Nawożenie rzepaku – mocno wpływa na wielkość plonu

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Główną zasadą nawożenia jest zaspokojenie potrzeb pokarmowych roślin we wszystkich fazach rozwojowych. Aplikowane nawozy muszą w jak największym stopniu przekształcić się w wysoki plon, który jest uwieńczeniem ciężkiej pracy producenta. Tylko dobrze przygotowana strategia nawożenia pozwala na pełne wykorzystanie przez rzepak najbardziej plonotwórczych pierwiastków, jakimi są w pierwszej kolejności azot, następnie zaś fosfor i potas.

Agrotechnikę rzepaku często określa się mianem „trudnej”, której najbardziej kłopotliwym elementem jest nawożenie mineralne. Rzepak to roślina o wysokich wymaganiach pokarmowych. Jej plony w naszym kraju są niskie, tzn. stanowią zaledwie połowę tego, co rzeczywiście można zebrać. W latach dobrych, kiedy panują korzystne warunki pogodowe, rolnicy uzyskują nawet do 40 dt/ ha. Niestety, zbyt niska zasobność w składniki pokarmowe gleb przeznaczonych pod uprawę rzepaku a także niedostosowanie strategii nawożenia do wymagań jakościowych i ilościowych rośliny sprawiają, że ostateczny plon jest zdecydowanie niższy od potencjalnego. Ponadto, czynnikiem ograniczającym rozwój rzepaku jest nadmierne zagęszczenie warstw gleby bezpośrednio sąsiadujących z systemem korzeniowym. Ogranicza to pobieranie większości składników pokarmowych, w tym fosforu.

Uregulowanie odczynu gleb to pierwszy i podstawowy zabieg, o jakim rolnicy muszą pamiętać przed rozpoczęciem uprawy rzepaku. Wykonuje się go w roku poprzedzającym siew, najlepiej pod przedplon. Wcześniejsza aplikacja nawozów wapniowych sprzyja całkowitej hydrolizie związków w glebie. Jednak przy wysokim odczynie siedliska często ujawnia się niedobór manganu. Aby temu zapobiec, należy potraktować łan rzepaku (faza rozwiniętej rozety) wodnym roztworem tego pierwiastka.

W tabeli 1. Przedstawiono orientacyjne wielkości dawek nawozów mineralnych w zależności od prognozowanego plonu nasion rzepaku ozimego.

Roślina	Plon t/ha	Fosfor (P2O5) kg/ha	Potas (K2O) Kg/ha	Azot (N) kg/ha	Magnez (MgO) kg/ha
	2,5	50	60	100	15
	3,5	70	85	120	20
	4,5	90	110	160	30
	5	100	120	200	35

Tabela 1. Wielkości dawek nawozów mineralnych w zależności od prognozowanego plonu nasion rzepaku ozimego. Na podstawie: Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych. IUNG 2010.

Fosfor

Fosfor to jedna z składowych związków organicznych, które regulują metabolizm roślin. Uczestniczy w syntezie tłuszczów i białek, jest składnikiem błon komórkowych. Duże ilości fosforu obecne są w młodych liściach. Pierwszym okresem największego zapotrzebowania rzepaku na ten pierwiastek jest początkowy wzrost rośliny. Wraz z szybkim rozwojem części nadziemnych, fosfor przemieszcza się do elementów generatywnych oraz wykształcanych nasion. Na glebach utrzymywanych w wysokiej kulturze, nawozy fosforowe powinny być stosowane całościowo na jesień, najlepiej podczas orki siewnej. Stanowiska piaszczyste i organiczne wymagają dzielenia dawek, tj. połowę jesienią, drugą część krótko po wznowieniu wegetacji wiosennej. Wyniki wielu doświadczeń polowych pokazują, że rośliny wykorzystują nieznaczne ilości fosforu z nawozów mineralnych. Wartość ta wynosi zaledwie 30%.

Potas

Potas obecny jest niemalże we wszystkich organellach komórkowych. Odpowiada za gospodarkę wodną roślin, zamykanie i otwieranie aparatów szparkowych, transport asymilatów, syntezę ATP. Ten bardzo ruchliwy jon szybko przemieszcza się do młodszych części roślin. Rzepak wykorzystuje 80% potasu z nawozów mineralnych. Optymalnym terminem ich stosowania jest jesień, zarówno podczas bronowania (gleby lekkie) jak i orki (gleby zwięźlejsze).

czytaj dalej...