Siew kukurydzy najważniejszym elementem technologii produkcji

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Kukurydza (Zea mays) to jedna z najbardziej wydajnych roślin zbożowych. Głównym celem jej uprawy jest otrzymanie dwóch produktów użytkowych: formy typowo ziarnowej albo wysokiego plonu suchej masy roślin z dużym udziałem kolb. Ponadto, coraz większego znaczenia nabiera produkcja tzw. CCM (kiszonki z całych kolb). W roku 2011 kukurydzę uprawiano na blisko 750 tys. ha. Powierzchnia ta sukcesywnie zwiększa się.

Termin siewu

Jednym z najważniejszych elementów głównych technologii produkcji kukurydzy jest prawidłowo wykonany siew. Jego termin decyduje o rozwoju i plonowaniu roślin. Oznaką fenologiczną, wskazującą na odpowiedni moment wysiewu kukurydzy w naszym kraju jest kwitnienie porzeczki czerwonej, mniszka lekarskiego oraz czeremchy. Dla Polski południowo- wschodniej i południowo- zachodniej jest to zazwyczaj trzecia dekada kwietnia, dla pozostałych rejonów okres pomiędzy 25.04- 5.05. Wtedy to temperatura gleby na głębokości 6-8 cm osiąga ok. 8^OC. Przyspieszenie siewu działa mniej destrukcyjnie niż jego opóźnienie. Niektóre źródła podają, iż siewy wczesne przedłużają wschody i kiełkowanie kukurydzy. Zaaplikowane ziarniaki w glebie są wówczas łatwo porażane przez choroby i szkodniki. Skutkuje to niewłaściwą obsadą oraz mniej wyrównanym plonowaniem roślin. Podejmując decyzję o wczesnym siewie należy liczyć się z ryzykiem wystąpienia uszkodzeń poprzymrozkowych. Siewy późne są gwarancję równomiernego rozwoju roślin. Jednak udział kolb w późno wysianych roślinach jest mniejszy. Pogarsza to wartość paszową kiszonki. Ziarno dojrzewa bardzo wolno, co w konsekwencji obniża jego plon ogólny.

Obsada, głębokość siewu

Precyzyjny siew to kolejny ważny element technologii produkcji kukurydzy. Roślina silnie reaguje nawet na niewielkie zacienienie. Przejawia się to zaburzeniem w rozwoju kolb lub często bezpłodnością. Kukurydzę cechuje wysoka wrażliwość na nierównomierną aplikację nasion w glebie. Problem ten rozwiązuje siew punktowy. Ogranicza konkurencję między sąsiadującymi roślinami, zapewnia wystarczającą powierzchnię życiową oraz optymalne warunki do wzrostu i rozwoju. Czynnikami, które wpływają na uzyskanie optymalnej obsady kukurydzy, są: kierunek użytkowania, wczesność odmian i warunki siedliskowe. Większej obsady wymagają rośliny uprawiane na kiszonkę oraz zajmujące stanowiska słabe, mniej żyzne, suche. Wynosi ona wówczas 100 tys. roślin/ha. Odmiany przeznaczone na ziarno potrzebują mniejszego zagęszczenia łanu, tj. 80 tys. roślin/ha. Szerokość międzyrzędzi nie wywiera wpływu na plenność roślin. Niezależnie od przeznaczenia, wynosi średnio 70- 80 cm. Kukurydza wymaga płytszych siewów na glebach zwięzłych i wilgotnych (4-5 cm). Głębsze przykrycie nasion stosuje się na stanowiskach lżejszych (8cm). Tą samą regułę stosujemy dla siewów wczesnych (4- 5cm) i późnych (8cm).

Rola odmiany i klasyfikacja wczesności mieszańców

Wszystkie odmiany kukurydzy to mieszańce, powstałe w wyniku skojarzenia wyselekcjonowanych linii wsobnych. Charakteryzują się heterozją cech, czyli nadmierną wybujałością, wigorem i bujnością pokolenia F1. Przewaga odmian mieszańcowych ujawnia się w 20 % zwyżce plonu ziarna oraz suchej masy części nadziemnych. Ponadto, formy mieszańcowe są bardziej odporne na inwazję patogenów, w tym chorób fuzaryjnych. Lepiej przystosowują się do niekorzystnych warunków klimatyczno–glebowych. Niestety, ujemnym aspektem wykorzystywania odmian hybrydowych jest konieczność corocznego zakupu materiału siewnego, co może znacząco obciążyć budżet gospodarstwa.

Odmiany kukurydzy różnią się między sobą wczesnością i przydatnością do użytkowania. Podzielono je na klasy wg klasyfikacji zaproponowanej przez FAO, która wyraża zdolność odmian do akumulacji suchej masy lub ilości wody podczas zbiorów. Dlatego też, kukurydzy w naszym kraju wymaga ścisłej rejonizacji uprawy.

Zestawienie klas wczesności odmian mieszańcowych kukurydzy ze wskazaniem kierunków użytkowania przedstawiono poniżej:

Klasa wczesności	Rodzaj odmiany	Możliwe wykorzystanie
FAO < 220	Wczesne	Przydatne do wszystkich kierunków użytkowania, Wykształcają dużą masę wegetatywną (kiszonka), mały udział kolb, co wyklucza je z uprawy na CCM
FAO 230- 250	Średnio wczesne
FAO 260- 290	Średnio późne	Głownie przeznaczenie-produkcja kiszonek. W warunkach mniej korzystnych mogą nie osiągać całkowitej dojrzałości w uprawie na ziarno.
FAO 300-350	Późne	Niepolecane do uprawy w Polsce, ze względu na długi okres wegetacji i zagrożenie nie osiągnięcia pełnej dojrzałości.

Klasy wczesności odmian mieszańcowych kukurydzy z uwzględnieniem ich przeznaczenia. Na podstawie Raportu Końcowego pt. Interaktywny program zintegrowanej uprawy kukurydzy (ZEASOFT) zrealizowanego w ramach działalności statutowej w podprogramie badawczym nr 2. IUNG 2004.

czytaj dalej...