
Uprawa rzepaku krok po kroku
Główną zasadą nawożenia jest zaspokojenie potrzeb pokarmowych roślin we wszystkich fazach rozwojowych. Aplikowane nawozy muszą w jak największym stopniu przekształcić się w wysoki plon, który jest uwieńczeniem ciężkiej pracy producenta. Tylko dobrze przygotowana strategia nawożenia pozwala na pełne wykorzystanie przez rzepak najbardziej plonotwórczych pierwiastków, jakimi są w pierwszej kolejności azot, następnie zaś fosfor i potas.
Agrotechnikę rzepaku często określa się mianem „trudnej”, której najbardziej kłopotliwym elementem jest nawożenie mineralne. Rzepak to roślina o wysokich wymaganiach pokarmowych. Jej plony w naszym kraju są niskie, tzn. stanowią zaledwie połowę tego, co rzeczywiście można zebrać. W latach dobrych, kiedy panują korzystne warunki pogodowe, rolnicy uzyskują nawet do 40 dt/ ha. Niestety, zbyt niska zasobność w składniki pokarmowe gleb przeznaczonych pod uprawę rzepaku a także niedostosowanie strategii nawożenia do wymagań jakościowych i ilościowych rośliny sprawiają, że ostateczny plon jest zdecydowanie niższy od potencjalnego. Ponadto, czynnikiem ograniczającym rozwój rzepaku jest nadmierne zagęszczenie warstw gleby bezpośrednio sąsiadujących z systemem korzeniowym. Ogranicza to pobieranie większości składników pokarmowych, w tym fosforu.
Uregulowanie odczynu gleb to pierwszy i podstawowy zabieg, o jakim rolnicy muszą pamiętać przed rozpoczęciem uprawy rzepaku. Wykonuje się go w roku poprzedzającym siew, najlepiej pod przedplon. Wcześniejsza aplikacja nawozów wapniowych sprzyja całkowitej hydrolizie związków w glebie. Jednak przy wysokim odczynie siedliska często ujawnia się niedobór manganu. Aby temu zapobiec, należy potraktować łan rzepaku (faza rozwiniętej rozety) wodnym roztworem tego pierwiastka.
W tabeli 1. Przedstawiono orientacyjne wielkości dawek nawozów mineralnych w zależności od prognozowanego plonu nasion rzepaku ozimego.
Roślina |
Plon t/ha |
Fosfor (P2O5) kg/ha |
Potas (K2O) Kg/ha |
Azot (N) kg/ha |
Magnez (MgO) kg/ha |
2,5 |
50 |
60 |
100 |
15 |
|
3,5 |
70 |
85 |
120 |
20 |
|
4,5 |
90 |
110 |
160 |
30 |
|
5 |
100 |
120 |
200 |
35 |
Tabela 1. Wielkości dawek nawozów mineralnych w zależności od prognozowanego plonu nasion rzepaku ozimego. Na podstawie: Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych. IUNG 2010.
Fosfor to jedna z składowych związków organicznych, które regulują metabolizm roślin. Uczestniczy w syntezie tłuszczów i białek, jest składnikiem błon komórkowych. Duże ilości fosforu obecne są w młodych liściach. Pierwszym okresem największego zapotrzebowania rzepaku na ten pierwiastek jest początkowy wzrost rośliny. Wraz z szybkim rozwojem części nadziemnych, fosfor przemieszcza się do elementów generatywnych oraz wykształcanych nasion. Na glebach utrzymywanych w wysokiej kulturze, nawozy fosforowe powinny być stosowane całościowo na jesień, najlepiej podczas orki siewnej. Stanowiska piaszczyste i organiczne wymagają dzielenia dawek, tj. połowę jesienią, drugą część krótko po wznowieniu wegetacji wiosennej. Wyniki wielu doświadczeń polowych pokazują, że rośliny wykorzystują nieznaczne ilości fosforu z nawozów mineralnych. Wartość ta wynosi zaledwie 30%.
Potas obecny jest niemalże we wszystkich organellach komórkowych. Odpowiada za gospodarkę wodną roślin, zamykanie i otwieranie aparatów szparkowych, transport asymilatów, syntezę ATP. Ten bardzo ruchliwy jon szybko przemieszcza się do młodszych części roślin. Rzepak wykorzystuje 80% potasu z nawozów mineralnych. Optymalnym terminem ich stosowania jest jesień, zarówno podczas bronowania (gleby lekkie) jak i orki (gleby zwięźlejsze).
czytaj dalej...Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!
Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska
Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl