
Kiedy sadzić czosnek jary, a kiedy ozimy? Odpowiadamy!
Czosnek (Allium sativum L.) znany już był w starożytnym Egipcie, Mezopotamii i Rzymie. Persowie również uprawiali go do celów spożywczych i leczniczych. W Polsce prawdopodobnie pojawił się w średniowieczu, przywieziony z Azji. Ma wiele właściwości leczniczych, jest stosunkowo łatwy w uprawie. W naszym kraju nie cieszy się jednak dużym zainteresowaniem. Zazwyczaj uprawy prowadzone są na małych powierzchniach, w pobliżu miast.
Czosnek jest byliną. W Polsce uprawiany jako roślina jednoroczna. Dorasta do 1 m wysokości. Posiada wiązkowy system korzeniowy, który sięga na głębokość 20–30 cm i rozprzestrzenia się poziomo do 20 cm. Posiada główkę złożoną z cebulek (ząbków) otoczoną suchą łuską. Ząbki rosną regularnie i są ułożone okółkowo lub nieregularnie o różnej wielkości w zależności od odmiany. Po okresie wegetacji czosnek pozostawiony na polu traci korzenie, a w ich miejsce wyrastają nowe, wciągając cebulę na głębokość 5 cm. Łodygę, inaczej piętkę, ma skróconą do kilku milimetrów. Liście są ciemnozielone, wąskie, długie i zaostrzone. Istnieją dwa typy czosnku: strzałkujący i niestrzałkujący w pęd kwiatostanowy. U strzałkowych z główki wyrasta łodyga kończąca się kwiatostanem – baldachem. Na nim mogą wyrastać małe cebulki powietrzne. Pochwy liściowe tworzą rzekomą łodygę, która u czosnków nietworzących pędów kwiatostanowych pod koniec wegetacji robi się pusta i załamuje, a u tworzących nie załamuje, a zasycha.
Czosnek jest doskonałym surowcem konserwowym, leczniczym i spożywczym. Wykorzystywany jest w przemyśle mięsnym oraz farmaceutycznym. Co więcej, używa się go do produkcji preparatów biologicznych wykorzystywanych w ekologicznej uprawie warzyw. W Polsce największy obszar upraw znajduje się w okolicach Zamościa, Poznania i Warszawy. Popyt na czosnek rośnie, niestety produkcja spada.
Najbardziej znany jest ze swoich właściwości leczniczych. Zawiera do 60% suchej masy, witaminę C, witaminę A oraz B1, B2, B3 i PP. Bogaty jest także w magnez, cynk, selen, fitosterole, flawonoidy i glikozydy siarkowe. Zapobiega chorobom układu krążenia, nowotworom, zapaleniom dróg oddechowych, przeziębieniom, schorzeniom dróg moczowych i przewodu pokarmowego oraz grzybicom. Działa przeciwbakteryjnie oraz przeciwwirusowo. Zalecane jest dzienne spożycie jednego ząbka.
Wybierając odmiany, należy się kierować terminem uprawy oraz sposobem użytkowania. Najchętniej przez konsumentów wybierany jest czosnek o barwie białej. W przemyśle farmaceutycznym najważniejszą cechą jest duża zawartość allicyny, która odpowiada za działanie bakteriobójcze.
Czosnek dzieli się na dwie grupy: strzałkujący (czosnek ozimy) i niestrzałkujący (czosnek jary) w pędy kwiatostanowe. Typy te różnią się od siebie okresem wegetacyjnym, pokrojem, kształtem główek oraz barwą.
W Polsce odmiany ozime dzielą się na wczesne, średnio wczesne, średnio późne i późne. Rozróżnia się je także ze względu na wielkość główki, barwę łusek okrywających główkę, liczbę ząbków w główce, barwę łusek okrywających ząbki oraz przeznaczenie – do bezpośredniego spożycia, do przetwórstwa, przemysłu farmaceutycznego i spożywczego. Główki czosnku strzałkującego w pędy kwiatostanowe są stosunkowo większe od główek niestrzałkującego.
Odmiany ozime: Harnaś, Arkus, Ceves, Mega i Ornak. Mega zawiera dużą ilość allicyny.
Odmiany niewytwarzające kwiatostanów są zazwyczaj odmianami średnio wczesnymi. Główki są otoczone białokremową łuską, ich waga waha się od 20 do 40 g. Złożone są z 8–20 sztuk ząbków okrytych beżowofioletową lub kremowobeżową łuską. Odmiany te są szczególnie polecane dla przemysłu przetwórczego i farmaceutycznego. Mogą być przechowywane przez 10–12 miesięcy.
Odmiany jare: Jankiel i Jarus.
czytaj dalej...Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!
Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska
Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl