Uprawa buraka cukrowego - wymagania i agrotechnika

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Przedplon

Burak cukrowy bardzo często rozpoczyna rotację w zmianowaniu. Uprawiany jest na oborniku oraz nawożony nawozami mineralnymi. W związku ze stosowaniem intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych pozostawia pole odchwaszczone oraz w wysokim stanie kultury. Jest on najlepszym przedplonem dla zbóż jarych, pszenicy i jęczmienia, ale nie może następować po sobie. W Polsce na glebach słabych zaleca się uprawę buraka co 6 lat, a na glebach dobrych co 4 lata. Skrócenie rotacji buraka do 3 lat może umożliwiać wystąpienie chorób i szkodników zagrażających uprawom oraz przyczynia się do zmniejszenia plonu.

Rośliny zbożowe stanowią najlepsze przedplony dla buraka cukrowego, ponieważ po ich zbiorze, który następuje przeważnie w sierpniu, pozostaje wiele czasu na uprawę roli i zespoły uprawek pożniwnych. Do najlepszych przedplonów zbożowych zalicza się pszenicę i jęczmień.

Rośliny motylkowe grubonasienne (groch, wyka, mieszanki ze zbożami) pozostawiają po sobie glebę o dobrej strukturze, która jest wilgotna, mało zachwaszczona i zasobna w azot. Jednak często przyczyniają się do pojawiania się szkodników. Uprawa koniczyny i lucerny zwiększa zachwaszczenie na polu i występowanie szkodników glebowych. Niekorzystnym przedplonem są również trawy użytkowane na polu, a stosowanie dłużej niż rok motylkowatych i traw może prowadzić do pojawienia się szkodników glebowych (np. larwy sprężyka-drutowca).

Jako przedplon można również uprawiać antymątwikowe międzyplony z roślin, które szybko wschodzą, poprawiają strukturę gleby oraz dobrze zacieniają ją. Można do tego wykorzystywać antymątkwikowe odmiany gorczycy białej, rzodkwi oleistej bądź facelii błękitnej.

Często jako przedplon dla buraka wykorzystuję się kukurydzę lub ziemniaka uprawianego na oborniku. Jednak stosowanie ziemniaka nie zwiększa plonu buraka, a może odbijać się ujemnie na jakość technologiczną korzeni, zaś kukurydza może sprzyjać rozwojowi brunatnej zgnilizny korzeni buraka i rizoktoriozy, ale często hamuje namnażanie mątwika w glebie.

Systemy uprawy buraka cukrowego

Uprawa buraka cukrowego w Polsce może być prowadzona według kilku systemów uprawowych. Tradycyjny system uprawy polega na uprawie pożniwnej, jesiennej i przedsiewnej, jednak coraz częściej stosuje się technologie uprawy konserwującej, w której rezygnuje się z głębokiej orki przedzimowej. Taka technologia wykorzystuje uproszczoną uprawę roli oraz mulcz z międzyplonu lub słomę. Najczęściej na taki system uprawy decydują się plantatorzy, który chcą wprowadzić oszczędności w uprawie roli oraz zapobiec erozji wodnej i wietrznej na danym polu.

W siewie bezpośrednim, czyli uprawie zerowej buraka cukrowego rezygnuje się całkowicie z zabiegów uprawowych. Jednak taka uprawa nie jest zalecana w Polsce. Bardzo rzadko stosuje się siew buraka w mulcz z międzyplonu ozimego, ponieważ jego wegetacji kończy się poprzez użycie herbicydu.

Pożniwna i jesienna uprawa

Zestaw uprawek jesiennych zależy od przedplonu. Po roślinach zbożowych należy bezpośrednio po zbiorze stosować pełny zestaw uprawek pożniwnych i przedzimowych. Trzeba również wykonać podorywkę w celu odchwaszczenia gleby. Głębokość zabiegów pożniwnych przy pierwszym przejeździe powinna wynosić 3-4 cm, a przy drugim 6-8 cm. Jeżeli odczyn gleby jest kwaśny (pH<5), na ściernisko rozrzuca się wapno i wykonuje podorywkę, która ma na celu odchwaszczenie gleby i przerwanie parowania. Gleby nie wapnuje się, jeżeli na ściernisku został zastosowany obornik.

W trakcie uprawek jesiennych należy wykonać bronowanie lub podorywkę, za pomocą bron lub pługa podorywkowego, w celu zniszczenia wschodzących chwastów. Zabieg ten eliminuje około 40% zachwaszczenia i wpływa korzystnie na magazynowanie wody, co ułatwia wykonywanie dalszych zabiegów. Dodatkowo wywiezienie obornika i przyoranie go za pomocą orki średniej tworzy dobre warunki do rozwoju korzeni buraka. Głęboka orka prowadzi do większego gromadzenia wody, uaktywnia procesy biologiczne gleby i pozwala uzyskać korzenie o właściwym kształcie (nierozgałęzione). W przypadku silnego zachwaszczenia, zwłaszcza perzem, bronowanie można wykonywać kilkakrotnie (3-4 razy).

Jeżeli podorywka została wykonana w II połowie lipca lub I połowie sierpnia, to orkę średnią, mającą na celu przykrywanie nawozów należy wykonać w połowie września, a orkę głęboką w połowie października. Orki przedzimowej nie należy wykonywać w listopadzie ze względu na możliwość występowania nadmiernych opadów. Zabieg ten przeprowadza się na głębokości warstwy próchnicznej gleby, czyli 25-35 cm. Jeżeli pole wcześniej było głęboszowane, to głębokość zabiegu może być zmniejszona do 18-20 cm. Orkę przedzimową można wykonywać za pomocą pługów obracalnych lub wahadłowych. Następnie można wykonać orkę przykrywającą nawozy mineralne i naturalne. Najpóźniej zabieg ten można przeprowadzić do połowy listopada.

Jeżeli burak cukrowy ma być uprawiany po kukurydzy to zespół uprawek zależy od terminu zbioru i ilości pozostawionych resztek pożniwnych. Jeżeli kukurydza była uprawiana na ziarno, a na polu zostało dużo resztek pożniwnych to można rozdrobnić je i przyorać pługiem z przedpłużkiem lub wykonać orkę średnią, a następnie głęboką. Po zastosowaniu ziemniaków jako przedplonu, należy wykonać podstawowy zabieg jakim jest orka przedzimowa, ale musi to nastąpić po nawożeniu fosforem i potasem.

Uprawa pożniwna i jesienna przyczynia się do spulchnienia gleby, umożliwia większe magazynowanie wody, przykrywa i miesza resztki pożniwne, nawozy organiczne i mineralne, a także niszczy chwasty, ogranicza występowanie chorób i szkodników oraz chroni glebę przed erozją.

czytaj dalej...