Pszenżyto Fredro – opisujemy cechy tej odmiany i najważniejsze zabiegi agrotechniczne
Pszenżyto jare – przedstawiamy najpopularniejsze odmiany i sposoby uprawy
Zobacz także
Pszenżyto jest mieszańcem międzyrodzajowym pszenicy z żytem, łączącym w sobie cechy obu gatunków. Nie występuje on w stanie naturalnym. W 1982 roku naukowcy z Poznańskiego Instytutu Roślin pozyskali pierwszą odmianę pszenżyta, którą wpisano do Rejestru Odmian Oryginalnych i nadano nazwę Lasko. Krajowy Rejestr zawiera aktualnie 10 odmian jarych pszenżyta.
Uprawa pszenżyta na świecie nie przekracza 3 mln ha, a najwięcej zasiewów znajduje się w Europie. W niewielkim procencie te uprawy zajmuje pszenżyto jare. W Polsce pszenżyto uprawia się na około 1 mln ha, a 90% zasiewów stanowi forma ozima. Według danych z COBORU średni plon ziarna pszenżyta jarego wynosi około 5 t/ha. Duża ilość plonu pszenżyta w kraju (ponad 2 mln ton rocznie) przeznaczana jest na pasze.
Odmiany
W rejestrze COBORU jest wpisanych 10 odmian pszenżyta jarego. Są to odmiany: Andrus, Dublet, Kargo, Legalo, Matejko, Mazur, Mieszko, Milewo, Mikaro, Nagano.
Najważniejszym kryterium wyboru odpowiedniej odmiany pszenżyta jarego do uprawy jest jego plenność i stabilność plonowania. Takimi cechami odznaczają się odmiany: Dublet, Andrus, Milewo i Nagano. Przy wyborze odmiany ważne są też cechy rolniczo-użytkowe. Najważniejsze z nich to odporność na choroby, wyleganie i porastanie ziarna w kłosach. Największe różnice pomiędzy odmianami pojawiają się w odporności na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów, a mniejsze na odporność mączniaka prawdziwego, choroby podstawy źdźbła i septoriozę liści. Różnice pomiędzy dojrzewaniem poszczególnych odmian nie są duże.
Cechy charakterystyczne
System korzeniowy pszenżyta ma cechy pośrednie pomiędzy żytem, a pszenicą. Źdźbła osiągają długość 100‒115 cm, a liście są duże, szerokie, równowąskie i na wierzchołku zaostrzone. Kłosy pszenżyta są duże i ościste. Mogą mieć kształt wrzecionowaty, maczugowaty lub cylindryczny. Niektóre odmiany przed rozpoczęciem kwitnienia mogą mieć zabarwienie antocyjanowe. Kłoski składają się od 3 do 5 kwiatów, w których może wykształcać się od 2‒4 ziarniaków. Górne kwiatki w kłosku są bezpłodne. Plewy są krótkie i wąskie oraz mają wyraźny kil (żebro), które ciągnie się wzdłuż całej długości. Plewka zewnętrzna (dolna) jest oścista, a wewnętrzna (górna) bezostna i błoniasta. Wytwarzany ziarniak jest słabo pomarszczony, ma głęboką bruzdę i sercowaty kształt. Jego barwa zbliżona jest do ziarniaka pszenicy. Masa 1000 ziaren wynosi 39‒41 g.
Pszenżyto jest samopylne, jednak czasem może podlegać obcozapyleniu. Podczas kwitnienia część jego pylników wysypuje pyłek po wydostaniu się z plewek.
czytaj dalej...
