Rzepak jary - uprawa, termin siewu i zbiór

Kwitnący rzepak jary Uprawa rzepaku jarego

Rzepak jary jest zdecydowanie mniej popularny od formy ozimej, dominującej w naszym kraju. Powierzchnia zasiewów rzepaku jarego w roku 2013 wyniosła zaledwie 2% ogólnego areału uprawy. Z reguły zasiewa się go na większą skalę po ostrych zimach. Plonuje zwykle o 25-40 % gorzej niż ozimy.

Rzepak jary jest rośliną trudną do uprawy, ze względu na wysokie wymagania co do przemysłowych środków produkcji (nawozy, pestycydy) oraz kompleksowej, dobrze przemyślanej technologii. Jego wysoka wrażliwość na okresowe susze, mała odporność na choroby i szkodniki sprawia, że plonuje zmienne. Forma jara nie może być uznawana za alternatywną formę rzepaku ozimego. To roślina pomocnicza, uzupełniająca zasiewy formy ozimej wtedy, gdy warunki panujące jesienią uniemożliwiają terminowy wysiew, a brak okrywy śnieżnej wpłynął na złe przezimowanie plantacji. Wówczas, należy koniecznie przesiać całą uprawę wczesną wiosną.

Obecność włosków na pierwszym, młodym liściu (1,5 cm) podpowiada producentowi, że ma do czynienia z rzepakiem jarym. Rozróżnienie obu form w późniejszych stadiach rozwojowych jest praktycznie niemożliwe. Budowa morfologiczna i anatomiczna oraz fizjologia są takie same jak u rzepaku ozimego.

Wymagania siedliskowe

Rzepak ma duże wymagania glebowe. Preferuje stanowiska żyzne, zasobne w wapń, z  głęboką warstwą próchnicy, utrzymane w wysokiej kulturze rolnej, bez wykształconej podeszwy płużnej. Są to zazwyczaj klasy bonitacyjne: II- IVa. Paradoksalnie, pod formę jarą sprawdzają się gleby torfowe i murszowe, których zdecydowanie nie poleca się  pod uprawę formy ozimej, ze względu na potencjalne zagrożenie wysadzania korzeni na przedwiośniu. Pomimo wykształcenia wielu cech pozwalających na racjonalne wykorzystywanie wody, zapotrzebowanie na nią jest duże. Produkcję rzepaku jarego zaleca się wszędzie tam, gdzie roczna suma opadów przekracza 600mm. Roślinę cechuje duża wrażliwość na ich niedobór w okresie kwitnienia oraz opady gradu występujące od pąkowania do dojrzałości pełnej. Zregenerowanie wczesnych uszkodzeń jest możliwe, jednak niecałkowite. Najbardziej dotkliwe straty plonu są skutkiem uszkodzeń gradowych pojawiających się w okresie kwiecień- lipiec. Rzepak trudno znosi przymrozki wiosenne, szczególnie podczas kwitnienia i wiązania łuszczyn. Zjawisko to, w najgorszym przypadku może zniszczyć ponad 15 % owoców.

Przedplon i uprawa roli

Za najlepszy przedplon dla rzepaku jarego uważa się rośliny okopowe na oborniku (ziemniak). Dobrze udaje się także po zbożach: przerywa monotonię resztkową, wprowadzając do gleby masę organiczną o dużej wartości nawozowej. Wpływa dodatnio na bilans suchej masy glebowych związków organicznych.  Nie poleca się uprawy rzepaku po buraku, ponieważ rośliny należące do kapustowatych są żywicielami groźnego szkodnika: mątwika burakowego. Uprawa rzepaku jarego po wymarzniętej formie ozimej nie jest wskazana. Co prawda to jakieś alternatywne rozwiązanie, ale wówczas rzepak jary wysiewa się ze znacznym opóźnieniem w pierwotnie skażoną rolę.

Rzepak jary wymaga klasycznej uprawy roli. Po ziemniaku należy wykonać głęboką orkę przedzimową, pozostawić w ostrej skibie. Jeśli pole nie jest nadmiernie zachwaszczone ani nie zaobserwowano licznych, zeschniętych łętów, zamiast ziębli dopuszcza się wykonanie kultywatorowania łapami sztywnymi. Po przedplonach zbożowych i strączkowych (łubin, bobik) trzeba wykonać cały zespół uprawek pożniwnych a w październiku przystąpić do orki przedzimowej. Błędem agrotechnicznym jest praktykowanie orki wiosennej pod ten gatunek. Podczas przygotowania roli do siewu, należy nade wszystko ograniczać liczbę przejazdów na polu. Najlepszym rozwiązaniem jest użycie agregatu uprawowego z wałem strunowym. Rola musi być płytko spulchniona (4- 5 cm) tak, aby zapewnić stały podsiąk płytko zaaplikowanym nasionom.

Nawożenie

Rzepak jary, ze względu na niższe plonowanie, ma mniejsze wymagania pokarmowe w porównaniu do formy ozimej. Nawożenie fosforowo- potasowe wykonuje się jesienią pod orkę (40- 60 kg/ha P2O5 i 80- 150 kg/ha K2O). Wszystko po to, aby na wiosnę nie obciążać gleby dodatkowymi przejazdami maszyn i narzędzi uprawowych.  Rzepak jary potrzebuje niższych dawek nawożenia azotowego. Biorąc pod uwagę prognozowany plon na poziomie 2- 2,5 t/ha, po przedplonie zbożowym orientacyjna dawka azotu wyniesie 90- 140 kg/ha. Można ją stosować w jednym lub dwóch terminach (65% i 35%). Podział na dwie dawki jest gwarancją mniejszego wymywania składnika na glebach lżejszych. Ponadto zapobiega wyleganiu roślin. Jednak wczesna, jednorazowa aplikacja nawozów azotowych ma też kilka zalet. Po pierwsze, przy większej ilości wody pozimowej w glebie efektywność pierwiastka jest lepsza. Rośliny wykazują wyższa tolerancję na okresowe susze i zdolność do eliminacji chwastów.

czytaj dalej...

ROŚLINY WCALE NIE TAKIE ZNANE! SPRAWDŹ SIĘ W NIECODZIENNYCH PYTANIACH

[1/10] Które drzewo w średniowiecznej Europie było czczone jako symbol boga piorunów?

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki