pszenżyta ozimego jest możliwa na terenie całego kraju, ponieważ jest to gatunek zboża dość odporny na mrozy. Najlepiej plonuje na kompleksie pszennym bardzo dobrym i dobrym oraz żytnim bardzo dobrym. Takie gleby mieć odczyn pH od 6 do 7, jednak rośliny pszenżyta tolerują też niższe pH (do 5).  Rośliny zaczynają kiełkować w temperaturze 2‒6°C i bardzo dobrze rozwija się w temperaturze wynoszącej około 14°C. Największe zapotrzebowanie na wodę wykazują w fazie strzelania w źdźbło i kłoszenia.

czytaj dalej...

ROŚLINY WCALE NIE TAKIE ZNANE! SPRAWDŹ SIĘ W NIECODZIENNYCH PYTANIACH

[1/10] Które drzewo w średniowiecznej Europie było czczone jako symbol boga piorunów?

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki