Zimna Zośka i Zimni Ogrodnicy - kiedy, termin i co oznaczają?

Tulipany w śniegu Zimna Zośka

Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego, charakteryzującego się dużą zmiennością. Oprócz rytmicznych okresowych zmian temperatury występują również zmiany wywołane napływem mas powietrza, działaniem frontów atmosferycznych oraz układów wysokiego i niskiego ciśnienia. Wszystkie te czynniki mogą wywoływać dość duże i nagłe spadki temperatury. Na obszarze naszego kraju ze zjawiskiem tym mamy do czynienia najczęściej w kwietniu i maju. Najbardziej niebezpieczna jest połowa maja, kiedy to nad cały kraj zaczynają napływać masy chłodnego arktycznego powietrza. W tych dniach bardzo często występuje znaczne ochłodzenie, mogą również wystąpić przygruntowe przymrozki.

Nie tylko w Polsce

Zjawisko to często przypada w dniach od 12 do 15 maja, kiedy to imieniny obchodzą Pankracy, Serwacy, Bonifacy oraz Zofia. Dlatego dni te popularnie bywają nazywane zimnymi ogrodnikami i zimną Zośką. Stare ludowe obserwacje są jak najbardziej trafne, gdyż przymrozki pojawiają się dość często w tym okresie i mogą wyrządzić spore szkody w ogrodzie. Z kolei 15 maja nazywany dniem zimnej Zośki i Izydora Oracza ma być ostatnim chłodnym dniem, po którym nie wystąpią już wiosenne przymrozki. Nie jest to zjawisko, które możemy obserwować jedynie na obszarze Polski. Występuje ono również w innych państwach europejskich, głównie na terenie środkowej i wschodniej Europy. Dni od 11 do 15 maja w Niemczech nazywane są Eisheiligen, zaś w Holandii IJsheiligen. We Francji od 11 do 13 maja występuje Saints de Glace. W Słowenii zaś od 11 do 15 maja mamy Trije ledeni mozje i Poscana Zofka.

Przysłowia mówią:

„Pankracy, Serwacy, Bonifacy to źli na ogrody chłopacy”.

„Święta Zofija kłosy rozwija”.

„Za świętą Zofiją pola w kłos wybiją”.

„Na świętą Zofiję deszcz po polach bije”.

„Święta Zofija ciepło rozwija”.

„Święta Zofija kwiaty rozwija”.

„Na świętego Izydora często bywa chłodna pora”.

„Na świętego Izydora dla bociana pora”.

„Święty Izydor wołkami orze, a kto go prosi, to mu pomoże”.

Czym są przymrozki?

Z przymrozkami mamy do czynienia w okresie wegetacji roślin, kiedy temperatura powietrza spada poniżej 0 st. C. Ryzyko pojawiania się wiosennych przymrozków występuje na terenie całego kraju, jednak możemy wyróżnić regiony, gdzie prawdopodobieństwo jest znacznie wyższe, jak Warmia, Mazury, tereny na wybrzeżu Polski, jak również Sudety i Karpaty. Szczególnie narażone są obszary znajdujące się w obniżeniach terenu, gdzie mogą się tworzyć zastoiska mrozowe. Równie niebezpieczne są otwarte, nieosłonięte miejsca, gdzie niskie temperatury dodatkowo potęgowane będą przez wiatr. Wiosenne przymrozki mogą wyrządzić spore szkody w naszych ogrodach.

Skutki przymrozków

Przymrozki są niezwykle groźne dla roślin sadowniczych, konkretnie dla pąków kwiatowych i młodych zawiązków owoców, ponieważ najczęściej występują właśnie w okresie kwitnienia drzew. Powodują uszkodzenia, obumieranie i opadanie kwiatów i zawiązków, w konsekwencji z takich drzew możemy nie uzyskać plonów. Do najbardziej wrażliwych gatunków należą brzoskwinie, morele, czereśnie, wiśnie oraz truskawki. Jabłonie i grusze są mniej narażone na niekorzystne działanie niskich temperatur, ponieważ kwitną w późniejszym terminie. Dlatego podczas wyboru odmiany najlepiej jest wybierać późno kwitnące.

Okresowe spadki temperatury poniżej 0 st. C mogą zaszkodzić również zbyt wcześnie wysadzonym do gruntu młodym sadzonkom roślin ozdobnych i warzyw. Uszkodzenia najczęściej pojawiają się na najmłodszych liściach, pąkach i wierzchołkach wzrostu. Zamarzająca w tkankach roślinnych woda powoduje uszkodzenie ich struktury, w konsekwencji może wystąpić więdnięcie liści, obumieranie pędów, a nawet całych roślin. Nie powinniśmy się zbytnio śpieszyć z wysadzaniem rozsad i siewem zwłaszcza gatunków wrażliwych na chłody.

czytaj dalej...

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki