Prezentujemy odmiany dyni – wybierz najlepszą dla siebie
Dynia olbrzymia – duże warzywo o bardzo małych wymaganiach. Sprawdź!
Zobacz także
Dynia olbrzymia (Cucurbita Maxima) to roślina jednoroczna należąca do tej samej rodziny co ogórek, melon czy arbuz. Pochodzi z terenów Ameryki Środkowej i Południowej, gdzie uprawiano już od tysięcy lat. Do Europy jej nasiona sprowadzono dopiero po odkryciu Ameryki. Obecnie dynia przechodzi renesans. Pod koniec lata wszędzie widoczne są jej pięknie wybarwione owoce. W kuchni używa się ich na wiele sposobów – do zup, tart, ciast, dżemów.
Opis botaniczny
Dynia olbrzymia ma trzy typy wzrostu: płożący, półkrzaczasty i krzaczasty. Jej system korzeniowy jest dobrze rozwinięty, choć płytki. Dorasta do głębokości 30 cm. Liście wytwarza duże, okrągłe, dłoniaste lub sercowate. Pokryte są szorstkim owłosieniem, podobnie jak pędy. Z głównej łodygi wyrastają pędy boczne, mogą pojawiać się na nich również wąsy czepne.
Dynia kwitnie zwykle po 40–60 dniach od siewu, przez kilka tygodni. Początkowo pojawiają się kwiaty męskie, następnie żeńskie – wyłącznie na żeńskich wiązane są owoce.
Owocem jest jagoda rzekoma, charakteryzująca się okrągłym lub lekko spłaszczonym kształtem, dużą masą, nawet do kilkudziesięciu kilogramów. Nasiona są duże, białe lub kremowe, rozmieszczone w środkowej części owocu. Zdolność kiełkowania utrzymują do 10 lat, a wschody zazwyczaj pojawiają się po 6–8 dniach.
Wymagania
Dynia olbrzymia ma najniższe wymagania klimatyczne spośród warzyw dyniowatych, najlepiej jednak rośnie w temperaturze 20–25°C. Kiełkowanie nasion rozpoczyna się już w 12°C, lecz najlepiej i najszybciej przebiega w 25–27°C. Rośliny źle znoszą temperatury spadające poniżej 12°C, a giną w 0°C. Takie wymagania klimatyczne zmuszają do rozpoczęcia uprawy zwykle w drugiej dekadzie maja. Ponadto dynia wymaga dużej ilości światła, słabo rozwija się na zacienionym stanowisku. Jej zapotrzebowanie na wodę jest równie wysokie – niedobór wody powoduje zahamowanie we wzroście, drobnienie, a nawet zasychanie najmłodszych owoców czy nadmierną produkcję kwiatów męskich.
Dynia olbrzymia lubi gleby żyzne, próchniczne, przewiewne, przepuszczalne, łatwo nagrzewające się, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH=6,0–7,0). Podczas odpowiedniego nawożenia może dobrze rosnąć nawet na piasku.
Odmiany
W krajowym rejestrze COBORU dostępnych jest 8 odmian dyni olbrzymiej. Są to: Amazonka, Ambar, Bambino, Justynka, Karowita Bis, Melonowa Żółta, Otylia i Rumba. Różnią się między sobą długością okresu wegetacji, wielkością, kształtem i barwą owoców, a także pokrojem wzrostu. Wszystkie odmiany charakteryzują się wysoką zawartością prowitaminy A, witaminy C oraz zawartością cukru.
Uprawa
Dynię olbrzymią można uprawiać z siewu wprost w pole lub z rozsady. Uprawę z siewu prowadzi się w cieplejszych rejonach kraju. Nasiona wysiewa się do gruntu na głębokości 7–10 cm, gdy gleba osiągnie już temperaturę minimum 8°C. Zwykle przypada to na drugą dekadę maja. Sieje się ją w rozstawie 100–200 x 80–150 cm. Aby obsiać 1 ha pola, wykorzystuje się 3–4 kg nasion.
Produkcję rozsady prowadzi się w chłodniejszych rejonach naszego kraju. Rozpoczyna się ją od wysiewu nasion do wypełnionych podłożem doniczek lub pierścieni plastikowych (po 2 nasiona na pojemnik). Następnie przykrywa się je cienką warstwą piasku lub podłoża. Po wschodach pozostawia się wyłącznie silniejszą roślinę. Produkcja rozsady trwa zwykle 4 tygodnie. Zahartowaną rozsadę sadzi się w pole od drugiej połowy maja w takiej samej rozstawie jak przy siewie. Tuż przed sadzeniem sadzonki należy intensywnie nawodnić.
Owoce zbiera się, gdy są całkowicie dojrzałe. Jesienią należy zebrać wszystkie z pola przed nadejściem przymrozków. Do przechowywania nadają się wyłącznie w pełni dojrzałe, nieuszkodzone owoce o stwardniałej skórce.
Wysokiej jakości nasiona dynii znajdziesz tutaj
Autor: Joanna Żołnierkiewicz
Bibliografia:
Gajc-Wolska J., Przybył J., „Warzywa dyniowate”, wyd. Działkowiec, Warszawa 2005 r., s. 28–39.
Kołota E., Orłowski M., Biesiada A., „Warzywnictwo”, UWP, Wrocław 2007 r., s. 392–394.
Legańska Z., Balcerzak J., „Warzywnictwo”, wyd. Hortpress, Warszawa 2000 r., s. 188–193.
Narkiewicz M., „Warzywo wielkich możliwości”, [w:] „Kwietnik” nr 10/2009 r., s. 36.
Orłowski M., Kołota E.,„Uprawa warzyw”, wyd. "Brasika", Szczecin 1993 r., s. 145–149.
