Nawożenie kukurydzy - wszystko o nawozach, dawkach i terminach

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Kukurydza podczas wzrostu i rozwoju pobiera z gleby bardzo duże ilości składników pokarmowych. Odpowiednie pobieranie poszczególnych składników pokarmowych wpływa na wielkość uzyskiwanych plonów oraz na wartość paszową i konsumpcyjną kukurydzy.

Składniki pokarmowe pobierane przez kukurydzę

W celu utworzenia 1 tony ziarna z odpowiednią ilością słomy, kukurydza musi pobrać z gleby 29 kg azotu (N), 13 kg tlenku fosforu (P₂O₅), 33 kg tlenku potasu (K₂O), 8 kg tlenku wapnia (CaO) oraz 9 kg tlenku magnezu (MgO).

Tabela 1. Pobieranie składników pokarmowych przez kukurydzę przeznaczoną na ziarno i na kiszonkę (w kg) [2]

Plon z 1 ha	N	P₂O₅	K₂O	CaO	MgO
Kukurydza na kiszonkę
8 t suchej masy	120	20	144	48	28
12 t suchej masy	180	30	216	72	42
Kukurydza na ziarno
4 t ziarna	64	23	15	1	8
7 t słomy	53	21	115	34	18
Razem	117	44	130	35	26
6 t ziarna	96	34	22	2	11
9 t słomy	68	27	148	44	23
Razem	164	61	170	46	34

Potas i fosfor

Najintensywniejsze pobieranie potasu przez kukurydzę odbywa się w okresie kwitnienia. Pierwiastek ten odgrywa ważną rolę podczas procesu fotosyntezy i transportu asymilatów. Rośliny, którym dostarcza się odpowiednie dawki potasu, efektywnie gospodarują azotem oraz są bardziej odporne na stres wodny. Jego niedobór osłabia fotosyntezę, a co za tym idzie przyczynia się do zmniejszenia plonów oraz odporności na niesprzyjające warunki i choroby. Częstymi objawami niedoboru potasu są: zahamowanie wzrostu roślin, nienaturalne ciemnienie liści, powstawanie nekrotycznych plam na brzegach liści, słabe wypełnienie ziarna oraz większe skłonności roślin do wylegania, spowodowane skróceniem międzywęźli. Najczęściej wykorzystywanym nawozem potasowym w uprawach kukurydzy jest sól potasowa.

Zapotrzebowanie kukurydzy na fosfor jest o wiele mniejsze w porównaniu z azotem czy potasem. Jednak fosfor ma duży wpływ na prawidłowy rozwój systemu korzeniowego w początkowych fazach wzrostu kukurydzy, odpowiednie wykształcenie ziarna i dojrzewanie roślin. Ilość pobranego fosforu jest zależna od temperatury, a najlepiej pobierany jest w temperaturze wyższej od 12°C i przy dobrym uwilgotnieniu gleby. Jeżeli dominują temperatury niższe i występuje niedobór wilgoci to przyswajanie fosforu zostaje ograniczone, najczęściej mniejsze pobieranie tego pierwiastka następuje w okresie wczesnej wiosny. Wpływa to niekorzystnie na wzrost i rozwój roślin. Działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych można ograniczać poprzez zwiększenie stężenia fosforu w roztworze glebowym, co umożliwia jego pobieranie. Można to uzyskać poprzez nawożenie zlokalizowane, wykonywane łącznie z siewem nasion lub poprzez stosowanie fosforu w postaci płynnego nawozu. Objawami niedoboru fosforu są charakterystyczne purpurowo-czerwone przebarwienia, które znajdują się wzdłuż brzegów blaszek liściowych. Przebarwienia te mogą opanowywać cały liść i łodygę. Dodatkowo liście ulegają zasychaniu.

W zależności od zasobności gleb, nawozy potasowe i fosforowe należy stosować jak najwcześniej. Najlepiej pierwszy zabieg dokonać od razu po zbiorze przedplonu, a przed siewem kukurydzy (np. przed III dekadą kwietnia), w celu wymieszania nawozów z glebą. Następnie w dawce startowej można zastosować 15-25% ilości obu składników.

Z plonem ziarna wynoszone jest z pola większość pobranego przez rośliny fosforu, a niewielka ilość potasu. W związku z tym, jeżeli na polu pozostanie słoma to potrzeby nawozowe roślin względem fosforu są wyższe od potasu. Jeżeli słoma zostanie zebrana z pola, to zaleca się wykonanie nawożenia fosforem i potasem.

Azot

Kukurydza należy do roślin azotolubnych, a najintensywniejsze pobieranie azotu rozpoczyna na kilka dni przed kwitnieniem wiech. W okresie kwitnienia aż do pełnej dojrzałości kukurydza pobiera ponad połowę ilości azotu. Tak duże pobranie tego pierwiastka należy uwzględnić, gdy ustala się terminy i sposób nawożenia. Na ilość pobranego azotu wpływa również temperatura, gdy jest niska (poniżej 5°C), pobieranie jest ograniczone, a wzrasta powyżej 15°C. Bardzo ważna jest obserwacja braku azotu w początkowym okresie wzrostu, który objawia się poprzez zahamowanie rozwoju roślin i ich żółknięcie. W późniejszych okresach niedobory objawiają się poprzez bladozielony kolor liści, węższe blaszki liściowe, zasychanie liści i opóźniony wzrost oraz rozwój roślin.

Kukurydza silnie reaguje na nawożenie azotowe. Do nawożenia najlepiej stosować nawozy azotowe wolno działające - mocznik, saletrę amonową, roztwór saletrzano-amonowy (RSM). Na glebach zasadowych można stosować siarczan amonu. Takie nawozy na glebach o dużej pojemności kompleksu sorpcyjnego można stosować przed siewem, ale należy je dobrze przykryć i wymieszać z glebą. Na glebach lżejszych dawki azotu można dzielić i stosować 30-50% przed siewem, a w przypadku innych rodzajów gleb można stosować 50-70% dawki przedsiewnie. Nawożenie kukurydzy na ziarno lub na kiszonkę z kolb (CCM) należy wykonywać przed III dekadą kwietnia, zaś nawożenie kukurydzy na kiszonkę powinno odbyć się przed siewem czyli wcześniej niż I/II dekada maja. Resztę nawozów azotowych można zastosować pogłównie w trakcie wschodów aż do fazy, w której rośliny osiągają wysokość 20-30 cm. Przy nawożeniu pogłównym można stosować granulowane nawozy saletrzane oraz saletrzano-amonowe. Od razu po wschodach kukurydzy można użyć mocznika, ale trzeba przykryć go za pomocą brony. RSM oraz woda amoniakalna są dobrymi nawozami, które należy stosować pogłównie.

Warto pamiętać, że nawozy pyliste, stosowane pogłównie mogą powodować poparzenia roślin i hamować ich wzrost oraz rozwój, co prowadzi do obniżenia plonów.

czytaj dalej...