Podpowiadamy, jak właściwie ciąć jabłonie

1/5 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Choć czynność przycinania jabłoni z pozoru wydaje się być prozaiczna, w istocie wymaga niemal chirurgicznej precyzji, bowiem jeśli przytniemy je zbyt radykalnie, możemy na stałe zahamować wzrost. Natomiast jeśli cięcie będzie zachowawcze, możemy nie osiągnąć odpowiedniego rozmiaru i kształtu korony. Jedno jest pewne: ciąć trzeba, tylko jak to robić?

Pierwsza pielęgnacja

Gałęzie i pędy przycinamy w różnym celu. W związku z tym cięcia pielęgnacyjne, kształtujące i ograniczające wyglądają inaczej. Właściwego sposobu najlepiej uczyć się od mistrzów sadownictwa, gdyż takie zasady trudno ująć w ramy podręcznikowych opisów. Jest jednak kilka wskazówek, którymi warto się kierować na etapie teoretycznego przygotowania.

Nie ulega wątpliwości, że każde drzewko, nawet gdy zależy nam na jak najbardziej naturalnym jego kształcie, musi być przycinane. Warunkuje to prawidłowy i równomierny wzrost, co procentuje podczas zbiorów owoców. Pierwsze cięcia pielęgnacyjne wykonujemy już krótko po posadzeniu drzewek, w okresie wegetacji. Jest to niejako wstęp do kształtowania korony drzewa, a także sposób na zapewnienie równomiernego rozrostu części nadziemnej względem systemu korzeni. Zwiększa to szanse na dobre przyjęcie się sadzonej jabłoni i jej prawidłowy rozwój.

Na pierwsze cięcie możemy sobie pozwolić, gdy nasze drzewko wypuści podwójną liczbę pędów od chwili posadzenia, np. 6 nowych przy początkowej liczbie 3 w momencie sadzenia. W tym czasie przycinamy pędy o ok. 2/3 długości, co zapoczątkuje proces rozgałęziania. Już na tym etapie warto zaopatrzyć się w dobrej jakości sekator, który będzie przydatny podczas kolejnych cięć.

Cenna wskazówka dla początkujących: lepiej powtórzyć cięcie, jeśli było zachowawcze, niż mielibyśmy żałować zbyt radykalnego. W myśl zasady: lepiej mniej i częściej niż raz i za dużo.

Kształtowanie korony

Formować koronę jabłoni można na wiele sposobów, jednak do najpopularniejszych należą: metoda prawie naturalna, wrzecionowa i szpalerowa.Korona prawie naturalna, jak sama nazwa wskazuje, nie wymaga zbyt dużej ingerencji sadownika, gdyż wszelkie czynności pielęgnacyjne ograniczają się do nadania drzewu pionowego kształtu, utrzymania kilku głównych gałęzi i usuwania chorych czy obumarłych pędów. Cięcie tutaj służy przede wszystkim niwelowaniu wysokości i szerokości korony oraz wysokości samego pnia drzewa.

Zabiegi kształtowania korony wrzecionowej skupiają się głównie na doginaniu gałęzi za pomocą obciążeń do ułożenia poziomego tak, by powstała korona miała w przekroju kształt stożka. Cięcie będzie tutaj polegało na niwelowaniu odchyleń i usuwaniu chorych pędów. Jeśli zaś chodzi o szpalerową metodę kształtowania korony, to odbywa się ona przy zastosowaniu specjalnej konstrukcji słupków i drutów, na których poziomo (tworząc oddalone o 50 cm piętra), rozpościerają się gałęzie. Podczas stosowania tej metody wycinać należy twarde pędy, które nie są podatne na przyginanie.

Czas i technika

Niezależnie od tego, jaki kształt chcemy nadać naszemu drzewu, trzeba pamiętać o odpowiedniej technice przycinania oraz właściwym czasie. Młode gałązki należy przycinać każdego roku w okresie wczesnowiosennym na przełomie lutego i marca, według określonego schematu:

Znalezienie miejsca cięcia – na młodej gałązce szukamy pędów i odcinamy część powyżej trzeciego pąka, licząc od miejsca, w którym wyrosła ze starszej gałęzi
Gałęzie, na których znajdują się prątki z pąkiem kwiatowym, obcinamy powyżej kwiatostanu
Jeśli na pędzie rośnie sęczek, cięcia dokonujemy nad pierwszym oczkiem od nasady (w przypadku jednego pędu końcowego)
Gdy na młodej gałęzi, obok sęczka, rozwinęły się dwa pędy końcowe, dalszy ucinamy w całości, natomiast miejsce cięcia bliższego jest tuż nad drugim oczkiem
Analogicznie, gdy mamy trzy pędy powyżej sęczka, dwa ucinamy, a najbliższy skracamy powyżej trzeciego oczka
Grubych gałęzi nie należy ucinać tuż przy pniu, gdyż powstała w ten sposób rana trudno się goi; należy uważać, by gałąź przedwcześnie nie odpadła i nie oderwała kory drzewa

Ważną kwestią pozostaje także obcinanie gałązek z już kształtującymi się owocami. W tym celu dokonujemy selekcji i przy użyciu sekatora usuwamy najmniejsze jabłka tak, by zostawić kilka najlepiej rozwiniętych.

Cięcie prześwietlające

Ten rodzaj cięcia, jak nietrudno się domyślić, służy przerzedzeniu korony drzewa i ułatwieniu docierania promieni słonecznych do jej wnętrza. Bezwzględnie należy pamiętać, że nie można przycinać głównych konarów, a jedynie mniejsze gałęzie – obumarłe lub chore. Tutaj ważna jest systematyczność. Jeśli dopuścimy koronę drzewa do stanu dużego rozrostu, wówczas konieczne będzie wycinanie całych konarów. Jeśli jednak odpowiednio wcześnie i z określoną częstotliwością (nawet raz w roku) będziemy dbali o utrzymanie optymalnej liczby gałęzi, wówczas proces ten przybierze charakter niepracochłonnego zabiegu kosmetycznego. Zaniedbane przez kilka lat drzewa będą wymagały więcej pracy.

Co wycinać i w jakiej ilości? Przede wszystkim twarde pędy (tzw. wilki) oraz gałęzie, które rosną do środka korony, a także takie, które utrudniają prawidłowy wzrost innym gałęziom. Jeśli chodzi o ilość, to trudno określić, jakie dane drzewo będzie miało zapotrzebowanie na prześwietlenie, ale zwykle wycina się ok. 15% do nawet 20% objętości gałęzi. Pod warunkiem, że jabłoń jest systematycznie pielęgnowana i nie jest konieczne bardziej radykalne cięcie spowodowane np. długoletnim zaniedbaniem. Cięcia prześwietlającego dokonuje się w okresie letnim.

Bibliografia:

Czynczyk A., Lange E., Mika A. i in., „Sadownictwo, podręcznik dla uczniów techników ogrodniczych”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r., s. 214-225, 231-243

Gudarowska E., „Kupujemy i sadzimy owocowe”, wyd. Działkowiec, Warszawa 2010 r., s. 37-38

Kantorowicz-Bąk M., „Jabłoń w każdym ogrodzie”, PWRiL, Poznań 2000 r., s. 33-34

Prat J.-Y., „ABC Sadownictwa”, Delta, Warszawa 2010 r., s. 36-38

Schreiner A., „Drzewa w ogrodzie. Wybór, sadzenie, pielęgnowanie”, Delta, Wraszawa 2003 r., s. 136-137