Wszystko o uprawie buraka ćwikłowego. To warto wiedzieć!

Uprawa buraka ćwikłowego Uprawa buraków ćwikłowych

Burak ćwikłowy (Beta vulgaris L.) pochodzi od buraka nadmorskiego (Beta martima L.). W starożytności uprawiano go nie tylko w celach spożywczych, lecz także leczniczych. Uprawa buraka ćwikłowego w Europie, podobnie jak innych warzyw, stała się popularna w XVI w., chociaż są już wzmianki z XIV w. Burak ćwikłowy często pojawia się na polskich stołach w postaci ćwikły i barszczu czerwonego. Dzięki łatwej uprawie oraz wysokiej wartości przechowalniczej spożywany jest w ciągu całego roku.

Opis botaniczny

Burak ćwikłowy jest dwuletnią, obco- i wiatropylną rośliną. Materiałem siewnym są owocostany zwane kłębkami, w których wytwarzanych jest od 2 do 5 nasion. W 1 g może znajdować się 70–120 kłębków. Nasiona zdolność kiełkowania mogą utrzymywać nawet do 6 lat. Wschody pojawiają się zazwyczaj po tygodniu. W pierwszym roku burak wytwarza rozetę liści i korzenie spichrzowe o różnej wielkości i kształcie, zależnie od odmiany. Na przekroju poprzecznym korzenia obserwuje się jaśniejsze tkanki i ciemniejsze pierścienie miękiszu. W drugim roku zaś wytwarza ulistnione pędy kwiatostanowe dorastające do 1,5 m. Aby roślina przeszła ze stanu wegetatywnego do generatywnego, potrzebuje jarowizacji. W tym celu korzenie przechowuje się w okresie zimowym w temperaturze bliskiej 0°C.

Wartość odżywcza i gospodarcza

Częściami jadalnymi są korzenie i młode liście. Burak ćwikłowy ma wysoką wartość odżywczą. Korzenie zawierają do 20% suchej masy, 2% białka, 1% błonnika i 10 mg witaminy C. Ponadto bogate są również w sole wapnia i żelaza, kwasy organiczne (jabłkowy, szczawiowy, cytrynowy, winny), które odpowiadają za smak, a także małe ilości witamin z grupy B oraz karotenu. Liście w swoim składzie mają więcej białka i soli mineralnych niż korzenie.

Burak ćwikłowy może być z powodzeniem przechowywany przed długi okres. Dzięki taniej i łatwej uprawie, dobrej przechowalności i wytrzymałości na transport eksportowany jest na dużą skalę do wielu krajów europejskich.

Korzenie i liście można jadać w stanie świeżym, dodając je do sałatek. Oprócz świeżego rynku wartościowy jest także w przemyśle przetwórczym: ćwikła, soki pitne, barszcz czy nawet produkcja naturalnego barwnika spożywczego – betaniny.

To drugie, po marchwi, warzywo korzeniowe o wysokim znaczeniu gospodarczym dla Polski. W 2012 r. zbiory wynosiły ok. 350 tys. ton.

Odmiany

Najczęściej uprawiane są buraki o kulistym kształcie korzenia i intensywnej barwie miąższu. Większą wartość mają te z mniej wyraźnymi pierścieniami. Korzenie spichrzowe mogą przybierać także kształt spłaszczony i wydłużony. W przemyśle przetwórczym najbardziej pożąda się odmian o korzeniach walcowych (wydłużonych), które są wygodniejsze do krojenia. Ponadto rozróżnia się odmiany ze względu na długość okresu wegetacyjnego na wczesne (90–110 dni) i późne (110–130 dni).

Odmiany o korzeniu spłaszczonym: Patryk.

Odmiany o korzeniu kulistym: Astar F1, Borus, Ceryl, Chrobry, Czerwona Kula 2, Napoleon, Nochowski, Okrągły Ciemnoczerwony, Polglob F1, Roy F1.

Odmiany o korzeniu wydłużonym: Opolski, Regulski Cylinder, Rywal, Turkus, Tytus.

Wymagania klimatyczne i glebowe

Burak ćwikłowy to roślina klimatu umiarkowanego. Dobrze rośnie w warunkach naszego kraju. Ma jednak nieznacznie większe wymagania od marchwi i pietruszki. Do wykiełkowania nasiona potrzebują 8°C. Siewki są wrażliwe na przymrozki, a długo utrzymujące się chłody poniżej 10°C powodują wybijanie w pośpiechy. Optymalną temperaturą do wzrostu jest 15–18°C.

Do uprawy buraka warto wybierać nasłonecznione stanowisko. Dobrze rośnie na glebach przepuszczalnych, o dużej zawartości próchnicy, najlepiej piaszczysto-gliniastych, czarnoziemach, madach i lessach. Źle rozwija się na glebach o kwaśnym odczynie, najlepsze są te o pH=6–7,5. Przy niższym siewki mogą zamierać, a całkowity plon handlowy jest bardzo niski. Przy uprawie buraka na glebach kwaśnych bardzo ważne jest uprzednie wapnowanie.

Burak nie jest wrażliwy na krótko trwające susze. Wilgotność gleby powinna być utrzymywana na poziomie 60–70% pełnej pojemności wodnej. Największa ilość wody potrzebna jest w fazie kiełkowania i formowania korzeni.

czytaj dalej...

JAK DUŻO WIESZ O BURAKACH ĆWIKŁOWYCH? SPRAWDŹ SIĘ! [QUIZ]

[1/10] Jaką nazwę nosi mieszanka startego buraka z chrzanem?

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki