Jak rozpoznać i zwalczyć parcha gruszy? Doradzamy

Grusza Grusza

Niestety nasze grusze są narażone na działanie grzybów, które wywołują infekcje. Jednym z nich jest Venturia pirina, czyli patogen powodujący parcha gruszy. Choroba poraża nie tylko liście, ale – co gorsza – także owoce. Powoduje znaczne zmniejszenie plonowania i pogorszenie jakości gruszek, a jednocześnie niestety jest przypadłością, która dość często dopada drzewa. Rozpoznanie parcha raczej nie przysporzy nam trudności, ale jak z nim walczyć?

Objawy choroby

Choroba poraża przede wszystkim liście i owoce, ale może wystąpić także na pniu, gałęziach, pąkach i młodych pędach. W przypadku liści objawia się podobnie jak parch jabłoni – na ich spodniej części, wzdłuż linii nerwu głównego pojawiają się oliwkowe, brunatniejące i ciemniejące plamy. Zmiana barwy następuje szybko i towarzyszy jej powiększanie się plamistej przestrzeni, która pokrywa się charakterystycznym, aksamitnym nalotem. Zaatakowane liście nie osiągają prawidłowej wielkości, kurczą się, a z czasem zasychają na skutek utraty znacznej ilości wody i w konsekwencji przedwcześnie opadają.

Objawy na owocach również są dość charakterystyczne i łatwe do przypisania jednoznacznie właśnie tej chorobie. Gruszki początkowo pokrywają się sporymi, brunatno-oliwkowymi plamami, najczęściej występującymi u dołu owocu. Z czasem plamy ciemnieją i pokrywają się korkową warstwą, szorstką w dotyku. Towarzyszy temu powiększanie się plamistej powierzchni. Owoce, które uległy silnemu porażeniu, zniekształcają się i pękają, by ostatecznie opaść.

Porażeniu ulec mogą także młode i wierzchołkowe pędy, które nie przeszły jeszcze etapu drewnienia. Takie są szczególnie narażone. Pojawiają się na nich znane już, małe i ciemniejące oliwkowe plamy. Parch atakuje najczęściej pędy jednoroczne, powoduje zahamowanie ich wzrostu, co jest szczególnie niekorzystne, jeśli chodzi o owocowanie drzewa. Tkanka w miejscach początkowych plamek i przebarwień, w okresie wiosennym zaczyna zamierać i zmieniać barwę na brunatno-czerwoną. Delikatna kora zaczyna pękać, tworząc szorstkie, rakowate rany.

Czasami choroba dotyka także pąki kwiatowe, choć objawy tego są mało widoczne. W skrajnych przypadkach zawiązki obumierają i opadają. Gdyby skumulować wszystkie szkody, jakie może wyrządzić Venturina pirina na nadziemnych częściach rośliny, to maksymalne straty związane z niskimi plonami wydawanymi przez porażone drzewa mogą sięgnąć nawet ponad 50%.

Odmiany wrażliwe i średnio wrażliwe

Nie ma odmiany, która dawałaby stuprocentową gwarancję, że nie zostanie zaatakowana przez bakterię, ale za to istnieją przynajmniej grusze bardziej i mniej odporne na parcha. Warto to uwzględnić przy wyborze drzewek do uprawy.

Wśród odmian szczególnie wrażliwych na parcha gruszy wymienić należy niestety popularną i chętnie wybierana Faworytkę, znaną także pod bardziej potoczną nazwą jako Klapsa. Na chorobę słabo odporne są także Lukasówka, Lawrance czy Dobra Ludwika.

Na szczęście istnieją także odmiany, które nieco lepiej bronią się przed infekcją i są zaliczane do średnio wrażliwych, jak Komisówka, Paryżanka czy Bonkreta Wiliamsa.

Rozwój choroby

Źródłem infekcji mogą być porażone liście, na których zimują owocniki i wytwarzają się zarodniki. Na porażonych pędach i pąkach źródłem infekcji jest grzybnia i konidia. Wszystkie te organizmy mogą porazić liście w kolejnym sezonie. Atakują wiosną, na dwa tygodnie przed pojawieniem się pierwszych liści. Widać zatem, jak ważne jest pozbycie się ich we wcześniejszym okresie rozwoju.

Liście drzewa szczególnie narażone są na atak choroby w sprzyjających temu warunkach, mianowicie – im dłuższy czas zwilżenia liści, tym większe prawdopodobieństwo infekcji. Nie bez znaczenia pozostaje tutaj także temperatura – najodpowiedniejsza dla patogenu wynosi 20°C, przy wahaniach wynoszących ok. 3°C.

Profilaktyka i zwalczanie

Nie od dziś wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć i dokładnie tak samo jest w kwestii ochrony roślin. Stosowanie oprysków, o ile prawidłowe i w odpowiednim czasie, pozwoli nam na znaczne zniwelowanie ryzyka porażenia drzewa, a nawet całkowite zapobiegnięcie chorobie. W tym celu zabiegi profilaktyczne zaczynamy już na początku okresu wegetacji i będą one trwały aż do końca okresu kwitnienia. Częstotliwość opryskiwania zależy przede wszystkim od odmiany (im bardziej wrażliwa, tym więcej zabiegów) oraz od warunków pogodowych. Na odmiany wrażliwe przypada zwykle 7-10 oprysków, a na średnio wrażliwe i bardziej odporne wystarczy już 3-5 zabiegów.

Pierwsze opryskiwanie przeciwko parchowi gruszy wykonujemy w fazie pękania pąków, kiedy równocześnie ukazują się zielone stożki liści. Najbardziej efektywne będzie zastosowanie fungicydów dodynowych, strobilurynowych oraz w mniejszym stopniu także miedziowych. W zależności od odmiany – podatnej lub bardziej odpornej – opryskujemy zgodnie z opisanymi wyżej zaleceniami, co 5-10 dni w okresie od początku wegetacji do zakończenia kwitnienia oraz co 10-14 dni po okresie kwitnienia. Zalecane preparaty, to między innymi: Syllit, Carpene, Mirlo 65 WP oraz Zalto 50 WG, Polyram 70 WG, Kaptan 50WP czy Mythos 300 SC.

Ponieważ źródłem infekcji są głównie liście porażone w poprzednim sezonie, które zalegają pod drzewem, bezwzględnie konieczne jest ich każdorazowe wygrabianie i palenie. Nie zapominajmy jednocześnie, że choroba może porazić także młode pędy, które musimy wyciąć i również na stałe usunąć z sadu. W przydomowym ogródku bardzo skutecznym sposobem przeciwdziałania chorobie jest założenie papierowych torebek na zawiązki owocowe tuż po ich przerwaniu.

Ryzyko wystąpienia parcha wzrasta w warunkach dużej wilgotności powietrza, dlatego pod uprawę gruszy lepiej wybierać stanowiska, które nie są narażone na częste występowanie mgły czy rosy. Przeciwdziałanie chorobie wspomogą także regularne zabiegi pielęgnacyjne, takie jak odpowiednie nawożenie czy systematyczne prześwietlanie korony.

Bibliografia:

Czarnocka A. (red.) „Program ochrony roślin sadowniczych 2014”, wyd. Hortpress, warszawa 2014 r., s. 131

Czynczyk A., Lange E., Mika A. i in., „Sadownictwo, podręcznik dla uczniów techników ogrodniczych”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r., s. 504-505

Grabowski M., „Choroby drzew owocowych” wyd. Plantpress, Kraków 2014 r., s. 94-95

Kruczyńska D., „Grusze”, wyd. Działkowiec, Warszawa 2007 r., s. 68-69

Meudec G., Prat J-Y, Retournard D., „Choroby i szkodniki drzew i krzewów owocowych” Delta, Warszawa 2012 r., ss. 154, 161, 168, 180

GRUSZKA GRUSZCE NIERÓWNA! DOWIEDZ SIĘ, DLACZEGO! [QUIZ]

[1/13] Jaki kolor mają kwiaty gruszy?

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki